Tổng Tham mưu trưởng đầu tiên của Quân đội Nhân Dân Việt Nam, 30 tuổi được Chủ tịch Hồ Chí Minh giao nhiệm vụ quan trọng
Ông tham gia lãnh đạo nhiều chiến dịch lớn như 60 ngày đêm bảo vệ Thủ đô Hà Nội, chiến dịch Biên giới (1950), Trung du, Hoàng Hoa Thám, Hà Nam Ninh, Hòa Bình, Tây Bắc, Thượng Lào và đặc biệt là chiến dịch Điện Biên Phủ lừng lẫy năm châu.
Theo Báo Quân đội Nhân dân, Đại tướng Hoàng Văn Thái tên thật là Hoàng Văn Xiêm, sinh năm 1915 trong một gia đình giàu truyền thống yêu nước tại xã Tây An, huyện Tiền Hải, tỉnh Thái Bình (cũ). Ngay từ khi còn trẻ, ông đã sớm tiếp cận, giác ngộ cách mạng và tích cực tham gia hoạt động yêu nước. Năm 23 tuổi, ông trở thành đảng viên của Đảng Cộng sản Việt Nam.
Năm 1940, ông bị thực dân Pháp bắt giam. Giai đoạn từ 1941 - 1945, ông đảm nhận nhiều trọng trách như chỉ huy Đội Cứu quốc quân Bắc Sơn, Trưởng đoàn học viên Việt Nam tại Trường quân sự Liễu Châu (Trung Quốc), phụ trách công tác tình báo - tác chiến trong Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân, Hiệu trưởng Trường Quân chính kháng Nhật… Dù ở bất kỳ cương vị nào, ông cũng luôn giữ vững tinh thần cách mạng, trung thành tuyệt đối với Đảng và nhân dân, đồng thời thể hiện rõ năng lực tổ chức cùng tư duy chiến lược nhạy bén.
Sau thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám, ngày 7/9/1945, theo chỉ thị của Chủ tịch Hồ Chí Minh, ông được giao nhiệm vụ thành lập Bộ Tổng Tham mưu - cơ quan tham mưu chiến lược của quân đội và trở thành Tổng Tham mưu trưởng đầu tiên của Quân đội Nhân dân Việt Nam khi mới 30 tuổi.
Với vai trò này, ông đã có nhiều đóng góp quan trọng, đặt nền móng vững chắc cho hệ thống tham mưu toàn quân, đồng thời góp phần nâng cao năng lực chỉ đạo tác chiến. Ông tham gia lãnh đạo nhiều chiến dịch lớn như 60 ngày đêm bảo vệ Thủ đô Hà Nội, chiến dịch Biên giới (1950), Trung du, Hoàng Hoa Thám, Hà Nam Ninh, Hòa Bình, Tây Bắc, Thượng Lào và đặc biệt là chiến dịch Điện Biên Phủ lừng lẫy năm châu.
Ngày 20/1/1948, trong đợt phong quân hàm cấp tướng đầu tiên, ông chính thức được phong hàm Thiếu tướng. Sau đó, ông được giao giữ chức Chủ nhiệm Tổng cục Quân huấn và Chủ nhiệm Ủy ban Thể dục Thể thao nhà nước (1958), được phong Trung tướng năm 1959 và theo học tại Học viện Quân sự Cấp cao Bắc Kinh (Trung Quốc) giai đoạn 1961 - 1963.
Khi cuộc kháng chiến chống Mỹ bước vào giai đoạn ác liệt, tháng 2/1966, ông nhận nhiệm vụ vào miền Nam để truyền đạt Nghị quyết 12 của Trung ương Đảng (khóa III). Sau đó, ông đảm nhận cương vị quyền Bí thư Khu ủy 5, Tư lệnh kiêm Chính ủy Quân khu 5 (từ tháng 7/1966). Cùng với các đồng chí trong Bộ Tư lệnh, ông trực tiếp chỉ đạo nhiều chiến dịch quan trọng, trong đó có Tổng tiến công và nổi dậy Xuân Mậu Thân 1968, Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân 1975, làm nên thắng lợi hoàn toàn cho cách mạng Việt Nam.
Năm 1974, ông được phong quân hàm Thượng tướng. Từ năm 1974 - 1986, ông đảm nhiệm chức vụ Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, kiêm Phó Tổng Tham mưu trưởng và là Ủy viên Thường vụ Quân ủy Trung ương. Năm 1980, ông được phong quân hàm Đại tướng - cấp bậc cao nhất trong Quân đội Nhân dân Việt Nam.
Đại tướng Hoàng Văn Thái từ trần ngày 2/7/1986. Với các đóng góp của mình, ông được nhân dân và đồng đội tôn vinh, tri ân. Tên tuổi của ông được đặt cho nhiều tuyến đường, con phố trên cả nước.
* Tổng hợp
