Trung Quốc hồi sinh giấc mơ của Tần Thủy Hoàng, quyết tâm đưa 'thuốc trường sinh' thành dự án quốc gia

Khi một chiếc micro của đài truyền hình quốc gia Trung Quốc vô tình ghi lại cuộc trò chuyện riêng giữa Chủ tịch Tập Cận Bình và Tổng thống Nga Vladimir Putin, trong đó hai nhà lãnh đạo nói về khả năng sống đến 150 tuổi, dư luận đã phản ứng với sự lo lắng xen lẫn hoài nghi.

Tuy nhiên, ở Lonvi Biosciences, một công ty khởi nghiệp y học trường thọ tại Thâm Quyến, những lời đó không gây ngạc nhiên. “Sống đến 150 tuổi là hoàn toàn thực tế. Chỉ vài năm nữa, điều này sẽ thành hiện thực”, ông Lyu Qinghua, Giám đốc công nghệ của Lonvi nói.

Công ty của ông đang phát triển viên thuốc chống lão hóa dựa trên hợp chất chiết xuất từ hạt nho. Ông Lyu cho rằng y học hiện đại khó có thể “chiến thắng cái chết” hoàn toàn nhưng tin rằng khoa học về tuổi thọ đang tiến nhanh chưa từng có. “Trong vòng 5 đến 10 năm tới, sẽ không còn ai mắc ung thư nữa”, ông dự đoán.

Từ giấc mơ trường sinh của Tần Thủy Hoàng đến ngành công nghiệp tỷ đô

Khát vọng trường sinh không phải mới xuất hiện ở Trung Quốc. Cách đây hơn 2.000 năm, Tần Thủy Hoàng – vị Hoàng đế đầu tiên thống nhất Trung Hoa – đã cho người đi khắp nơi tìm “thuốc tiên” để chống lại cái chết. Và khi điều đó thất bại, ông cho xây dựng đội quân đất nung để bảo vệ mình dưới mộ.

Thế nhưng, ông qua đời ở tuổi 49, có thể do nhiễm độc thủy ngân do phương pháp điều trị chống lão hóa, New York Times viết.

Ngành “trường sinh học” luôn bị nghi ngờ vì yếu tố thương mại và sự không thực tế, nhưng hiện nay, dòng vốn đầu tư của nhà nước và tư nhân cùng sự quan tâm ngày càng lớn từ giới lãnh đạo và công chúng đã biến nó thành một nhánh hợp pháp, thậm chí sinh lời, của y học Trung Quốc.

Trung Quốc, với mục tiêu đuổi kịp và vượt qua phương Tây trong lĩnh vực công nghệ sinh học, trí tuệ nhân tạo và y học tiên tiến, đang xem nghiên cứu kéo dài tuổi thọ là ưu tiên quốc gia, rót hàng tỷ USD vào các dự án nghiên cứu và ứng dụng thương mại liên quan.

“Họ phát triển cực nhanh. Vài năm trước, hầu như không có gì, còn phương Tây đi trước xa. Bây giờ, họ đang bắt kịp”, Giáo sư Vadim Gladyshev, Trường Y Harvard, người từng thực hiện thí nghiệm nối hệ tuần hoàn của chuột già với chuột trẻ để kéo dài tuổi thọ, cho biết trong chuyến thăm Trung Quốc gần đây.

Theo Nhân dân Nhật báo, tuổi thọ trung bình ở Trung Quốc đã đạt 79 năm, cao hơn mức trung bình toàn cầu 5 năm. Tuy nhiên, con số này vẫn thấp hơn Nhật Bản (85 tuổi) và còn rất xa so với 150 tuổi mà ông Tập từng nhắc tới.

Khi “trường thọ” trở thành phong trào và ngành kinh doanh

Niềm đam mê kéo dài tuổi thọ ở Trung Quốc phát triển song hành với tăng trưởng kinh tế nhanh chóng, giúp hàng trăm triệu người có điều kiện hướng đến việc sống lâu và sống khỏe, thay vì chỉ “sống qua ngày”.

Công ty Time Pie ở Thượng Hải là ví dụ điển hình. Bắt đầu bằng việc bán thực phẩm chức năng, nay họ tổ chức Hội nghị khoa học và xuất bản tạp chí “Aging Slow, Living Well”. “Trước đây chỉ có người Mỹ giàu mới nói về trường thọ. Giờ người Trung Quốc cũng quan tâm và đủ tiền theo đuổi”, ông Gan Yu - đồng sáng lập Time Pie nói.

Tại Hội nghị quốc tế do Time Pie tổ chức gần đây ở Thượng Hải, các nhà khoa học và doanh nghiệp giới thiệu hàng loạt sản phẩm: Kem chống lão hóa, quả kỷ tử, buồng oxy cao áp, thiết bị cryogenic hạ thân nhiệt đến -200°F, “hộp ma thuật chống lão hóa”...

Công ty SuperiorMed, một doanh nghiệp chăm sóc sức khỏe đang vận hành cơ sở mà họ gọi là “bệnh viện trường thọ lớn nhất thế giới” tại thành phố Thành Đô (Trung Quốc), đã quảng bá ý tưởng về “các đảo trường sinh”, dù thừa nhận rằng chúng hiện vẫn chưa tồn tại.

Người sáng lập công ty, ông Li Dale, cũng khá mơ hồ khi được hỏi liệu những “đảo trường sinh” này có thực chất chỉ là các khu nghỉ dưỡng chăm sóc sức khỏe cao cấp, cung cấp xét nghiệm máu và dịch vụ y tế dự phòng trong môi trường xa hoa, hay là một dự án có mục tiêu khoa học cụ thể hơn.

Hội nghị cũng thu hút các nhà khoa học hàng đầu thế giới như Giáo sư Steve Horvath, chuyên gia Đức–Mỹ nổi tiếng với phát minh “đồng hồ sinh học đo tuổi tế bào” và Giáo sư Gladyshev của Harvard.

"Khoa học trường thọ trước đây bị bao trùm bởi những tuyên bố hoang đường khiến giới khoa học nghi ngờ. Nhưng nay, tình hình đã khác – đặc biệt ở Trung Quốc", Horvath nói.

Tuy nhiên, khái niệm “sống mãi” vẫn được tận dụng như công cụ tiếp thị. Quỹ đầu tư Immortal Dragons ở Singapore – do doanh nhân trẻ Trung Quốc Bo Yang Wang điều hành – đang rót vốn vào công nghệ đông lạnh cơ thể, in 3D nội tạng và thay toàn bộ cơ thể.

Viên thuốc hạt nho và hy vọng trăm năm tuổi thọ

Trở lại với Lonvi Biosciences, công ty này thành lập năm 2022 tại Thâm Quyến, sau khi nhóm nhà khoa học Thượng Hải phát hiện hợp chất tự nhiên procyanidin C1 (PCC1) trong hạt nho có khả năng tiêu diệt tế bào lão hóa và kéo dài tuổi thọ chuột thêm 9,4% – thậm chí 64% kể từ thời điểm bắt đầu điều trị.

Phát hiện này được công bố trên tạp chí Nature Metabolism (2021) và được xem là đột phá. Tuy nhiên, đến tháng 9/2024, tạp chí này ra thông báo về “lỗi dữ liệu” nhưng không rút lại bài báo. Một số nghiên cứu sau đó ở Nhật Bản đã xác nhận kết quả tương tự.

“Những gì hiệu quả với chuột chưa chắc có tác dụng ở người. Thách thức không phải làm nhiều hơn, mà là làm tốt hơn”, bác sĩ David Barzilai, sáng lập Barzilai Longevity Consulting tại Mỹ cảnh báo. Dù vậy, ông Barzilai ghi nhận rằng Trung Quốc “đang coi nghiên cứu tuổi thọ là vấn đề chiến lược cả ở cấp viện lẫn cấp chính sách”.

Lonvi tuyên bố viên thuốc của họ có thể “diệt tế bào zombie” – các tế bào già yếu không chết mà gây hại cho tế bào khỏe mạnh và giúp con người sống đến 100 hoặc 120 tuổi nếu kết hợp với lối sống lành mạnh. “Đây không chỉ là một viên thuốc nữa. Đây là 'chén thánh' của y học chống lão hóa”, ông Yip Tszho, Giám đốc điều hành Lonvi nói.

Nhà nghiên cứu David Furman tại Viện Buck (Stanford University) cho biết các viên thuốc này “có vẻ đầy hứa hẹn” nhưng cần thử nghiệm lâm sàng quy mô lớn. Viện Buck đang chuẩn bị tiến hành các thử nghiệm để xác nhận hiệu quả.

Lonvi còn dự định mở rộng sản phẩm cho thú cưng – nhóm khách hàng “có chủ nhân sẵn sàng chi tiền để sống lâu cùng chúng”. “Người giàu Trung Quốc ngày nay giống như Tần Thủy Hoàng – họ cũng đang tìm kiếm sự trường sinh, hoặc ít nhất là một cuộc đời dài hơn”, ông Yip nói.

Tham khảo NYT