Việt Nam chính thức có thêm 3 Công viên Di sản ASEAN, trở thành quốc gia dẫn đầu Đông Nam Á
Việt Nam vừa có thêm 3 Công viên Di sản ASEAN. Như vậy, nước ta có đến 15 công viên được công nhận.
Tại Hội nghị Bộ trưởng Môi trường ASEAN lần thứ 18 (AMME-18), 6 khu bảo tồn mới đã chính thức được công nhận là Công viên Di sản ASEAN, nâng tổng số công viên loại này trên toàn khu vực lên 69.
Đáng chú ý, Việt Nam có tới 3 cái tên mới được công nhận là Vườn quốc gia Pù Mát (Nghệ An), Khu bảo tồn Văn hóa và Thiên nhiên Đồng Nai và Vườn quốc gia Xuân Thủy (Ninh Bình).
Điều này không chỉ thể hiện cam kết mạnh mẽ của Việt Nam trong bảo tồn thiên nhiên mà còn đưa nước ta trở thành quốc gia có nhiều Công viên Di sản ASEAN nhất trong khu vực, với tổng cộng 15 công viên được công nhận.
Vườn quốc gia Pù Mát (Nghệ An)
Vườn quốc gia Pù Mát ở miền Tây Nghệ An, trải dài trên ba huyện Anh Sơn, Con Cuông và Tương Dương (cũ), với diện tích gần 95.000ha, là vùng lõi của Khu dự trữ sinh quyển miền Tây Nghệ An được UNESCO công nhận từ năm 2007.
Tên gọi "Pù Mát" xuất phát từ tiếng Thái, có nghĩa là “đỉnh núi cao”. Địa hình nơi đây cũng có đỉnh cao nhất đạt 1.841m. Pù Mát có hệ sinh thái đa dạng, là nơi cư trú của hơn 2.500 loài thực vật, trong đó có 37 loài trong sách đỏ Việt Nam và 20 loài trong sách đỏ quốc tế. Các loài thực vật quý hiếm ở đây gồm có pơ-mu, sa-mu, trầm hương, mun, chò, sao…
Đây cũng là nơi ở của gần 1.000 loài động vật, trong đó có nhiều loài quý hiếm như sao la, hổ, báo gấm, voọc, vượn đen, gấu chó…
Bên cạnh đó, Pù Mát còn có giá trị về du lịch. Nơi đây nổi bật với thác Khe Kèm cao 150m, được ví như dải lụa trắng giữa rừng đại ngàn miền Tây Nghê An. Đến đây, du khách còn có cơ hội du ngoạn trên sông, khám giá núi đá vôi, ngắm nhìn hoa phong lan rực rỡ. Ngoài ra, suối Mọc với dòng nước trong xanh, mát lạnh cũng là điểm đến được nhiều du khách yêu thích.
Khu bảo tồn Văn hóa và Thiên nhiên Đồng Nai
Khu bảo tồn này được thành lập từ năm 2004. Nơi đây được ví như “lá phổi xanh” của khu vực Đông Nam Bộ và là Khu dự trữ sinh quyển thế giới được UNESCO công nhận.
Theo thống kê, Khu bảo tồn Văn hóa và Thiên nhiên Đồng Nai là nơi sở hữu hệ thực vật vô cùng phong phú. Nơi đây có đến 1.552 loài thực vật bậc cao thuộc 166 họ, 95 bộ, 10 lớp và 6 ngành thực vật khác nhau. Trong số đó, có tới 43 loài được xếp vào Danh lục Đỏ của IUCN (2015), 36 loài nằm trong Sách Đỏ Việt Nam (2007), 11 loài thực vật quý hiếm và đang bị đe dọa cần bảo vệ khẩn cấp. Ngoài ra, khu bảo tồn còn lưu giữ 103 loài cây dược liệu quý.
Không chỉ nổi bật về thảm thực vật, khu bảo tồn còn là “ngôi nhà chung” của 1.817 loài động vật hoang dã. Trong đó, lớp thú chiếm 85 loài, thuộc 27 họ và 10 bộ, với nhiều loài đặc hữu, quý hiếm của Việt Nam và Đông Nam Á như voi châu Á, bò tót, bò banteng, gấu chó, sói đỏ (sói lửa)... Đặc biệt, nơi đây đang bảo tồn đàn voi hoang dã cuối cùng còn sót lại tại Việt Nam.
Không chỉ có giá trị về mặt sinh thái, Khu Bảo tồn còn mang đậm dấu ấn lịch sử khi là nơi tọa lạc của ba di tích lịch sử cách mạng cấp quốc gia: địa đạo Suối Linh, Trung ương Cục miền Nam và Khu ủy miền Đông Nam Bộ. Điều này biến nơi đây trở thành “địa chỉ đỏ” có ý nghĩa đặc biệt trong giáo dục truyền thống và phát triển du lịch lịch sử kết hợp sinh thái.
Cũng giống như Vườn quốc gia Pù Mát, khu bảo tồn này có giá trị du lịch cao. Dòng sông uốn lượn giữa rừng già tạo nên cảnh quan thơ mộng, phù hợp để phát triển du lịch sinh thái, trải nghiệm thiên nhiên hoang dã với các hoạt động như trekking, xe đạp địa hình, chèo thuyền kayak, quan sát động vật hoang dã trong môi trường tự nhiên (Safari)…
Vườn quốc gia Xuân Thủy (Ninh Bình)
Vườn quốc gia Xuân Thủy thuộc tỉnh Ninh Bình, cách Thủ đô Hà Nội khoảng 160 km. Vườn quốc gia này rộng trên 7.100ha, là khu Ramsar đầu tiên tại Việt Nam và Đông Nam Á, được công nhận từ năm 1989.
Xuân Thủy là vùng đất ngập nước quan trọng tại cửa sông Hồng, có vai trò là điểm dừng chân của hàng chục nghìn loài chim di cư quốc tế mỗi năm. Hệ sinh thái nơi đây bao gồm bãi triều, rừng ngập mặn và cồn cát, là môi trường sống lý tưởng cho nhiều loài quý hiếm như cò thìa, rẽ mỏ thìa, bồ nông chân xám...
Không chỉ dừng lại ở giá trị sinh thái, khu vực này còn gắn liền với văn hóa đặc trưng của đồng bằng Bắc Bộ. Các làng nghề truyền thống, lễ hội dân gian và sinh kế ven biển tạo nên một cộng đồng cư dân sống hài hòa với tự nhiên.
Năm 2004, Xuân Thủy được UNESCO công nhận là vùng lõi của Khu dự trữ sinh quyển châu thổ sông Hồng.
Danh sách 15 Vườn Di sản ASEAN của Việt Nam là:
Vườn quốc gia Hoàng Liên (thuộc tỉnh Lào Cai và Lai Châu): Được công nhận năm 2003. Nơi đây có đỉnh Fansipan cao nhất Đông Dương cùng hệ sinh thái rừng núi cao đặc trưng.
Vườn quốc gia Ba Bể (thuộc Thái Nguyên): Công nhận năm 2004. Điểm nổi bật là hồ Ba Bể - hồ nước ngọt tự nhiên lớn nhất Việt Nam.
Vườn quốc gia Chư Mom Bay (tỉnh Quảng Ngãi): Công nhận năm 2004. Nơi đây có hệ sinh thái rừng nhiệt đới đa dạng, là nơi sinh sống của nhiều loài động vật quý hiếm.
Vườn quốc gia Kon Ka Kinh (Gia Lai): Được công nhận vào năm 2004 và nổi tiếng bởi hệ sinh thái thực vật, động vật đặc hữu.
Vườn quốc gia U Minh Thượng (An Giang): Công nhận năm 2006 và để lại ấn tượng bởi hệ sinh thái rừng tràm ngập nước đặc trưng cùng đa dạng sinh học.
Vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng (Quảng Trị): Được công nhận vào năm 2015, sở hữu hệ thống hang động kỳ vĩ và đa dạng sinh học phong phú.
Vườn quốc gia Bái Tử Long (Quảng Ninh): Được công nhận vào năm 2016. Điểm đặc trưng là hệ thống đảo đá vôi, nhiều đảo có rừng nguyên sinh. Cùng với đó là các bãi biển hoang sơ, hệ sinh thái biển đa dạng.
Vườn quốc gia Bidoup – Núi Bà (Lâm Đồng): Công nhận năm 2019. Đặc điểm nổi bật là rừng thông đặc hữu.
Vườn quốc gia Vũ Quang (Hà Tĩnh): Được công nhận vào năm 2019. Nơi đây có hệ sinh thái rừng nhiệt đới phong phú, là nơi sinh sống của nhiều loài động vật quý hiếm.
Khu bảo tồn Thiên nhiên Ngọc Linh (Quảng Ngãi): Được công nhận năm 2019. Ở đây có hệ sinh thái rừng nguyên sinh, là nơi phân bố sâm Ngọc Linh – một trong những loại sâm quý hiếm bậc nhất thế giới.
Vườn quốc gia Bạch Mã (Huế): Công nhận năm 2023, với hệ sinh thái rừng nhiệt đới đa dạng, cảnh quan thiên nhiên hung vĩ.
Vườn quốc gia Côn Đảo (đặc khu Côn Đảo): Được công nhận năm 2023, nổi bật với hệ sinh thái rừng nhiệt đới, hệ sinh thái biển và rạn san hô phong phú.
Vườn quốc gia Pù Mát (Nghệ An): Công nhận năm 2025.
Khu bảo tồn Thiên nhiên và Văn hóa Đồng Nai (Đồng Nai): Công nhận năm 2025.
Vườn quốc gia Xuân Thủy (Ninh Bình): Công nhận năm 2025.
