Tiến sĩ Nguyễn Thị Phương Thảo: Nếu không đi nhanh, Việt Nam sẽ bỏ lỡ 'thời khắc vàng' của kỷ nguyên trí tuệ

Tại phiên họp cấp cao “Toàn cảnh Kinh tế tư nhân Việt Nam lần thứ nhất” (ViPEL 2025) chiều 10/10, Tiến sĩ Nguyễn Thị Phương Thảo, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn SOVICO đã chia sẻ nhiều góc nhìn sâu sắc về cơ hội và thách thức của Việt Nam trong kỷ nguyên công nghệ mới.

Bà Thảo nhận định, thế giới đang bước vào cuộc cách mạng công nghệ vĩ đại nhất trong lịch sử, nơi trí tuệ nhân tạo, vi mạch bán dẫn, dữ liệu và kinh tế số không chỉ thay đổi cách sản xuất mà còn định hình lại cách con người sống, học hỏi và phát triển.

Theo bà Thảo, Việt Nam đang đứng trước “thập kỷ vàng” của đổi mới sáng tạo. Quốc gia đã nằm trong top 6 toàn cầu về mức độ cởi mở với AI, đồng thời sở hữu hệ sinh thái khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo ngày càng năng động.

Bà cho rằng xu hướng dịch chuyển chuỗi cung ứng toàn cầu đang giúp Việt Nam có vị thế mới – an toàn, năng động và đáng tin cậy, đặc biệt trong ngành bán dẫn. Lần đầu tiên, Việt Nam có cơ hội tham gia vào các khâu tinh hoa nhất của chuỗi giá trị, từ thiết kế, đóng gói đến kiểm thử.

Bà Thảo khẳng định: "Tất cả những tín hiệu đó nói với chúng ta một điều giản dị – thời khắc của Việt Nam đã đến. Nếu chúng ta dám nghĩ, dám làm và dám đi nhanh, Việt Nam hoàn toàn có thể trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo mới của châu Á".

Tuy nhiên, theo bà, hành trình này không dễ dàng khi Việt Nam đang đối mặt với bốn điểm nghẽn lớn, cũng chính là bốn cơ hội bứt phá: Hạ tầng và dữ liệu, thể chế, nguồn nhân lực và vốn đầu tư. Bà chỉ rõ, hạ tầng tính toán còn yếu, dữ liệu phân tán và thiếu kết nối an toàn; thể chế chưa theo kịp tốc độ phát triển công nghệ; nguồn nhân lực công nghệ cao còn thiếu; và nguồn vốn dài hạn cho đổi mới sáng tạo vẫn hạn chế.

“Công nghệ đi nhanh hơn chính sách. Việt Nam cần một tư duy mở – cho phép thử nghiệm và sáng tạo trong khuôn khổ an toàn”, bà nhấn mạnh.

Để vượt qua những thách thức này, bà Thảo cho rằng cần sự đồng hành thực chất giữa Nhà nước, doanh nghiệp và toàn xã hội. “Điều các doanh nghiệp cần không chỉ là chính sách mới, mà là tư duy mới – tư duy cùng làm, cùng tạo ra giá trị. Khi Chính phủ và doanh nghiệp bắt tay nhau, sức mạnh tổng hợp ấy có thể mở ra những kỳ tích".

Bà đề xuất Chính phủ chọn ra các doanh nghiệp đầu tàu dẫn dắt ngành mũi nhọn như AI, bán dẫn, tài chính số; xây dựng hạ tầng dùng chung quốc gia; và cùng doanh nghiệp sẻ chia rủi ro trong đầu tư R&D, hướng tới mục tiêu “sản phẩm Việt Nam, công nghệ Việt Nam, trí tuệ Việt Nam” hiện diện toàn cầu.

Theo bà, nếu được thực hiện đồng lòng, điều đó sẽ đưa Việt Nam bước vào nhóm các quốc gia kiến tạo công nghệ, thay vì chỉ là người tiêu dùng công nghệ.

Kết lại bài phát biểu, Tiến sĩ Nguyễn Thị Phương Thảo khẳng định: “Công nghệ không chỉ là câu chuyện của máy móc, mà là câu chuyện của con người và tầm nhìn. Nếu thế kỷ 20 là thế kỷ của công nghiệp hóa, thì thế kỷ 21 phải là thế kỷ của trí tuệ Việt Nam – của Việt Nam sáng tạo, Việt Nam làm chủ và Việt Nam tỏa sáng”.

Bà cũng cam kết cộng đồng doanh nghiệp sẽ đồng hành cùng Chính phủ kiến tạo một Việt Nam hùng cường, nơi công nghệ là cầu nối giữa tri thức, con người và tương lai.