Việt Nam sở hữu 'siêu trái cây' khiến Trung Quốc mê mẩn: Giá rẻ hơn Thái Lan đến 15%, góp phần đưa xuất khẩu rau quả lập kỷ lục

Theo số liệu từ Hải quan Trung Quốc, trong 9 tháng qua, nước này đã chi 20,3 tỷ USD để nhập khẩu rau quả. Thái Lan dẫn đầu khi xuất khẩu vào Trung Quốc 6,7 tỷ USD, tăng 10% so với cùng kỳ năm ngoái và thị phần cũng tăng 2% lên 33%.

Trong khi đó, Việt Nam đạt trên 4 tỷ USD, tăng đến 19% so với cùng kỳ năm trước và thị phần tăng 2%, lên 20%.

Các nước như Australia, New Zealand cũng tăng trưởng xuất khẩu lần lượt 38,5% và 5,2%. Trong khi đó, Trung Quốc giảm mua rau quả từ Chile, khoảng 7,8% so với cùng kỳ năm ngoái, về còn trên 3 tỷ USD.

Sầu riêng tiếp tục là mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam sang nước láng giềng, đạt 2,3 tỷ USD trong 9 tháng. Bình quân mỗi tấn sầu Việt xuất khẩu đạt khoảng 3.696 USD mỗi tấn, thấp hơn 14-15% so với sầu Thái Lan. Nhờ giá cạnh tranh và thời gian vận chuyển ngắn, Việt Nam hiện là nước xuất khẩu sầu riêng lớn thứ hai thế giới sang Trung Quốc, chỉ sau Thái Lan.

Đáng chú ý, nếu năm 2024, chuối Việt Nam đứng số 1 tại Trung Quốc thì những tháng qua Philippines đã chiếm lại vị trí này. Kim ngạch xuất khẩu chuối của Philippines đã xuất sang Trung Quốc đạt 245 triệu USD trong khi Việt Nam 232 triệu USD. Tuy nhiên, xét về lượng thì Việt Nam vượt trội với 568.000 tấn so với 416.000 tấn của Philippines. Nguyên nhân do giá chuối của Việt Nam thấp hơn Philippines đến 80 USD/tấn.

Ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam nhận định, ngành rau quả Việt hiện có nhiều ưu thế lớn khi xuất bán sang thị trường nước láng giềng. Cụ thể, Việt Nam giáp Trung Quốc (hơn 1.450 km biên giới bộ và thủy), cho phép hàng hóa đi thẳng tới các chợ đầu mối lớn. Lợi thế này rút ngắn hành trình vận chuyển hàng, giảm đáng kể chi phí logistics so với Thái Lan hay Philippines.

Bên cạnh đó, ông cũng cho biết, xuất khẩu chuối trong những tháng cuối năm của Việt Nam có khả năng tăng mạnh do thị trường Trung Quốc bước vào mùa đông sớm. Về thời tiết, năm nay, mức độ lạnh tương đối gay gắt nên nguồn cung chuối nội địa của Trung Quốc không đủ. Bên cạnh đó, các đợt bão mạnh liên tục đổ bộ vào Philippines sẽ khiến nguồn cung chuối nước này bị ảnh hưởng. Các doanh nghiệp xuất khẩu chuối Việt Nam có cơ hội gia tăng xuất khẩu trong những tháng cuối năm nay và kéo dài đến đầu năm sau.

Không chỉ trái cây tươi, ngày càng nhiều sản phẩm đông lạnh và chế biến của Việt Nam được Trung Quốc cấp phép nhập khẩu, giúp kim ngạch những tháng cuối năm dự báo tiếp tục tăng. Hiệp hội Rau quả Việt Nam ước tính riêng thị trường này có thể mang về 5,5 tỷ USD trong năm nay, vượt xa mức 4,63 tỷ USD của 2024.

Từ đầu năm, trước yêu cầu kỹ thuật khắt khe hơn của Trung Quốc, nhiều doanh nghiệp Việt đã đầu tư vào vùng trồng, kho lạnh, dây chuyền đóng gói và xây dựng thương hiệu riêng. Nhờ đó, xuất khẩu không chỉ phục hồi mạnh mà còn hướng đến phát triển bền vững.

Trong nước, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã ban hành Quyết định 3015, thiết lập quy trình kiểm soát riêng cho sầu riêng - được xem là tiền lệ quan trọng để mở rộng thêm các mặt hàng nông sản khác sang Trung Quốc.

Ngoài sự hồi phục ấn tượng từ thị trường Trung Quốc, đáng chú ý, thị trường lớn thứ 2 của rau quả Việt Nam là Mỹ cũng tăng trưởng mạnh trong suốt nhiều tháng qua. Tính đến hết tháng 9, xuất khẩu rau quả Việt Nam vào Mỹ đạt 407 triệu USD, tăng gần 60% so với cùng kỳ năm trước. Ngoài ra; nhiều thị trường quan trọng cũng tăng trưởng 2 con số như Nhật Bản đạt 182 triệu USD tăng 20%; Hà Lan đạt 123 triệu USD, tăng 45%; Úc đạt 100 triệu USD, tăng 27%...

Với nhu cầu nhập khẩu tăng và sự phục hồi của các thị trường như Mỹ, Hàn Quốc, Nhật Bản, ngành rau quả được kỳ vọng lập kỷ lục mới, hướng tới mốc 8 tỷ USD xuất khẩu trong năm nay.