Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu TP.HCM phát huy tinh thần '5 đi đầu'

Ngày 2/8, tại TP.HCM, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì Hội nghị lần thứ 6 Hội đồng điều phối vùng Đông Nam Bộ và Phiên họp lần thứ 4 Ban Chỉ đạo triển khai Nghị quyết số 98 Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP.HCM.

Cùng dự hội nghị có Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình, Bí thư Thành ủy TP.HCM Nguyễn Văn Nên; lãnh đạo các ban, bộ, ngành Trung ương, lãnh đạo các địa phương vùng Đông Nam Bộ (ĐNB).

TP.HCM – siêu đô thị lớn nhất Việt Nam

Theo các báo cáo, ý kiến tại hội nghị, sau sắp xếp địa giới hành chính, vùng ĐNB gồm 3 tỉnh, thành phố: TP.HCM (sáp nhập TP.HCM, Bà Rịa – Vũng Tàu và Bình Dương), Đồng Nai (sáp nhập Đồng Nai và Bình Phước), Tây Ninh (sáp nhập Tây Ninh và Long An). Vùng có vị trí đặc biệt quan trọng, là đầu tàu kinh tế, một cực tăng trưởng cho sự phát triển của đất nước.

Vùng ĐNB (mới) có diện tích trên 28.000 km²; dân số gần 21 triệu người; quy mô GRDP trên 150 tỷ USD; thu ngân sách nhà nước đạt trên 795.000 tỷ đồng (chiếm 36,3% cả nước); xuất khẩu đạt trên 135 tỷ USD (chiếm 33,3%); số doanh nghiệp còn hoạt động trên 381.000 (chiếm 41,4%); với gần 23.000 dự án FDI (chiếm 55,4%) với tổng vốn đầu tư trên 205 tỷ USD (chiếm gần 42%).

Trong 6 tháng đầu năm 2025, GRDP của vùng ước đạt 7%; quy mô GRDP đạt 1.122 nghìn tỷ đồng, đứng đầu các vùng kinh tế. Tổng thu ngân sách nhà nước là 431,5 nghìn tỷ đồng, đạt 57,1% so dự toán.

Xuất khẩu đạt 115,7 tỷ USD, chiếm 31% của cả nước; kim ngạch nhập khẩu phục hồi trở lại, đều tăng so với cùng kỳ, cả vùng tăng 11%. Tiếp tục dẫn đầu cả nước về số dự án và tổng số vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (tương ứng gần 24.000 dự án và trên 210 tỷ USD).

Riêng TP.HCM (mới) được hình thành trên cơ sở sáp nhập TP.HCM, Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu, trở thành “siêu đô thị” lớn nhất của Việt Nam. Điều này tạo tiền đề để TP.HCM vươn lên thành một đô thị phát triển hàng đầu khu vực.

TP.HCM mới sáp nhập có tổng diện tích đạt 6.773 km²; dân số 14 triệu người; lực lượng lao động khoảng 7,4 triệu người, tương ứng 13,8%.

Về triển khai Nghị quyết 98, các bộ, ngành đã hoàn thành 8/10 nhiệm vụ Trung ương giao, trong đó đã ban hành 4/4 Nghị định và 1 Quyết định của Thủ tướng Chính phủ, TP.HCM đã hoàn thành 15/22 nhiệm vụ, đang phối hợp triển khai 7/22 nhiệm vụ.

Qua 2 năm triển khai Nghị quyết 98 và thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, TP.HCM đã đạt nhiều kết quả nổi bật, cụ thể tháo gỡ các vướng mắc tồn đọng nhiều năm (các vướng mắc đối với các dự án BOT); đảm bảo an sinh xã hội, giảm nghèo bền vững (các chính sách bố trí vốn để vay giảm nghèo và giải quyết việc làm).

Đến nay thành phố không còn hộ nghèo theo chuẩn nghèo cả nước; chủ động nguồn lực từ ngân sách thành phố để thực hiện dự án liên vùng, cao tốc, giúp sớm hoàn thiện thủ tục đầu tư, đẩy nhanh tiến độ triển khai dự án (cao tốc TP.HCM – Mộc Bài); huy động nguồn lực xã hội cho phát triển (thu hút nhà đầu tư chiến lược cho Cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ, các dự án theo mô hình TOD).

Dù vậy, vẫn còn nhiều nội dung tại Nghị quyết 98 cần nỗ lực hơn; tiến độ xây dựng, ban hành kế hoạch triển khai nhiều cơ chế, chính sách đặc thù còn chậm; một số dự án có vướng mắc cần giải quyết.

Định hướng phân vùng kinh tế – xã hội mới

Phát biểu kết luận, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết, dưới sự chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Tổng Bí thư Tô Lâm, cả nước đã tiến hành cuộc cách mạng về tổ chức bộ máy, sắp xếp lại giang sơn và đến giờ này đã cơ bản thành công với tính chất xoay chuyển tình thế, chuyển đổi trạng thái để bước vào kỷ nguyên phát triển mới.

Thủ tướng ghi nhận và biểu dương sự cố gắng, nỗ lực của Đảng bộ, chính quyền, quân và dân TP.HCM, các tỉnh ĐNB trong sắp xếp bộ máy, địa giới hành chính, phát triển kinh tế – xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh, đối ngoại và hội nhập, bảo đảm đời sống nhân dân, đạt nhiều kết quả quan trọng, góp phần vào thành tựu chung của cả nước trong 7 tháng đã qua của năm 2025.

Về các nhiệm vụ chung, trọng tâm trong thời gian tới, Thủ tướng yêu cầu trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của các địa phương, bộ ngành, cần tiếp tục rà soát lại thể chế liên quan việc triển khai Nghị quyết 98 và phát triển vùng ĐNB, xác định những nội dung cần hoàn thiện, bổ sung, sửa đổi, bãi bỏ, Văn phòng Chính phủ và Bộ Tài chính tổng hợp, đề xuất cấp có thẩm quyền.

Bộ Tài chính chủ trì, cùng các địa phương rà soát và cập nhật quy hoạch phù hợp với việc sắp xếp lại các đơn vị hành chính cấp tỉnh và định hướng phân vùng kinh tế – xã hội mới, tinh thần là tích hợp quy hoạch trên cơ sở khoa học, thực tiễn, có tính khả thi cao và kiến tạo phát triển một cách đột phá, hiệu quả hơn và phù hợp sự phát triển chung của đất nước.

Cùng với đó, tổ chức huy động nguồn lực để thực hiện thể chế, hiện thực hóa quy hoạch, đặc biệt là đẩy mạnh hợp tác công – tư, sự tham gia của khu vực kinh tế tư nhân, lấy nguồn lực nhà nước dẫn dắt và kích hoạt mọi nguồn lực của xã hội, các nguồn vốn hợp pháp trong và ngoài nước.

Vùng ĐNB và các địa phương đều có không gian phát triển mới, điều kiện phát triển mới, tầm nhìn xa, trông rộng, nghĩ sâu, làm lớn hơn, phải đào tạo nguồn nhân lực tương xứng.

Đi liền đó, quản trị phải thông minh, đáp ứng yêu cầu phát triển mới và tổ chức không gian phát triển mới, liên kết chặt chẽ giữa các địa phương và phối hợp với các bộ ngành chặt chẽ, hiệu quả, sát thực tế.

Thủ tướng yêu cầu TP.HCM phát huy tinh thần “5 đi đầu”

Đối với TP.HCM, Thủ tướng yêu cầu địa phương tiếp tục rà soát, cụ thể hóa, triển khai Nghị quyết 98. TP.HCM phải quyết tâm cao hơn, nỗ lực lớn hơn, hành động quyết liệt hơn, phát huy các cơ chế, chính sách đặc thù hiệu quả hơn với tinh thần 5
“đi đầu”.

Đó là đi đầu trong chuyển đổi số, phát triển và ứng dụng khoa học và công nghệ, thúc đẩy khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo và phát triển đô thị thông minh.

Đi đầu trong thu hút đầu tư các ngành công nghiệp cao, công nghệ xanh gắn với phát triển bền vững.

Đi đầu trong phát triển các ngành tài chính, dịch vụ, du lịch giá trị gia tăng cao và phát triển kinh tế biển.

Đi đầu trong phát triển nhân lực chất lượng cao, chuyên gia hàng đầu trong các lĩnh vực trọng tâm.

Đi đầu trong thực hiện chính sách xã hội, an sinh xã hội.

Thủ tướng yêu cầu TP.HCM, các bộ ngành tiếp tục triển khai đồng bộ các nội dung của Nghị quyết 98, tinh thần là cơ chế đã thông, nhận thức được nâng tầm và đã chín, hành động phải quyết liệt hơn, phải có tư tưởng tấn công, mạnh mẽ hơn nữa, chủ động sáng tạo hơn, thực chất, hiệu quả hơn, mạnh dạn tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, thúc đẩy các cơ chế kiến tạo phát triển, khẳng định chủ trương, chính sách là đúng, trúng và phù hợp thực tiễn, xu thế phát triển.

Người đứng đầu Chính phủ cũng nêu rõ, bộ máy chính quyền địa phương 2 cấp tại TP.HCM phải vận hành ổn định, thông suốt; TP.HCM đặt mục tiêu tăng trưởng GRDP năm 2025 đạt 8,5%, trong đó 6 tháng cuối năm phấn đấu đạt 10,3%, cùng cả nước đảm bảo mục tiêu tăng trưởng GDP đạt 8,3-8,5%; đồng thời giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm an sinh xã hội, đời sống nhân dân tốt hơn, bảo đảm quốc phòng, an ninh, phát triển văn hóa, công nghiệp văn hóa, công nghiệp giải trí.

Thủ tướng khẳng định không gian mới sẽ tạo ra động lực mới và với tầm vóc, vị thế, nhận thức, tầm nhìn mới, TP.HCM có đủ khả năng để đi lên từ bàn tay, khối óc, mảnh đất, khung trời, cửa biển của mình một cách chủ động, sáng tạo, “biến không thành có, biến khó thành dễ, biến không thể thành có thể”, vươn tầm khu vực và thế giới.

Với vùng ĐNB, Thủ tướng mong muốn và tin tưởng vùng gương mẫu đi đầu trong đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, thực hiện 4 nghị quyết “bộ tứ trụ cột” của Bộ Chính trị, vận hành thông suốt, trơn tru hệ thống chính quyền địa phương 2 cấp.

Về một số dự án hạ tầng trọng điểm trong vùng, Thủ tướng yêu cầu các địa phương phải có trách nhiệm chung cùng TP.HCM triển khai thành công dự án Trung tâm Tài chính quốc tế; nỗ lực khởi công dự án đường Vành đai 4; triển khai dự án Cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ theo hình thức hợp tác công – tư; thúc đẩy dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành cơ bản hoàn thành trong năm 2025.