Trung tâm tài chính quốc tế Việt Nam: Chỉ ngân hàng có 100.000 tỷ đồng tài sản trở lên mới được tham gia

Điều kiện cấp phép chặt chẽ

Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đang lấy ý kiến cho dự thảo Nghị định về cấp phép, hoạt động ngân hàng, quản lý ngoại hối, phòng chống rửa tiền và tài trợ khủng bố trong Trung tâm tài chính quốc tế (TTTC) tại Việt Nam.

Mục tiêu của dự thảo là bảo đảm TTTC trở thành điểm hút vốn từ bên ngoài vào, tránh tình trạng dòng tiền từ trong nước chảy vào TTTC rồi “chảy ngược” ra nước ngoài, đi ngược chủ trương thu hút vốn cho nền kinh tế.

Theo dự thảo, điều kiện cấp giấy phép cho ngân hàng thương mại 100% vốn nước ngoài hoặc chi nhánh ngân hàng nước ngoài tương tự như quy định trong Luật Các tổ chức tín dụng và Nghị định 162/2024/NĐ-CP. Với ngân hàng 100% vốn trong nước, điều kiện tham chiếu theo Thông tư 32/2024/TT-NHNN và Luật Các TCTD.

Một điểm quan trọng là mỗi nhà đầu tư hoặc ngân hàng mẹ chỉ được phép thành lập một hiện diện tại TTTC và không được mở rộng mạng lưới.

Đáng chú ý, ngân hàng trong nước muốn được cấp phép phải có tổng tài sản tối thiểu 100.000 tỷ đồng, hoạt động có lãi ba năm liên tiếp, tỷ lệ nợ xấu không vượt quá 3% và tuân thủ đầy đủ các quy định an toàn vốn trong 12 tháng trước khi nộp hồ sơ. Ngân hàng mẹ cũng phải có thời gian hoạt động ít nhất ba năm.

Với ngân hàng nước ngoài, điều kiện khắt khe hơn: phải kinh doanh có lãi trong năm năm liên tiếp, được xếp hạng tín nhiệm quốc tế ở mức cao (từ AA- với S&P và Fitch, hoặc Aa3 với Moody’s). Tổng tài sản tối thiểu của ngân hàng mẹ là 10 tỷ USD nếu lập ngân hàng con và 20 tỷ USD nếu chỉ mở chi nhánh.

Dự thảo đưa ra nguyên tắc rõ ràng: cho phép luân chuyển vốn từ TTTC vào phần còn lại của Việt Nam, luân chuyển trong TTTC và từ TTTC ra thế giới. Tuy nhiên, không cho phép dòng vốn chảy từ trong nước vào TTTC để sau đó ra nước ngoài. Các ngân hàng trong TTTC không được huy động vốn từ tổ chức, cá nhân ngoài TTTC tại lãnh thổ Việt Nam.

Trong quản lý ngoại hối, mọi giao dịch giữa các thành viên TTTC phải thông qua tài khoản ngoại tệ mở tại ngân hàng thương mại hoặc chi nhánh ngân hàng là thành viên TTTC, nhằm tách biệt với giao dịch ở phần còn lại của Việt Nam.

Một điểm nhấn khác là quy định phòng chống rửa tiền, chống tài trợ khủng bố và phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt. Các ngân hàng trong TTTC phải tuân thủ đầy đủ quy định pháp luật Việt Nam, đồng thời được phép áp dụng biện pháp phòng chống rửa tiền theo chuẩn mực quốc tế mà pháp luật trong nước chưa có quy định, miễn không trái luật.

Đặc biệt, dự thảo yêu cầu báo cáo các giao dịch chuyển tiền quốc tế từ ngưỡng 1.000 USD, thấp hơn mức áp dụng phổ biến hiện nay, nhằm tăng tính giám sát.

Không áp dụng cơ chế “cứu trợ” như ngân hàng trong nước

Một điểm khác biệt lớn là NHNN sẽ không áp dụng các biện pháp như can thiệp sớm, kiểm soát đặc biệt, tái cơ cấu hay cho vay đặc biệt đối với ngân hàng trong TTTC. Các thành viên cũng không tham gia bảo hiểm tiền gửi, do không được phép nhận tiền gửi từ cá nhân trong nước.

Nếu ngân hàng trong TTTC gặp sự cố, việc xử lý sẽ tuân theo cơ chế phá sản, giải thể hoặc thanh lý tại Tòa án chuyên biệt trong TTTC. Dự thảo liệt kê bốn trường hợp dẫn đến thu hồi giấy phép, bao gồm lỗ lũy kế vượt 15% vốn điều lệ, vi phạm tỷ lệ an toàn vốn trong sáu tháng liên tiếp, mất khả năng chi trả trong 30 ngày hoặc bị rút tiền hàng loạt.

Theo NHNN, việc xây dựng TTTC đòi hỏi khung pháp lý đặc thù và chặt chẽ, vừa tạo điều kiện thu hút tổ chức tài chính quốc tế, vừa bảo vệ an ninh tài chính quốc gia. Dự thảo Nghị định được kiến nghị trình Chính phủ xem xét ban hành theo thủ tục rút gọn, hoàn thành ngay trong tháng 8/2025 để kịp triển khai theo Nghị quyết 222.

Nếu được thông qua, đây sẽ là hành lang pháp lý quan trọng cho hoạt động ngân hàng, ngoại hối và phòng chống rửa tiền trong TTTC, đồng thời dựng “hàng rào” bảo vệ, ngăn dòng vốn chảy ngược ra ngoài lãnh thổ Việt Nam.