Trung Quốc vung 7 tỷ USD mua sầu riêng, DN làm 'chuệch choạc' phải chỉnh ngay

Theo thống kê từ cơ quan hải quan Trung Quốc, năm 2024, nước này đã nhập khẩu 1,56 triệu tấn sầu riêng, giá trị đạt gần 7 tỷ USD, tăng 9,4% về lượng và tăng 4% về giá trị so với năm 2023.

Giá bình quân nhập khẩu sầu riêng vào Trung Quốc đạt mức 4.957 USD/tấn, giảm 4,9%. Trong đó, giá nhập khẩu sầu riêng từ Việt Nam và Philippines giảm, còn giá nhập từ Thái Lan lại tăng.

Về cơ cấu nguồn cung trong năm vừa qua, Trung Quốc nhập khẩu sầu riêng từ Thái Lan đạt 809.880 tấn, giá trị đạt trên 4 tỷ USD, giảm 12,8% về lượng và giảm 12,1% về trị giá so với năm 2023.

Ngược lại, Trung Quốc tăng mạnh nhập khẩu mặt hàng trái cây này từ Việt Nam. Cụ thể, quốc gia tỷ dân đã chi gần 2,94 tỷ USD để mua 736.720 tấn sầu riêng. So với năm 2023, nhập khẩu sầu riêng từ Việt Nam tăng tới 49,4% về lượng và tăng 37,5% về giá trị.

Theo đó, Việt Nam tiếp tục là nguồn cung sầu riêng lớn thứ 2 vào thị trường Trung Quốc. Đáng chú ý, thị phần sầu riêng Việt trong tổng lượng nhập của Trung Quốc tăng mạnh lên 47,2% về lượng và 42% về giá trị, sắp bắt kịp đối thủ cạnh tranh Thái Lan.

Thống kê sơ bộ từ Tổng cục Hải quan cho thấy, năm vừa qua, xuất khẩu sầu riêng của Việt Nam tiếp tục bùng nổ giúp ngành hàng trái cây này thu về 3,21 tỷ USD, tăng 43,2% so với năm 2023, tương đương tăng gần 1 tỷ USD.

“Vua trái cây” này của nước ta chiếm gần 45% tổng kim ngạch xuất khẩu của toàn ngành rau quả Việt Nam năm 2024.

Thế nhưng, những tháng gần đây, sầu riêng của nước ta xuất khẩu bị hải quan Trung Quốc cảnh báo một số lô hàng không tuân thủ yêu cầu về kiểm dịch thực vật và an toàn thực phẩm.

Bên cạnh đó còn tình trạng một số đối tượng đã lợi dụng gian lận, sao chép trái phép mã số vùng trồng và mã số cơ sở đóng gói sầu riêng xuất khẩu thông qua các hình thức hợp đồng ủy quyền sử dụng mã số với các con dấu, chữ ký giả, tự chế… Từ đó, lừa đảo doanh nghiệp, qua mặt các cơ quan chức năng nhằm trục lợi, thông quan xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc.

Tình trạng này nếu không được kiểm soát tốt sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín và thương hiệu nông sản Việt Nam trên thị trường quốc tế, đồng thời có nguy cơ cao sẽ đánh mất thị phần.

Mới đây, ngoài kim loại nặng, Trung Quốc còn siết chặt kiểm tra chất vàng O với 100% các lô hàng sầu riêng nhập khẩu vào thị trường này.

Trao đổi về việc xuất khẩu sầu riêng sang Trung Quốc, Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Phùng Đức Tiến cho biết, quá trình sản xuất và xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc, các chuyến hàng sầu riêng đa phần đều đạt chất lượng tốt, kim ngạch xuất khẩu tăng mạnh.

Song, ông Tiến thừa nhận, bước đầu xuất khẩu có những cơ sở, doanh nghiệp, khu vực trồng và đóng gói còn những “chuệch choạc” nhất định.

Tuy nhiên, Bộ NN-PTNT đã chỉ đạo Cục Bảo vệ thực vật cùng các địa phương rà soát, chấn chỉnh một cách nghiêm túc, từ đó vừa sản xuất trên quy mô lớn vừa có tỷ suất xuất khẩu cao và giá cả đảm bảo.

“Năm ngoái, xuất khẩu loại trái cây này đạt tốc độ tăng trưởng mạnh. Thế nên, Trung Quốc vẫn là thị trường rất quan trọng với các loại nông sản Việt, trong đó có sầu riêng”, Thứ trưởng nhấn mạnh.

Còn về việc Trung Quốc siết chặt hàng rào cản kỹ thuật với sầu riêng nhập khẩu, Thứ trưởng cho rằng, ở mỗi thị trường đều đưa ra những tiêu chuẩn, quy chuẩn với hàng hóa nhập khẩu và chúng ta buộc vào tuân thủ khi xuất khẩu vào đó.

Thế nên, khi xảy ra các lô hàng có sự cố, Bộ NN-PTNT chỉ đạo thường xuyên và liên tục. Cục Bảo vệ thực vật cũng khẳng định rà soát và chấn chỉnh ngay hoạt động sản xuất và xuất khẩu để hạn chế số doanh nghiệp vi phạm về mức thấp nhất.

Đây là cây trồng chủ lực có rất nhiều lợi thế với Việt Nam, đồng thời đem lại giá trị lớn trong xuất khẩu. Vừa qua, Bộ NN-PTNT cũng đã ký nghị định thư xuất khẩu sầu riêng đông lạnh sang Trung Quốc. Do đó, chúng ta phải làm thật sự nghiêm túc để duy trì tốc độ tăng trưởng của ngành sầu riêng, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến lưu ý.

Ông Tiến cũng thông tin, nước ta hiện có vùng trồng sầu riêng lên tới 169.000ha, trong đó diện tích cho thu hoạch trái khá lớn với sản lượng ước khoảng 1,55 triệu tấn trong năm nay.

>> 1.000 tấn ‘vua trái cây’ xuất khẩu sang Trung Quốc hai ngày đầu năm