3 ông lớn Nhật Bản rời 'công xưởng thế giới', chọn quốc gia tỷ dân làm cứ điểm mới

Ba “ông lớn” ô tô Nhật Bản chọn Ấn Độ thay thế Trung Quốc

Hãng thông tấn Reuters cho biết Toyota, Honda và Suzuki đang chi hàng tỷ USD để xây dựng các nhà máy và sản xuất xe hơi mới tại Ấn Độ. Đây là một dấu hiệu cho thấy tầm quan trọng ngày càng tăng của quốc gia Nam Á này với tư cách là một trung tâm sản xuất khi các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản đang tái định hình chuỗi cung ứng toàn cầu nhằm giảm sự phụ thuộc vào Trung Quốc.

Toyota, nhà sản xuất ô tô lớn nhất thế giới và Suzuki, công ty dẫn đầu thị trường Ấn Độ với gần 40% thị phần đã công bố các khoản đầu tư riêng biệt với tổng trị giá 11 tỷ USD nhằm tăng cường năng lực sản xuất và xuất khẩu tại thị trường ô tô lớn thứ 3 thế giới này.

Honda đã thông báo vào tuần trước rằng họ sẽ biến Ấn Độ thành cơ sở sản xuất và xuất khẩu cho một trong những mẫu xe điện (EV) theo kế hoạch của mình.

Chi phí thấp và nguồn lao động dồi dào của đất nước đông dân nhất thế giới (hơn 1,468 tỷ dân, theo Worldometers tính đến ngày 7/11/2025) từ lâu đã là yếu tố thu hút các nhà sản xuất. Hiện nay, các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản đang đẩy mạnh hoạt động khi họ quay lưng lại với Trung Quốc, cả về mặt thị trường lẫn cơ sở sản xuất, nhiều Giám đốc điều hành trong ngành cho biết.

Một lợi ích khác là Ấn Độ gần như đóng cửa với xe điện Trung Quốc, vì vậy các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản - ít nhất là hiện tại - sẽ không phải đối mặt với sự cạnh tranh khốc liệt từ BYD và các hãng khác đến từ Trung Quốc tại đây.

Cuộc chiến giá cả khốc liệt giữa các nhà sản xuất xe điện Trung Quốc đã khiến việc kiếm lợi nhuận ở Trung Quốc trở nên khó khăn. Thêm vào đó, các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc hiện đang mở rộng ra nước ngoài và giành thị phần từ các đối thủ Nhật Bản tại Đông Nam Á.

Bà Julie Boote, nhà phân tích ô tô tại Pelham Smithers Associates ở London, Anh nhận định: “Ấn Độ là một lựa chọn tốt để thay thế thị trường Trung Quốc”, viện dẫn lý do biên lợi nhuận thấp ở Trung Quốc. “Hiện tại, người Nhật nghĩ rằng đó là một thị trường tốt hơn nhiều vì họ không phải đối phó với các đối thủ cạnh tranh đến từ Trung Quốc”, bà nói.

Các giám đốc điều hành cho biết có không ít yếu tố hấp dẫn khác, bao gồm chất lượng hàng hóa sản xuất tại Ấn Độ được cải thiện và những ưu đãi từ Chính phủ của Thủ tướng Narendra Modi.

Toyota và Suzuki đều nắm giữ cổ phần kiểm soát tại các đơn vị của mình ở Ấn Độ. Trong khi đó, Honda sở hữu 100% hoạt động kinh doanh tại đây.

Toyota tăng tính địa phương hóa tại Ấn Độ

Đầu tư trực tiếp hàng năm của Nhật Bản vào lĩnh vực giao thông vận tải của Ấn Độ, bao gồm cả các nhà sản xuất ô tô, đã tăng hơn 7 lần trong khoảng thời gian từ năm 2021 - 2024, đạt 294 tỷ yên (2 tỷ USD) vào năm ngoái.

Trong khi các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản tăng cường đầu tư vào Ấn Độ, họ lại thờ ơ với Trung Quốc: đầu tư trực tiếp vào lĩnh vực giao thông vận tải của Trung Quốc đã giảm 83% trong cùng kỳ, xuống còn 46 tỷ yên vào năm ngoái.

Toyota đang hợp tác với các nhà cung cấp Nhật Bản và Ấn Độ để giảm chi phí và mở rộng sản xuất các bộ phận xe hybrid (xe lai). Ấn Độ là một thị trường mà hãng này từng gặp khó khăn về nguồn cung linh kiện hybrid trong bối cảnh nhu cầu tăng đột biến trong năm nay.

Video hiệu suất hybrid đầy phấn khích của mẫu xe Toyota Innova HyCross - Nguồn clip: Toyota India

Một Giám đốc điều hành tại một nhà cung cấp lớn của Toyota cho biết hãng này đã địa phương hóa các sản phẩm của mình. “Mọi chuyện không còn xoay quanh các thông số kỹ thuật toàn cầu nữa mà là các thông số kỹ thuật địa phương”.

Trong khi đó, Reuters đưa tin tuần trước rằng Toyota có kế hoạch ra mắt 15 mẫu xe mới và nâng cấp tại Ấn Độ vào cuối thập kỷ này, đồng thời đào sâu mạng lưới ở nông thôn. Nhà sản xuất ô tô Nhật Bản này đặt mục tiêu đạt 10% thị phần xe du lịch vào cuối thập kỷ này ở đất nước đông dân nhất thế giới từ mức 8% hiện tại.

Chủ tịch Toyota, ông Koji Sato nói với các phóng viên tại Triển lãm Di động Nhật Bản tuần trước: “Thị trường Ấn Độ cực kỳ quan trọng và dự kiến sẽ phát triển trong tương lai”. Đồng thời, ông lưu ý rằng nhiều nhà sản xuất ô tô khác cũng đang chú ý đến thị trường này.

Năm ngoái, Toyota đã công bố khoản đầu tư hơn 3 tỷ USD để mở rộng sản xuất tại nhà máy hiện có ở miền Nam Ấn Độ thêm khoảng 100.000 xe mỗi năm và xây dựng một nhà máy mới ở bang Maharashtra, miền Tây nước này, dự kiến bắt đầu sản xuất trước năm 2030.

Theo dự báo, điều này sẽ nâng công suất sản xuất của Toyota tại Ấn Độ lên hơn 1 triệu xe.

Tại báo cáo thu nhập hàng quý được công bố vào thứ Tư (5/11), nhà sản xuất ô tô Nhật Bản này đã đề cập đến tầm quan trọng ngày càng tăng của Ấn Độ đối với lợi nhuận, đặc biệt khi hoạt động kinh doanh ở Bắc Mỹ bị ảnh hưởng bởi thuế quan của chính quyền Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump.

Sự hỗ trợ từ Chính phủ Modi

Tăng trưởng kinh tế của Ấn Độ đã đạt trung bình 8% trong 3 năm tài chính vừa qua, một sự bứt phá mà Chính phủ của Thủ tướng Narendra Modi muốn duy trì bằng cách thu hút thêm các nhà sản xuất nước ngoài. Chính phủ quốc gia siêu cường châu Á này đang triển khai các ưu đãi để họ giúp họ sản xuất hàng hóa cho cả thị trường nội địa và toàn cầu.

Ấn Độ đã sản xuất khoảng 5 triệu xe du lịch trong năm tài chính vừa qua, trong đó gần 800.000 xe được xuất khẩu và số còn lại được bán tại thị trường nội địa.

Doanh số bán hàng nội địa tăng khoảng 2% so với năm trước, trong khi xuất khẩu tăng 15%.

Các hạn chế của Chính phủ Ấn Độ đối với đầu tư Trung Quốc trên thực tế là một hình thức hỗ trợ khác, gây khó khăn cho các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc mới gia nhập thị trường này và các hãng hiện có như MG Motor của SAIC và BYD mở rộng hoạt động.

Ông Gaurav Vangaal của S&P Global Mobility nhận định: “Quan điểm bảo hộ của Ấn Độ đối với các nước láng giềng là một điều may mắn bất ngờ đối với các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản. Nhờ đó, họ nhìn thấy cơ hội mở rộng đầu tư vào Ấn Độ, nâng cao khả năng cạnh tranh về chi phí so với các đối thủ trong nước”.

Các công ty nội địa như Tata Motors và Mahindra & Mahindra đang mở rộng danh mục sản phẩm của mình với các mẫu SUV, giành thị phần từ Suzuki. Trước đại dịch Covid-19, Suzuki từng chiếm khoảng 50% thị trường xe du lịch tại Ấn Độ.

Nhưng đất nước đông dân nhất thế giới không bao giờ là một thị trường dễ dàng. Các nhà sản xuất ô tô nước ngoài như Ford và General Motors trước đây đã gặp khó khăn ở Ấn Độ và cuối cùng phải rút lui.

Honda muốn đẩy mạnh mảng bán xe 4 bánh tại Ấn Độ

Đối với Honda, Ấn Độ là thị trường lớn nhất cho mảng kinh doanh xe 2 bánh mang lại lợi nhuận cao của họ và giờ đây, hãng này dự định thúc đẩy mảng kinh doanh xe 4 bánh, Giám đốc điều hành (CEO) Toshihiro Mibe cho biết tại triển lãm di động.

Honda cho biết 3 thị trường trọng tâm hàng đầu của hãng đối với mảng ô tô là Mỹ, Ấn Độ và Nhật Bản.

Hãng có kế hoạch biến Ấn Độ thành “công xưởng” sản xuất và xuất khẩu cho một trong những mẫu xe điện thuộc “Zero series” của mình, với một mẫu xe sẽ được xuất khẩu sang Nhật Bản và các thị trường châu Á khác từ năm 2027.

Trong khi đó, khoản đầu tư 8 tỷ USD của Suzuki tại Ấn Độ chủ yếu nhằm mở rộng năng lực sản xuất tại địa phương lên 4 triệu xe mỗi năm, từ mức khoảng 2,5 triệu xe hiện tại. Doanh nghiệp con của họ ở Ấn Độ, Maruti Suzuki, là nhà sản xuất ô tô bán chạy nhất và là nhà xuất khẩu ô tô lớn nhất cả nước.

Chủ tịch Toshihiro Suzuki nói với các phóng viên bên lề triển lãm di động: “Chúng tôi muốn phát triển Ấn Độ thành trung tâm sản xuất toàn cầu của Suzuki. Chúng tôi muốn tăng cường xuất khẩu từ Ấn Độ”.

Theo Reuters