Trung tâm tài chính quốc tế là đòn bẩy để tái cấu trúc nền kinh tế, đưa Việt Nam tiến lên nấc thang mới cao hơn trong chuỗi giá trị toàn cầu

Đây không chỉ là khát vọng của riêng đầu tàu kinh tế phía Nam mà còn là chiến lược trọng yếu của quốc gia nhằm nâng cao vị thế, thu hút các định chế tài chính, quỹ đầu tư và những "gã khổng lồ" công nghệ tài chính (Fintech) hàng đầu thế giới.

Tại hội nghị công bố thành lập Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam sáng 21/12, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, sự ra đời của Trung tâm tài chính quốc tế Việt Nam là đòi hỏi cấp thiết của thực tiễn; xuất phát từ tiềm năng, thế mạnh, từ tầm nhìn mang tính thời đại với mục tiêu chiến lược phát triển nhanh và bền vững của Việt Nam.

Để đạt được mục tiêu tăng trưởng kinh tế 2 con số từ năm 2026 trở đi, hướng tới thực hiện thắng lợi 2 mục tiêu chiến lược 100 năm, Việt Nam không thể chỉ dựa vào các động lực tăng trưởng truyền thống, các ngành nghề thâm dụng lao động cao, tài nguyên, mà phải dựa vào các động lực tăng trưởng mới, đặc biệt là khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh.

Chính vì vậy, Thủ tướng cho rằng: "Việc xây dựng Trung tâm tài chính quốc tế không chỉ để thu hút nguồn lực đầu tư đơn thuần, mà quan trọng hơn cả, là trở thành huyết mạch thu hút các động lực tăng trưởng mới, với thị trường tài chính, dịch vụ tài chính cao cấp, những cơ chế, chính sách và mô hình quản trị mới, là đòn bẩy để tái cấu trúc nền kinh tế, đưa Việt Nam tiến lên nấc thang mới cao hơn trong chuỗi giá trị toàn cầu".

Người đứng đầu Chính phủ cũng chỉ rõ, Việt Nam đang đứng trước cơ hội "có một không hai" để trở thành nơi hội tụ dòng vốn đầu tư, hàng hóa, công nghệ và nhân tài toàn cầu.

Trong đó, theo ông, sức hấp dẫn của nền kinh tế, dư địa phát triển thị trường tài chính còn rất lớn khi quy mô vốn hóa thị trường mới chỉ ở mức trung bình khá so với khu vực.

“Chúng ta không thể bỏ lỡ cơ hội này, phải tận dụng để tạo ra động lực mới thúc đẩy phát triển nhanh, bền vững, nâng cao năng lực cạnh tranh mang tầm khu vực, toàn cầu”, theo lời Thủ tướng.

Mô hình "một trung tâm, hai điểm đến" với triết lý "trung tâm tài chính thông minh, số và xanh"

Hành trình đi đến sự kiện thành lập Trung tâm tài chính quốc tế hôm nay được Thủ tướng cho rằng là một chặng đường đầy trăn trở, thận trọng nhưng cũng rất quyết liệt, thể hiện tư duy đổi mới mạnh mẽ, tầm "nhìn xa trông rộng, nghĩ sâu làm lớn" của Đảng và Nhà nước ta. Trong đó, Thủ tướng chỉ ra một số điểm nổi bật:

Một là, đổi mới tư duy tiếp cận: Thể chế đi trước, mở đường. Quan điểm xuyên suốt của Chính phủ là: "5 thông: Thể chế thông thoáng, hạ tầng thông suốt, quản trị thông minh, cách làm thông dụng, hợp tác thông hiểu"; chỉ đạo tổ chức nhiều hội nghị, lắng nghe ý kiến của các chuyên gia trong và ngoài nước, đại diện các tổ chức quốc tế; nghiên cứu kỹ lưỡng cả kinh nghiệm thành công và thất bại từ bên ngoài.

Ngay sau khi Quốc hội ban hành Nghị quyết số 222/2025/QH15, Chính phủ đã chỉ đạo các bộ, ngành làm việc không kể ngày đêm để ban hành 08 Nghị định quy định chi tiết, hướng dẫn thực hiện. Đây là một kỷ lục mới về tốc độ xây dựng pháp luật, thể hiện tinh thần "đã nói là làm, đã cam kết là phải thực hiện", với phương châm "vừa làm vừa rút kinh nghiệm, không cầu toàn, không nóng vội, không bỏ lỡ cơ hội".

Với hệ thống khung pháp lý mới được ban hành, những điểm nghẽn khó nhất sẽ được giải quyết, bao gồm: tự do hóa dòng vốn trong phạm vi kiểm soát; cơ chế thử nghiệm (Sandbox) cho công nghệ mới; ưu đãi thuế vượt trội và chính sách visa đặc biệt cho nhân tài; và cách lưu chuyển hàng hóa có hiệu quả.

Hai là, lựa chọn mô hình độc đáo, khác biệt để bứt phá. Nhận thức rõ nguy cơ nếu chỉ đi theo lối mòn của các trung tâm đi trước thì sẽ mãi mãi là người đến sau, Việt Nam lựa chọn mô hình "một trung tâm, hai điểm đến" với triết lý "trung tâm tài chính thông minh, số và xanh". Đây là mô hình phù hợp với bối cảnh hiện nay, cho phép chúng ta khai thác tối đa lợi thế so sánh của từng thành phố, tiềm năng khác biệt, cơ hội nổi trội, lợi thế cạnh tranh của đất nước:

Tại TP. Hồ Chí Minh: Được định vị là đầu mối tài chính quy mô lớn, tập trung phát triển mạnh về thị trường chứng khoán, trái phiếu, ngân hàng, quản lý quỹ và dịch vụ niêm yết; đóng vai trò là động lực dẫn dắt, kết nối trực tiếp với các dòng vốn trên thế giới và từ các doanh nghiệp.

Tại TP. Đà Nẵng: Được định vị là trung tâm tài chính chuyên biệt (niche market). Tận dụng lợi thế về môi trường sống và hạ tầng du lịch, Đà Nẵng sẽ tập trung vào công nghệ tài chính (Fintech), quản lý gia sản (wealth management) và tài chính xanh. Đây sẽ là "phòng thí nghiệm" cho các mô hình tài chính tương lai.

Về việc đưa Trung tâm tài chính quốc tế vào hoạt động, theo Thủ tướng, Việt Nam chủ trương không cạnh tranh trực tiếp với các trung tâm tài chính quốc tế trong khu vực, thế giới mà là yêu cầu tự thân phục vụ sự phát triển nhanh, bền vững của Việt Nam và khai thác những tiềm năng khác biệt, cơ hội nổi trội, lợi thế cạnh tranh của đất nước, tìm hướng đi, lối đi riêng và học hỏi từ các trung tâm tài chính khác trên thế giới, với cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội để phát triển một mô hình bổ trợ, liên thông, tạo thành một hệ sinh thái tài chính thống nhất, hiệu quả, bền vững, không những trong nước mà cả nước ngoài.

Cũng theo người đứng đầu Chính phủ, việc đưa Trung tâm tài chính quốc tế vào hoạt động hôm nay là sự khởi đầu của một quá trình đổi mới cả về số lượng, chất lượng, hiệu quả đối với sự phát triển thị trường tài chính, với những tác động lan toả sâu rộng đến tất cả các ngành, lĩnh vực, các chủ thể của đất nước.

Thủ tướng bày tỏ rằng, Trung tâm tài chính quốc tế sẽ không chỉ nâng tầm vị thế quốc gia, mà còn tạo đột phá về nguồn lực qua việc hình thành, phát triển một kênh huy động vốn hiệu quả, quy mô lớn, với chi phí thấp cho phát triển hạ tầng chiến lược.

"Lợi ích lớn nhất của trung tâm tài chính quốc tế không chỉ đo đếm bằng tiền, mà bằng sự đổi mới tư duy quản lý, công nghệ hiện đại với tinh thần 'nguồn lực bắt nguồn từ tư duy và tầm nhìn, động lực bắt nguồn từ công nghệ và sự sáng tạo, sức mạnh bắt nguồn từ nhân dân và doanh nghiệp'. Áp lực cạnh tranh quốc tế sẽ thúc đẩy cải cách hành chính mạnh mẽ hơn, minh bạch hơn, số hóa toàn diện hơn. Những cơ chế thử nghiệm thành công tại Trung tâm sẽ được nhân rộng, tạo động lực thúc đẩy đổi mới, sáng tạo và phát triển bền vững", Thủ tướng nhận định.

Dứt khoát bỏ tư duy “xin - cho”, "quyền anh, quyền tôi" để Trung tâm tài chính quốc tế vận hành hiệu quả

Dù đã đặt bước chân đầu tiên cho Trung tâm tài chính quốc tế, nhưng Thủ tướng cũng xác định rõ con đường phía trước còn rất dài và nhiều chông gai, khó khăn, thách thức phải vượt qua với quyết tâm cao, nỗ lực lớn và hành động quyết liệt của cả hệ thống chính trị, của cộng đồng doanh nghiệp và mỗi người dân.

Để Trung tâm tài chính quốc tế hoạt động hiệu quả, thực chất, phát huy hiệu quả, tại Hội nghị, Thủ tướng nhấn mạnh một số nội dung quan trọng.

Trong đó, ông yêu cầu các bộ, ngành, cơ quan liên quan, UBND TPHCM và TP Đà Nẵng theo thẩm quyền chuyển hẳn từ “quản lý hành chính” sang “kiến tạo và phục vụ”; xóa bỏ hoàn toàn tư duy “xin - cho”, “quyền anh, quyền tôi”, “không biết vẫn quản”, “không quản được thì cấm”. Mọi vướng mắc của nhà đầu tư tại Trung tâm phải được xử lý theo quy trình đặc biệt, "một cửa tại chỗ" với đủ thẩm quyền; báo cáo lên Thủ tướng Chính phủ nếu vượt thẩm quyền.

Cùng với đó, về hoàn thiện hạ tầng và hệ sinh thái kinh tế - xã hội, Thủ tướng yêu cầu đẩy nhanh tiến độ các dự án giao thông kết nối (sân bay, bến cảng, hệ thống metro, đường sắt đô thị, đường vành đai…), hạ tầng số (5G/6G…), các khu thương mại tự do; đồng thời, yêu cầu TP. HCM và Đà Nẵng phải tập trung xây dựng hệ sinh thái phục vụ đời sống xã hội (y tế, giáo dục, bảo hiểm, văn hóa, thể thao…) theo chuẩn mực quốc tế để các chuyên gia, nhà đầu tư "an cư lạc nghiệp", yên tâm sinh sống, làm việc, cống hiến tại Việt Nam.

Ông cũng yêu cầu bảo đảm cân bằng giữa tự do tài chính và an toàn hệ thống, giữa hiệu quả đầu tư và kiểm soát rủi ro.

Cơ quan giám sát, theo Thủ tướng, phải phát huy vai trò, hoạt động độc lập, minh bạch, tuân thủ các cam kết quốc tế về chống rửa tiền, không gây phiền hà, khuyến khích cho dòng vốn sạch gắn với công nghệ, hàng hóa, kỹ năng quản lý hiện đại vào Việt Nam.

Người đứng đầu Chính phủ cũng đề nghị cộng đồng doanh nghiệp, hiệp hội doanh nghiệp, nhà đầu tư Việt Nam thổi bùng tinh thần tự tin, tự lực, tự cường, vượt qua giới hạn của bản thân; luôn đoàn kết, gắn bó, chia sẻ trong hội nhập trên các lĩnh vực.

“Đừng sợ mình nhỏ bé hoặc tự làm mình nhỏ bé trước những người khổng lồ mà phải biết đứng trên vai những người khổng lồ và trở thành những người khổng lồ. Không tự mãn, chủ quan với những kết quả đạt được; không bi quan trước khó khăn, thách thức”, Thủ tướng nói và khẳng định, Trung tâm tài chính chính là "bệ phóng" để các doanh nghiệp vươn tầm khu vực và ra thế giới.

Thủ tướng cũng bày tỏ mong muốn, đề nghị các đối tác, cộng đồng doanh nghiệp, nhà đầu tư quốc tế rằng hãy luôn tin tưởng, đồng hành với Chính phủ Việt Nam. Đồng thời mạnh dạn đưa các nguồn lực, vốn, công nghệ, kỹ năng quản lý, hàng hóa, nhân tài đến Việt Nam với phương châm đầu tư kinh doanh lâu dài, bền vững và thành công tại Việt Nam.

"Chính phủ, các cấp, các ngành, các địa phương Việt Nam sẽ tiếp tục đồng hành cùng các bạn, tập trung chỉ đạo thực hiện đồng bộ các giải pháp cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, tạo điều kiện thuận lợi, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của các bạn với tinh thần 'lợi ích hài hoà, rủi ro chia sẻ', 'trong bạn có tôi, trong tôi có bạn' và 'thành công của các bạn chính là thành công của chúng tôi' và chúng ta nhất định phải thành công", Thủ tướng bày tỏ mong muốn.

Việc thành lập Trung tâm tài chính quốc tế được Thủ tướng đánh giá là một hành trình đầy khát vọng, với nhiều khó khăn, thách thức ở phía trước nhưng theo ông cần phải vượt qua và vượt qua một cách ngoạn mục.

Với tinh thần 'Không có việc gì khó, chỉ sợ lòng không bền, đào núi và lấp biển, quyết chí ắt làm nên' như lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu và câu ca dao 'Non cao cũng có đường trèo, đường dẫu hiểm nghèo cũng có lối đi'; với sự đồng lòng của cả hệ thống chính trị, sự tham gia tích cực của cộng đồng doanh nghiệp, Nhân dân cả nước và sự ủng hộ, hợp tác của bạn bè quốc tế, các doanh nghiệp nước ngoài; chúng ta mong muốn và tin tưởng rằng, Việt Nam sẽ xây dựng thành công Trung tâm tài chính quốc tế 'Tự do - Số, Xanh - An toàn - Minh bạch - Cạnh tranh - Hiệu quả - Bền vững, góp phần đưa đất nước vững bước tiến vào kỷ nguyên mới giàu mạnh, văn minh, phồn vinh, hạnh phúc, vững bước tiến lên chủ nghĩa xã hội, như đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm đã chỉ đạo", Thủ tướng nêu rõ.

Ngay sau Lễ ra mắt khai trương Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam ngày hôm nay, các cơ quan của Trung tâm tài chính quốc tế theo đó bắt đầu hoạt động.

Văn phòng Chính phủ, TPHCM, TP. Đà Nẵng bố trí ngay nguồn lực, kinh phí, trụ sở, trang thiết bị cần thiết; trường hợp có vướng mắc sẽ báo cáo ngay Thủ tướng Chính phủ trước ngày 25/12/2025.

Trung tâm tài chính này chính được kỳ vọng chính là "bệ phóng" để doanh nghiệp vươn tầm khu vực và ra thế giới.