'Trò chơi con gà' ở Trung Quốc: Ông lớn đua nhau đốt tiền giảm giá điên cuồng, nhà đầu tư lo sốt vó
Cuộc cạnh tranh gay gắt giữa các tập đoàn công nghệ lớn tại Trung Quốc nhằm thống lĩnh thị trường “bán lẻ tức thời” (instant retail) - giao hàng trong vòng 1 giờ - đang bào mòn lợi nhuận ngắn và trung hạn, đồng thời làm gia tăng áp lực giảm phát đối với nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.
Alibaba, Meituan và JD.com đang tung ra hàng loạt ưu đãi, khuyến mãi và phiếu giảm giá để thu hút người tiêu dùng trong mảng giao hàng trong vòng một giờ. Tuy nhiên, chiến lược “đốt tiền” này đang bào mòn biên lợi nhuận, khiến giới đầu tư đặt câu hỏi về định hướng phát triển lâu dài.
Không chỉ gây sức ép tài chính, cuộc chiến giá còn khiến cơ quan quản lý lo ngại. Trong bối cảnh bất động sản ảm đạm và thị trường lao động thiếu ổn định, người tiêu dùng ngày càng thắt chặt chi tiêu. Điều này buộc các công ty phải lao vào vòng xoáy trợ giá, làm dấy lên nguy cơ “vòng xoáy giảm giá” mà Bắc Kinh nhiều lần cảnh báo.
Tại các cuộc họp với nhà đầu tư gần đây, lãnh đạo các tập đoàn đều thừa nhận mức độ cạnh tranh đã vượt khỏi tầm kiểm soát. CEO JD.com Sandy Xu gọi đây là “cạnh tranh quá mức và không bền vững”.
Trong khi đó, CEO Meituan Wang Xing nhận định ngành đang bước vào “một giai đoạn cạnh tranh mới”, còn đồng CEO PDD Holdings Zhao Jiazhen thì cho biết “cuộc đua càng lúc càng căng thẳng”.
Ngòi nổ được châm từ đầu năm, khi JD.com mở ứng dụng giao đồ ăn để cạnh tranh trực diện với Meituan. Alibaba cũng nhanh chóng tham gia cuộc đua thông qua nền tảng Ele.me. Cả ba cam kết chi hàng tỷ USD để giành thị phần. Nomura ước tính, chỉ riêng quý II/2025, toàn ngành đã “đốt” hơn 4 tỷ USD.
Các chuyên gia ví cuộc chiến này như một “trò chơi con gà” (game of chicken), nơi bất kỳ ai bỏ cuộc sớm đều có thể mất trắng khoản đầu tư khổng lồ. UBS dự báo cuộc chiến này ít nhất sẽ kéo dài đến dịp mua sắm Singles’ Day (11/11).
Theo S&P Global, Meituan, JD.com và Alibaba có thể chi tới 160 tỷ nhân dân tệ (hơn 22 tỷ USD) trong 12-18 tháng tới cho mảng bán lẻ tức thời, khiến lợi nhuận khó có khả năng phục hồi trong vòng 1-2 năm.
Trong số này, Meituan chịu rủi ro lớn nhất vì giao đồ ăn chiếm phần lớn doanh thu. JD.com cũng bị “ăn mòn” lợi nhuận khi mảng giao đồ ăn gần như xóa sạch lãi quý II. Alibaba ít chịu ảnh hưởng hơn, bởi mảng này vẫn là phần nhỏ trong tổng doanh thu.
Tuy nhiên, các công ty vẫn tin rằng “đau ngắn hạn sẽ đổi lấy lợi ích dài hạn”. CEO mảng thương mại của Alibaba, Jiang Fan, dự đoán bán lẻ tức thời có thể mang lại thêm 1.000 tỷ nhân dân tệ doanh thu mỗi năm trong ba năm tới. JD.com cho biết số khách hàng hoạt động hàng quý đã tăng hơn 40% so với cùng kỳ, còn ứng dụng Taobao của Alibaba ghi nhận mức tăng 25% người dùng hàng tháng trong ba tuần đầu tháng 8.
Dù vậy, diễn biến vẫn tiềm ẩn bất ngờ. Giới chức Trung Quốc đã nhiều lần cảnh báo về “cạnh tranh xuống đáy”, buộc các doanh nghiệp phải tuyên bố kiềm chế chiến tranh giá. Giới phân tích kỳ vọng, dưới áp lực chính sách, cục diện cạnh tranh sẽ dần trở nên hợp lý hơn trong thời gian tới.
Theo Reuters
