Vì sao tài khoản ngân hàng không thanh toán được phí đường bộ?

Tại Hội thảo “Vì sao từ 1/10, lái xe cần có tài khoản giao thông?” do Báo Xây dựng tổ chức sáng 14/8, trao đổi với PV Tiền Phong về việc tại sao tài khoản thu phí đường bộ không trừ thẳng tiền từ tài khoản ngân hàng, phải chuyển qua tài khoản giao thông, ông Tô Nam Toàn - Trưởng phòng Khoa học công nghệ môi trường và Hợp tác quốc tế, Cục Đường bộ Việt Nam (ĐBVN) - cho biết đây là vấn đề quy định.

Theo Nghị định 119/2024 của Chính phủ, từ ngày 1/10/2025, chủ ô tô phải chuyển đổi tài khoản thu phí đường bộ hiện tại sang tài khoản giao thông kết nối với phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt.

Theo ông Toàn, tài khoản thu phí đường bộ do Bộ Giao thông vận tải (nay là Bộ Xây dựng) quản lý và tài khoản này có tiền; còn tài khoản giao thông do Ngân hàng Nhà nước quản lý và tài khoản này không có tiền mà chỉ chứa thông tin định danh của chủ phương tiện.

Để chuyển đổi sang tài khoản giao thông, chủ phương tiện phải có phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt như ví điện tử, thẻ tín dụng, séc, ủy nhiệm chi, ủy nhiệm thu... Theo Điều 3 Nghị định 52/2024/NĐ-CP của Chính phủ. Tài khoản ngân hàng không phải phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt nên tài khoản thu phí sử dụng đường bộ không thể trừ thẳng tiền từ tài khoản ngân hàng.

Đại diện Cục ĐBVN thông tin, hiện nay VETC chưa thể kết nối với thẻ tín dụng do vấn đề kỹ thuật, còn ePass kết nối được với thẻ tín dụng. Vì thế, cách nhanh và an toàn nhất để chuyển đổi sang tài khoản giao thông là chủ phương tiện sử dụng luôn phương tiện thanh toán của nhà cung cấp ứng dụng thu phí sử dụng đường bộ. Theo đó, chủ phương tiện chỉ cần vào ứng dụng thu phí để mở ví điện tử của nhà cung cấp dịch vụ, ví dụ như nếu dùng ứng dụng VETC thì vào VETC để mở ví VETC.

"Việc chuyển đổi từ tài khoản thu phí sử dụng đường bộ sang tài khoản giao thông không mất chi phí, chỉ mất 10 phút. Tuy nhiên, ví điện tử của các ứng dụng thu phí sử dụng đường bộ sẽ yêu cầu xác thực tài khoản thông qua việc định danh trên VNeID, vì thế chủ phương tiện phải có căn cước công dân gắn chip điện tử và điện thoại phải đọc được thông tin từ căn cước gắn chip thông qua công nghệ kết nối không dây tầm ngắn (NFC). Nếu điện thoại không đọc được NFC thì chủ tài khoản phải ra ngân hàng để định danh", ông Toàn nói.

Thông tin thêm về việc có nên áp dụng phương thức trả sau đối với việc thu phí đường bộ, ông Tô Nam Toàn cho biết phương án này đã được Cục ĐBVN tính đến, nhưng vì liên quan nhiều chủ thể và gặp vướng mắc về mặt chính sách nên chưa thể thực hiện.

Theo đó, nếu chủ phương tiện chậm thanh toán phí sử dụng đường bộ thì chế tài xử lý và việc tính lãi chậm phạt chúng ta chưa có. Đối với các dự án BOT, hầu hết trạm thu phí phải thanh toán ngay nguồn tiền cho nhà cung cấp ứng dụng thu phí, nên nếu chủ phương tiện trả chậm sẽ ảnh hưởng đến hoạt động của các bên.

Cục ĐBVN đã từng dự kiến phương án xử lý các trường hợp chủ phương tiện chậm trả phí đường bộ khi áp dụng phương thức trả sau, như liên kết định danh cá nhân VNeID, liên kết với biển số xe, để khi chủ xe chậm trả phí đường bộ thì Bộ Công an sẽ khóa định danh cá nhân. Tuy nhiên, thời điểm đó không như bây giờ và chúng ta chưa thống nhất được giải pháp vì liên quan đến quyền cá nhân.

Tham gia hội thảo, ông Martin Lee - CEO Công ty Fintwin, Hàn Quốc - cho biết, tại Hàn Quốc, tỷ lệ phổ cập thanh toán bằng thẻ tín dụng đạt hơn 85%. Tuy nhiên, tại Việt Nam, khoảng 80% người dân sử dụng thẻ ngân hàng thay vì thẻ tín dụng. Do đó, để phù hợp với thị trường Việt Nam, hoạt động thu phí nên bắt đầu từ thẻ ngân hàng.

"Fintwin hiện hợp tác triển khai giải pháp trích nợ tự động từ thẻ ngân hàng cho các dịch vụ giao thông. Chúng tôi kết nối trực tiếp với các ngân hàng Việt Nam, khi đó ePass chỉ cần liên kết với chúng tôi là có thể thực hiện toàn bộ dịch vụ, thanh toán dịch vụ giao thông hiện nay”, ông Lee nói.