Trung Quốc miễn thuế trả đũa đối với chip Mỹ sản xuất ngoài nước: Cơ hội hay phép thử cho ngành công nghệ toàn cầu?

Trong bối cảnh cuộc chiến thuế quan giữa Mỹ và Trung Quốc ngày càng leo thang, các nhà sản xuất chip của Mỹ có hoạt động gia công sản xuất (outsourcing) tại nước ngoài sẽ không bị áp thuế trả đũa của Trung Quốc, theo thông báo từ Hiệp hội Công nghiệp Bán dẫn Trung Quốc (CSIA) phát đi hôm thứ Sáu.

Thông báo này giúp làm rõ một điểm gây tranh cãi trong ngành công nghiệp bán dẫn toàn cầu về cách xác định xuất xứ hàng hóa khi áp dụng mức thuế mới. CSIA nhấn mạnh rằng, địa điểm sản xuất tấm wafer (fab) – chứ không phải nơi đóng gói – sẽ được coi là quốc gia xuất xứ khi các loại mạch tích hợp (IC) được nhập khẩu vào Trung Quốc.

Điều này có nghĩa là các chip do Mỹ thiết kế nhưng được sản xuất tại Đài Loan hoặc các nước khác sẽ không bị Trung Quốc đánh thuế theo diện hàng hóa từ Mỹ.

Qualcomm, AMD "thoát hiểm", Intel, Texas Instruments chịu thiệt

Theo nền tảng thông tin chuyên ngành EETop, các công ty như Qualcomm (NASDAQ: QCOM) và AMD (NASDAQ: AMD) – vốn gia công sản xuất chip tại TSMC (Đài Loan) – sẽ được xem là hàng hóa có xuất xứ từ Đài Loan. Do đó, các doanh nghiệp tại Trung Quốc nhập khẩu các loại chip này sẽ không phải chịu thuế trả đũa.

Ngược lại, những công ty như Intel (NASDAQ: INTC), Texas Instruments (NASDAQ: TXN), Analog Devices (NASDAQ: ADI) và ON Semiconductor (NASDAQ: ON) – với hoạt động sản xuất chip chủ yếu tại Mỹ – sẽ bị áp mức thuế cao, có thể lên tới 84% hoặc hơn, do bị phân loại là hàng hóa có xuất xứ từ Mỹ.

Trung Quốc miễn thuế trả đũa đối với chip Mỹ sản xuất ngoài nước. Ảnh minh hoạ

>> 50% những đôi giày Nike trên thế giới mang dòng chữ 'Made in Vietnam'

Phản ứng ngay lập tức từ thị trường chứng khoán phản ánh rõ tác động: AMD tăng 6%, Nvidia (NASDAQ: NVDA) tăng 2,6%, Qualcomm tăng 1,1%, trong khi Intel giảm hơn 6%, Texas Instruments lao dốc hơn 8%, ADI mất 3,3% và Onsemi tụt 3,4%.

Thị trường bán dẫn Trung Quốc hưởng lợi, thúc đẩy chiến lược “Trung Quốc cho Trung Quốc”

Thông báo của CSIA được đưa ra trong bối cảnh Trung Quốc vừa nâng thuế nhập khẩu hàng hóa Mỹ lên mức 125%, để đáp trả động thái tăng thuế lên 145% của chính quyền cựu Tổng thống Donald Trump. Phân tích của EETop, được công bố trước khi Bắc Kinh chính thức nâng thuế, đã góp phần định hình kỳ vọng mới cho thị trường.

Ngay sau khi CSIA làm rõ quy định, giá cổ phiếu các công ty bán dẫn Trung Quốc đồng loạt tăng mạnh. Theo ông He Hui, Giám đốc nghiên cứu bán dẫn tại Omdia, thông báo này giúp phân biệt rõ chip Mỹ nào sẽ bị đánh thuế, đồng thời nhấn mạnh rằng ngay cả chip được đóng gói tại Trung Quốc vẫn bị đánh thuế nếu wafer được sản xuất tại Mỹ.

Ông cho rằng chính sách này sẽ thúc đẩy các công ty nước ngoài áp dụng chiến lược "Trung Quốc cho Trung Quốc" – chuyển sản xuất vào nội địa Trung Quốc để phục vụ thị trường trong nước và tránh rủi ro thương mại.

Bên cạnh đó, động thái này cũng phù hợp với chính sách lâu dài của Bắc Kinh trong việc trợ cấp và phát triển các dòng chip công nghệ cũ (mature-node) – phân khúc hiện đang cạnh tranh trực tiếp với các sản phẩm tương tự từ Texas Instruments và các công ty tương đương.

Các chuyên gia tại Bernstein cho rằng quyết định của CSIA là một bất ngờ lớn, bởi từ trước đến nay, giới đầu tư thường coi nơi đóng gói (packaging) là yếu tố xác định quốc gia xuất xứ. Tuy nhiên, dịch chuyển hoạt động sản xuất wafer lại khó hơn nhiều, khiến các công ty như Intel và Texas Instruments gặp bất lợi đáng kể trong việc né tránh thuế quan của Trung Quốc.

Bernstein cho biết, chính sách này sẽ buộc những công ty Mỹ sở hữu nhà máy tại Mỹ phải xem xét lại toàn bộ chuỗi cung ứng, trong khi các đối thủ Nhật Bản như Renesas có thể tận dụng cơ hội để gia tăng thị phần tại thị trường Trung Quốc.

Chuyên gia đầu tư Michael Ashley Schulman từ công ty Running Point Capital nhận định: “Việc Trung Quốc miễn thuế cho các hãng chip Mỹ gia công nước ngoài là một bước đi chiến lược, nhằm duy trì sự ổn định kinh tế và tiếp tục khuyến khích đầu tư nước ngoài vào sản xuất nội địa”.

Theo báo cáo từ Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS, Mỹ), phần lớn năng lực sản xuất các dòng chip công nghệ cũ trên thế giới hiện nằm trong tay những công ty tự thiết kế và sản xuất chip, như Texas Instruments. Trong khi đó, tại Trung Quốc, năng lực này chủ yếu tập trung ở các nhà gia công (foundry), cho thấy tiềm năng phát triển mạnh nếu chính sách thu hút đầu tư được thực thi đúng hướng.

>> 4 nhà máy Samsung Việt Nam mang về 60 tỷ USD, chiếm 1/4 tổng doanh thu toàn tập đoàn