Tỉnh miền núi nghèo của Trung Quốc bất ngờ trở thành ngôi sao tăng trưởng mới, GDP vượt một loạt nước EU
Từng là một tỉnh nghèo nằm sâu trong đất liền, Quý Châu đang nổi lên như trung tâm chiến lược mới trong nỗ lực tái cấu trúc kinh tế của Trung Quốc giữa bối cảnh thương chiến kéo dài với Mỹ.
Khi cuộc chiến thương mại với Mỹ trở thành phép thử dai dẳng đối với giới hoạch định chính sách Trung Quốc, Bắc Kinh buộc phải thay đổi cách tiếp cận. Không chỉ tìm kiếm một giải pháp ngắn hạn, mà là chuẩn bị cho một cuộc chơi lâu dài.
Trong bối cảnh đó, kế hoạch phát triển kinh tế giai đoạn 2026–2030 (chính thức công bố vào tháng 3/2026) thể hiện rõ quyết tâm tái cấu trúc toàn diện nền kinh tế và công nghiệp quốc gia.
Một cái tên gây nổi bật trong chiến lược mới là Quý Châu – một tỉnh miền núi xa xôi từng nằm ngoài đường ray tăng trưởng của đất nước.
Tái định vị chiến lược quốc gia từ vùng núi phía Tây
Chiến lược “vùng hậu phương chiến lược” – đề xuất từ cuối năm 2023 – đã được chính thức hóa tại Hội nghị Trung ương 3 vào tháng 7/2024, nhằm tăng cường sức đề kháng kinh tế và phát triển các ngành công nghiệp trọng điểm ở khu vực nội địa.
Quý Châu nhanh chóng trở thành hạt nhân thử nghiệm, nhờ vị trí biệt lập, ít chịu ảnh hưởng từ làn sóng thuế quan của chính quyền ông Trump.
Hạ tầng công nghiệp, kho dự trữ vật tư và mạng lưới sản xuất chiến lược được tập trung xây dựng, gợi nhớ đến dự án “Tam tuyến” trong giai đoạn 1960 – 1970 khi Trung Quốc từng chuyển hàng loạt nhà máy quốc phòng vào sâu trong đất liền để ứng phó với căng thẳng địa chính trị.
Tháng 5/2025, Viện nghiên cứu Pangoal tại Bắc Kinh công bố đề xuất thành lập “Khu đại nội lục”, tích hợp 10 tỉnh miền Trung – Tây, trong đó Quý Châu giữ vai trò tiên phong. Mục tiêu là vừa giảm thiểu rủi ro từ bên ngoài, vừa khai thác dư địa tăng trưởng mới trong nước.
Từng được biết đến là một trong những tỉnh nghèo nhất Trung Quốc, Quý Châu giờ đây đang chuyển mình mạnh mẽ. Hệ thống hạ tầng giao thông – với những cây cầu bắc qua hẻm núi cao hàng trăm mét – đã biến địa hình hiểm trở thành lợi thế kết nối chiến lược. Một trong những công trình biểu tượng là cây cầu bắc ngang hẻm núi cao 625m – gần gấp rưỡi chiều cao tòa nhà Empire State ở Mỹ.
Năm 2024, Quý Châu ký kết gần 300 dự án di dời công nghiệp từ vùng duyên hải, với tổng vốn đầu tư lên tới 261,6 tỷ NDT. Trong đó, 190 dự án đã đi vào triển khai thực tế.
GDP của tỉnh trong năm ngoái đạt 2,27 nghìn tỷ NDT (khoảng 317 tỷ USD), vượt qua cả nền kinh tế của Hungary, Bồ Đào Nha và Phần Lan – một kết quả ấn tượng đối với địa phương từng bị xem là “vùng trũng phát triển”.
Tăng tốc trên nhiều mặt trận
Không chỉ là nơi tiếp nhận các nhà máy sản xuất, Quý Châu đang chủ động kiến tạo các trụ cột kinh tế mới. Mục tiêu tăng trưởng 7% mỗi năm được đặt ra sau khi tỉnh này thành công xóa bỏ đói nghèo tuyệt đối, tập trung vào hạ tầng số, đường sắt cao tốc và các ngành “dự phòng chiến lược”.
Trong báo cáo công tác năm 2025, tỉnh xác định 6 ngành công nghiệp chủ lực, bao gồm: khai thác khoáng sản, pin năng lượng mới, điện toán, rượu truyền thống, năng lượng và công nghiệp dự phòng chiến lược.
Tại thành phố An Thuận, khu công nghiệp hàng không đang được hình thành, với hơn 10 doanh nghiệp địa phương cung cấp linh kiện cho máy bay C919 của Comac – đối thủ tiềm năng của Boeing và Airbus. Đây là lĩnh vực đang chịu sức ép từ Mỹ, khi chính quyền ông Trump cấm xuất khẩu công nghệ động cơ sang Trung Quốc.
Song song đó, Quý Châu cũng nổi lên là “trái tim” trong chiến lược kinh tế số quốc gia. Nhiều tập đoàn lớn như Apple, Huawei và Tencent đã đặt trung tâm dữ liệu tại đây, biến tỉnh này thành nơi lưu trữ và xử lý dữ liệu hàng đầu Trung Quốc. Công nghiệp số hiện đóng góp tới 50% GDP địa phương – tốc độ tăng trưởng dẫn đầu toàn quốc suốt 9 năm liền.
Với sức mạnh tính toán đạt hơn 55E FLOPS, chiếm khoảng 1/4 cả nước, Quý Châu cũng đóng vai trò chủ lực trong sáng kiến “Dữ liệu Đông – Tính toán Tây”.
Dù được kỳ vọng sẽ trở thành vùng đất hứa cho nhà đầu tư và trung tâm mới của sản xuất chiến lược, nhiều người vẫn bày tỏ không ít hoài nghi.
Derek Scissors – chuyên gia tại tổ chức China Beige Book – cho rằng thị trường nội địa vẫn quá nhỏ để bù đắp thiệt hại từ việc bị Mỹ siết xuất khẩu, trong khi hạ tầng kết nối của vùng duyên hải vẫn vượt trội.
Tuy nhiên, theo Ding Shuang – kinh tế trưởng khu vực Trung Quốc của Standard Chartered – khu vực phía Tây có lợi thế chi phí thấp, tài nguyên phong phú và nền tảng công nghiệp nhất định. Nếu môi trường kinh doanh được cải thiện, Quý Châu hoàn toàn có thể vươn lên như một cực tăng trưởng mới trong bản đồ kinh tế Trung Quốc.
Tổng hợp
Chấm dứt ‘đua phá giá’: Trung Quốc phát tín hiệu mạnh tay sau 33 tháng giảm phát
Nóng đỉnh điểm, Trung Quốc nở rộ trào lưu ôm bí đao đi ngủ cho mát
