Thị trường trái phiếu Mỹ sắp đón nhận “cơn địa chấn” mới

Câu hỏi hóc búa đối với bất kỳ nhà đầu tư nước ngoài nào, dù cho đó là nhà đầu tư cấp nhà nước hay nhà đầu tư cá nhân vào thời điểm biến động hiện nay khi cuộc xung đột Isreal-Hamas nổ ra vào cuối tuần vừa qua, đó là liệu triển vọng lãi suất và lợi suất trái phiếu trên thị trường Mỹ sẽ tiếp tục tăng, hay còn được hiểu là các nhà đầu tư có thể gặp rủi ro “ném tiền qua cửa sổ” hay không?

Hàng nghìn tỷ USD bốc hơi khỏi thị trường

Theo thông tin từ Bloomberg, khoảng 46% giá trị trái phiếu kỳ hạn 10 năm trở lên của Chính phủ Mỹ đã bị xóa sổ do thị trường lao dốc, trong đó trái phiếu kỳ hạn 30 năm mất khoảng 53% mệnh giá. Ngày 6/10, Bank of America thông báo gần 1/4 giá trị các loại trái phiếu Kho bạc Mỹ đang phát hành đã bị “bốc hơi”.

Xu hướng này có thể còn tiếp tục, trong bối cảnh nhiều khả năng sẽ có thêm một đợt tăng lãi suất nữa từ Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) nhờ thị trường lao động Mỹ đang phát triển mạnh mẽ hơn kỳ vọng.

Từ đầu năm 2023 đến nay, Kho bạc Mỹ đã huy động được 1.800 tỷ USD. Tuy nhiên, thâm hụt ngân sách Mỹ dự kiến sẽ vào khoảng 2.000 tỷ USD trong năm tài chính này (năm tài chính của Mỹ kết thúc vào ngày 30/9). Do đó, nhiều khả năng sẽ có một đợt phát hành trái phiếu chính phủ lớn nữa được tung ra thị trường trong những tháng cuối năm nay.

Điều đáng tiếc là Fed - người mua trái phiếu và tín phiếu kho bạc Mỹ lớn nhất kể từ cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008 hiện không còn hỗ trợ thị trường.

Fed đã tuyên bố sẽ không tái đầu tư các loại trái phiếu và khoản vay thế chấp đáo hạn, mua vào trong các đợt nới lỏng định lượng trước đây (Fed mua trái phiếu và các khoản vay thế chấp để giữ lãi suất ở mức thấp và đảm bảo tính thanh khoản của hệ thống tài chính ở mức cao). Bảng cân đối kế toán của Fed đã giảm từ mức đỉnh trong đại dịch Covid-19 là gần 9.000 tỷ USD xuống còn dưới 8.000 tỷ USD và tiếp tục thu hẹp với tỷ suất 95 tỷ USD/tháng.

Vắng bóng những “tay chơi lớn”

Những người mua lớn khác của trái phiếu chính phủ Mỹ thời gian gần đây, bao gồm Nhật Bản và Trung Quốc, dường như đã biến mất. Thị phần của hai nước này trên thị trường trái phiếu Mỹ đang ở mức thấp kỷ lục. Vào năm 2007, hai nền kinh tế hàng đầu châu Á sở hữu hơn 1/4 tổng lượng trái phiếu do chính phủ Mỹ phát hành, nhưng hiện tại họ sở hữu chưa đến 8%.

So với thời điểm trước đây, cho đến nay Nhật Bản vẫn chỉ sở hữu hơn 1.000 tỷ USD trái phiếu Mỹ. Nhưng giá trị trái phiếu đã bị sụt giảm bởi biến động thị trường. Điều đó có nghĩa là Nhật Bản, về thực chất, hiện nắm giữ lượng trái phiếu Chính phủ Mỹ có giá trị thấp hơn 1.000 tỷ USD.

Hơn nữa, lợi suất trái phiếu của Nhật Bản đang tăng lên và chi phí phòng vệ giá cũng tăng, do đó, các nhà đầu tư Nhật Bản đã bắt đầu mua vào trái phiếu chính phủ của họ.

Theo các dữ liệu chính thức thu thập được, Trung Quốc hiện đang nắm giữ khoảng 835 tỷ USD trái phiếu chính phủ Mỹ. Mặc dù thể hiện rõ xu hướng cắt giảm sở hữu trái phiếu Mỹ, nhưng Trung Quốc dường như vẫn là nhà đầu tư lớn vào một số khoản nợ của Mỹ - tuy nhiên có vẻ như Trung Quốc lựa chọn đầu tư vào trái phiếu doanh nghiệp hơn là tiếp tục mua nợ chính phủ Mỹ. Căng thẳng gia tăng giữa Mỹ và Trung Quốc có thể là một yếu tố lý giải cho nguyên nhân này.