Vị Hoàng đế tài hoa lên ngôi từ 11 tuổi nhưng băng hà khi mới 23: Âm mưu đầu độc của người mẹ và bí ẩn cuộc tình cấm kỵ chốn hậu cung
Hiến Văn Đế, vị vua thứ sáu của triều Bắc Ngụy, đã băng hà khi mới 23 tuổi. Thế nhưng, ẩn sau sự ra đi của ông, là cả một âm mưu chính trị lạnh lùng, được che giấu bởi chính mẹ của mình - Phùng Thái hậu.
Hoàng đế Hiến Văn Đế, tên húy là Thác Bạt Hoằng, là hoàng đế thứ sáu của triều Bắc Ngụy. Ông là con trai của Thác Bạt Tuấn và Lý quý nhân. Đích mẫu của ông là Phùng Thái hậu, tên thật là Phùng Thục Nghi.
Hiến Văn Đế lên ngôi từ khi mới 11 tuổi và nổi tiếng là người thông minh, nhân hậu, ưa cải cách. Khác với nhiều vị vua ham muốn quyền lực, ông từng có khát vọng thoái vị sớm để chuyên tâm nghiên cứu Phật học và trị nước bằng đạo đức, là một lựa chọn hiếm có trong lịch sử phong kiến.
Thế nhưng, khi mới chỉ 23 tuổi, vị vua trẻ bất ngờ băng hà một cách bí ẩn tại điện Vĩnh An. Theo các chính sử như Tư trị thông giám và Bắc sử, cái chết của Hiến Văn Đế không phải do bệnh tật, mà là kết quả của một âm mưu độc ác đến từ chính người thân cận nhất: Phùng Thái hậu - mẹ của ông.
Sau khi vua thoái vị, Phùng Thục Nghi trên danh nghĩa là Thái hoàng thái hậu, chính thức lâm triều nhiếp chính. Bà nhận được sự ủng hộ lớn từ phía quần thần. Mãi tới khi Hiến Văn Đế 13 tuổi, bà mới chấm dứt việc nhiếp chính và trao trả quyền lực cho ông.
Tuy nhiên, trên thực tế, ngay cả khi Hiến Văn Đế thoái vị, Thái hậu vẫn là người nắm thực quyền trong triều. Nhưng càng về sau, Hiến Văn Đế càng bộc lộ ý định giành lại triều chính, khiến Phùng Thái hậu cảm thấy vị trí của mình bị đe dọa. Trong một đêm định mệnh, bà ra lệnh cho người hầu bí mật bỏ độc vào thức ăn của con trai, kết thúc sinh mệnh của vị vua trẻ.
Trong cuốn Tư trị thông giám, quyển 135 có viết: “Sợ đế lại chấp chính, Thái hậu ngầm sai người dâng thuốc độc”.
Trong dân gian, cái chết của Hiến Văn Đế còn được thêu dệt thêm bởi một tình tiết gây sốc: Phùng Thái hậu từng “tư thông” với một viên quan tên Lý Dịch. Theo cuốn Bắc sử ngoại truyện, Lý Dịch là người mà Thái hậu tin tưởng hơn cả con trai ruột.
Sự thân mật bất thường giữa Phùng Thục Nghi và viên quan trẻ khiến Hiến Văn Đế nghi ngờ và có ý muốn cách chức Lý Dịch, đồng thời giành lại uy quyền từ tay mẹ.
Trùng hợp là, Lý Phu, em trai Lý Dịch, có một người bạn tên Lý Hân bị buộc tội tham ô. Nhân việc Lý Hân có tội, Hiến Văn Đế phán Lý Hân tội chết, đồng thời bắt Lý Hân khai ra đồng phạm. Sau cùng, cả Lý Phu và Lý Dịch đều bị xử tử. Dân gian đồn rằng, điều này đã khiến Phùng Thái hậu ôm hận Hiến Văn Đế và dã man sát hại ông vì đã giết người tình của bà.
Điều cay đắng là, không một ai lên tiếng cho cái chết của Hiến Văn Đế, không có đại thần nào truy cứu, không có sử gia đương thời nào ghi rõ tội trạng của Thái hậu, bởi tất cả quyền lực đều nằm trong tay bà.
Kết cục của Hiến Văn Đế không chỉ là một cái chết chính trị, mà còn là một bi kịch tâm lý cung đình. Bất lực trước quyền lực hậu cung, bị sát hại bởi chính người thân trong gia đình, tất cả khiến ông trở thành một vị vua trẻ cô độc nhất trong lịch sử Bắc Ngụy.
Ngày nay, các nhà sử học vẫn đang tranh luận về câu hỏi rằng: “Liệu lời đồn về tình ái có phải là nguyên nhân thật sự khiến nhà vua bị giết?”. Chưa ai có thể khẳng định điều đó, nhưng cái chết của Hiến Văn Đế mãi là vết nhơ chính trị và đạo lý trong lịch sử triều Bắc Ngụy.
Theo: Tư trị thông giám, Bắc sử, Dã sử, “Hiến Văn Đế, Thái hậu Phùng và cấu trúc chính trị của triều Bắc Ngụy”.
