30.000m2 'đất vàng' 152 Trần Phú từ Vinataba về tay tư nhân: Dấu ấn Novaland

Sở Tài nguyên và Môi trường TP. HCM đã có thông báo thu hồi và hủy bỏ giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cấp cho khu đất gần 31.000m2 tại 152 Trần Phú, phường 4, quận 5, TP. HCM.

Đây là động thái tiếp theo sau khi Văn phòng Đăng ký đất đai Thành phố có công văn đề nghị Công ty TNHH Vina Alliance, Tổng công ty Thuốc lá Việt Nam (Vinataba) khẩn trương bàn giao Giấy chứng nhận quyền sử dụng lô đất 152 Trần Phú hồi tháng 1/2024. Tuy nhiên, phía Vina Alliance chưa thực hiện.

"Đất vàng" 152 Trần Phú về tay tư nhân

Khu "đất vàng" 152 Trần Phú có tổng diện tích 30.977m2. Địa chỉ này trước đây là nhà máy thuốc lá Sài Gòn của Công ty TNHH MTV Thuốc lá Sài Gòn (công ty con do Tổng công ty Thuốc lá Việt Nam (Vinataba) sở hữu 100% vốn điều lệ).

Có vị trí đắc địa, khu đất tại 152 Trần Phú có 3 mặt tiền trên đường Trần Phú - Lê Hồng Phong - Trần Nhân Tông, với diện tích rộng, xứng danh là "đất vàng".

Năm 2008, thực hiện đề án di dời nhà máy ra huyện Bình Chánh, Vinataba và Thuốc lá Sài Gòn quyết định góp vốn thực hiện dự án thương mại là cao ốc văn phòng, trung tâm thương mại dịch vụ và căn hộ trên chính khu đất 152 Trần Phú.

Để thực hiện dự án, Vinataba đã lập liên danh cùng các đối tác là CTCP Thương mại và đầu tư Vi Na Ta Ba (thành viên của Vinataba), Công ty TNHH Đô Thành Việt và CTCP Xây dựng Thương mại Căn nhà mơ ước (nay là DRH Holdings).

Dự án được UBND thành phố giao đất cho Vinataba theo quyết định số 4089/QĐ-UBND ngày 25/9/2008 và được điều chỉnh ngày 18/11/2008. Dự án được Sở Tài nguyên & Môi trường cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất tháng 1/2009 (đăng ký cập nhật biến động năm 2015 do góp vốn cho Công ty TNHH Vina Alliance). Dự án được Chủ tịch UBND quận 5 phê duyệt quy hoạch chi tiết ngày 1/12/2010 (được điều chỉnh ngày 30/11/2011).

>> ‘Đất vàng’ 231 Nguyễn Trãi về tay Tập đoàn Hoành Sơn: Từng bị cổ đông phản đối, giờ ra sao?

Theo thoả thuận, một công ty liên doanh được thành lập mang tên Công ty TNHH Vina Alliance, vốn điều lệ 880 tỷ đồng (55 triệu USD).

Một biên bản thỏa thuận được lập ra, ký ngày 8/7/2015, giữa Vinataba và Công ty Vina Alliance. Nội dung biên bản liên quan giá trị lô đất vàng 152 Trần Phú và nghĩa vụ thanh toán của các bên. Theo đó:

+ Hợp đồng liên doanh quy định giá trị khu đất 30.977m2 tại 152 Trần Phú là hơn 1.302 tỷ đồng.

+ Giá trị phần vốn góp tương ứng 20% giá vốn điều lệ Vina Alliance là 176 tỷ đồng (phần vốn góp của Vinataba).

+ Công ty Vina Alliance đã thanh toán hơn 591 tỷ đồng - số tiền này chính là tiền Vina Alliance ứng trước cho Vinataba để nộp Kho bạc Nhà nước nhằm mua lại quyền sử dụng đất lâu dài tại số 152 Trần Phú (được định giá 1.120,9 tỷ đồng).

Tính đến cuối năm 2015, giá trị còn lại mà Vina Alliance phải thanh toán là hơn 535 tỷ đồng. Cộng với số lãi chậm đóng, nghĩa vụ thuế... Alliance phải trả hơn 573 tỷ đồng. Đây cũng là khoản “phải thu ngắn hạn” trên BCTC đối với Alliance.

BCTC năm 2015 của Vinataba ghi nhận giá trị phần vốn góp vào Vina Alliance hơn 236,5 tỷ đồng (bao gồm phần vốn góp của công ty thành viên Công ty thuốc lá Sài Gòn).

>> Dấu ấn Hoành Sơn tại siêu dự án cảng Phước An: Thâu tóm và rời đi bằng con đường ‘không giống ai'

Thoả thuận ghi rõ:

- Công ty Vina Alliance phải thanh toán số tiền trên trong vòng 90 ngày nhưng không muộn hơn 12 tháng kể từ ngày Vinataba hoàn tất việc góp vốn bằng quyền sử dụng đất cho Vina Alliance.

- Các bên đồng ý rằng việc góp vốn bằng quyền sử dụng đất hoàn tất khi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất được cấp cho Vina Alliance. Khi đó, nếu Vina Alliance không thanh toán đúng theo thỏa thuận sẽ tính lãi bằng 150% mức lãi suất kỳ hạn 12 tháng của Vietcombank.

- Nguyên giá quyền sử dụng đất này là 1.197 tỷ đồng, được ghi nhận theo Giấy Chứng nhận quyền sử dụng đất lâu dài ngày 19/1/2009 của UBND TP. HCM. Theo công văn số 1076/TTg-KTN ngày 18/7/2013 của Thủ tướng Chính phủ đồng ý cho Vinataba được góp vốn vào Vina Alliance bằng quyền sử dụng đất nói trên.

Tháng 8/2015, Vina Alliance đã được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nhưng vẫn chưa thanh toán số tiền trên. Vinataba tính toán và ghi nhận lãi chậm trả và tiền phạt chậm trả vào doanh thu tài chính năm 2015.

Những năm sau đó, Vina Alliance tiếp tục “trả nợ”: Tháng 10/2016 Vina Alliance trả tiếp 582 tỷ đồng; tháng 11/2016 trả tiếp hơn 6 tỷ đồng, còn nợ 32,7 tỷ đồng (tính cả lãi và phạt) đến hết năm 2016.

Cũng năm 2016, Vina Alliance công bố BCTC với số lỗ luỹ kế 24,4 tỷ đồng.

Bộ Công Thương ngày 1/8/2016 cũng đã phê duyệt chủ trương thoái vốn tại Vina Alliance, theo đó việc thoái vốn đảm bảo nguyên tắc giá bán không thấp hơn giá trị trên sổ sách kế toán của công ty.

Tháng 6/2017, Vinataba thoái vốn tại Vina Alliance, bán cổ phần cho công ty TNHH Sơn Đông với giá trị chuyển nhượng gần 270,2 tỷ đồng.

Năm 2018, phía Vina Alliance đã thanh toán nốt phần nợ còn lại liên quan đến việc chuyển nhượng giá trị khu đất 30.977m2 tại 152 Trần Phú.

"Đất vàng" 152 Trần Phú - Ảnh: Internet

>> TP. HCM thu hồi 'đất vàng' hơn 30.000m2 vướng nhiều sai phạm của Công ty Vinataba

Vinataba có sai phạm trong việc thực hiện vốn góp dự án 152 Trần Phú

Năm 2022, thanh tra Chính Phủ có kết luận thanh tra số 966/KL-TTCP ngày 20/9/2022 về thanh tra chấp hành pháp lý trong luật quản lý sử dụng vốn, tài sản, thoái vốn và tái cơ cấu tại Vinataba.

Theo đó, Vinataba đã có sai phạm trong việc thực hiện góp vốn dự án 152 Trần Phú: Không thực hiện đánh giá lại tài sản là không đúng quy định; làm trái chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Vinataba còn vi phạm pháp luật về chuyển nhượng tài sản doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ khi chuyển nhượng không xin phép Thủ tướng; không thực hiện đấu giá quyền sử dụng đất, có nguy cơ thất thoát tiền của Nhà nước, doanh nghiệp.

Tháng 10/2023, Thanh tra Chính phủ thông báo kết luận thanh tra việc chấp hành pháp luật trong quản lý, sử dụng vốn và tài sản, thoái vốn và tái cơ cấu tại Vinataba.

Theo đó, Tổng công ty Thuốc lá Việt Nam được xác định là Tổng công ty Nhà nước hạng đặc biệt, hoạt động theo mô hình Công ty TNHH MTV do Nhà nước nắm 100% vốn điều lệ, Bộ Công Thương là đại diện chủ sở hữu.

Ngày 25/10/2023, UBND Thành phố ban hành quyết định về việc thu hồi đất tại số 152 Trần Phú do vi phạm pháp luật khi chuyển nhượng 30.977m2 đất nhưng không xin phép Thủ tướng Chính phủ theo kết luận thanh tra số 966/KL-TTCP. Theo đó, dự án số 152 Trần Phú là 1 trong 4 dự án phải tạm dừng hoặc chấm dứt thực hiện theo ý kiến chỉ đạo của UBND thành phố.

Vào tháng 1/2024, Văn phòng Đăng ký đất đai Thành phố đã có Công văn số 184 ngày 10/1/2024 đề nghị Công ty TNHH Vina Alliance, Tổng Công ty Thuốc lá Việt Nam – Công ty TNHH MTV khẩn trương bàn giao bản chính Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (cấp ngày 19/1/2009) để quản lý theo quy định pháp luật. Tuy nhiên, Vina Alliance chưa thực hiện.

Do đó, căn cứ Khoản 4 Điều 66, Luật Đất đai năm 2013, Sở Tài nguyên và Môi trường thông báo Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đã đăng ký biến động ngày 26/8/2015 (do nhận vốn góp từ Vina Alliance) đối với khu đất tại số 152 Trần Phú không còn giá trị pháp lý.

Tổng Công ty Thuốc lá Việt Nam

>> TP.HCM thu hồi, hủy bỏ sổ đỏ khu ‘đất vàng’ 3,1ha của Vinataba

Chuyển động tại Vina Alliance, Vinataba thoái sạch vốn

Thành lập chưa lâu, tại Vina Alliance, một số cổ đông sáng lập như DRH Holdings, Vi Na Ta Ba và Đô Thành Việt lần lượt rút lui. Cơ cấu cổ đông còn lại gồm Công ty Pacific Alliance Land Limited sở hữu 62%; Công ty Thuốc lá Sài Gòn (7,5%); Công ty TNHH Đông Sơn (10,5%) và Vinataba (20%). Tương ứng, cả Vinataba và Thuốc lá Sài Gòn nắm tổng cộng 27,5% vốn điều lệ Vina Alliance.

Tháng 1/2017, Vina Alliance có biến động lớn, bắt đầu từ lãnh đạo, ông Lê Thanh Liêm lên làm Tổng Giám đốc, người đại diện theo pháp luật. Cơ cấu cổ đông cũng thay đổi khi Pacific Alliance Land Limited chuyển nhượng toàn bộ 62% vốn cổ phần sang cho Công ty TNHH Bất động sản Trí Đức - có trụ sở tại 36-38 Nguyễn Văn Trỗi, Q. Phú Nhuận, TP. HCM. Các cổ đông còn lại giữ nguyên tỷ lệ sở hữu.

Tháng 9/2017 ,Vina Alliance cập nhật thông tin, 2 cổ đông sáng lập là Vinataba và Thuốc lá Sài Gòn đã chuyển nhượng toàn bộ tổng 27,5% vốn điều lệ sang cho Công ty TNHH Sơn Đông, giúp Sơn Đông nâng tỷ lệ sở hữu lên 38%.

Toàn bộ cổ phần tại công ty liên danh thực hiện dự án trên "đất vàng" 152 Trần Phú đã được Vinataba chuyển giao cho tư nhân, “đưa” mảnh đất vàng quy mô 30.977m2 giữa lòng thành phố từ tay Nhà nước sang tư nhân sở hữu.

Tháng 1/2018, Vina Alliance tăng vốn điều lệ từ 880 tỷ đồng lên 1.200 tỷ đồng, cơ cấu cổ đông không đổi. Tháng 7/2020, ông Cố Tấn Anh Khoa lên làm Tổng Giám đốc. Ông Cố Tấn Anh Khoa cũng được thông báo là người nhận ủy quyền của toàn bộ 100% vốn điều lệ Vina Alliance.

>> Đại gia thuốc lá lớn nhất Việt Nam ước lãi 1.800 tỷ đồng năm 2023

Dấu ấn Novaland

Nói về Vina Alliance, tháng 1/2017, doanh nghiệp này có biến lớn khi Công ty Bất động sản Trí Đức thế chân, nắm giữ 62% vốn. Ông Lê Thanh Liêm lên làm Tổng Giám đốc. Cái tên Lê Thanh Liêm không còn xa lạ với thị trường khi là một trong những nhân tố quan trọng trong hệ sinh thái Novaland, nắm giữ nhiều vị trí quan trọng trong các công ty “họ” Novaland (NVL).

Cổ đông lớn mới của Vina Alliance là Công ty TNHH Bất động sản Trí Đức thành lập tháng 10/2015 với vốn điều lệ 20 tỷ đồng, trong đó bà Nguyễn Thị Thu Hương góp 40% và ông Võ Văn Ý góp 60%.

Tháng 10/2016, công ty bất ngờ tăng vốn khủng từ 20 tỷ đồng lên 600 tỷ đồng, trong đó phần góp thêm 580 tỷ đồng thuộc về ông Lê Thanh Liêm. Bà Nguyễn Thị Thu Hương là Chủ tịch HĐQT, cũng từng xuất hiện trong danh sách các lãnh đạo thường xuyên có mối quan hệ mật thiết với Novaland.

Tháng 12/2016, ông Lê Thanh Liêm chuyển bớt 30% vốn cổ phần tại BĐS Trí Đức sang cho Avante Global Limited có địa chỉ tại Commence, P.O. Box 228, Road Town, Tortola, British Virgin Islands.

Cơ cấu cổ đông của Trí Đức cũng có thay đổi, trong đó 30% cổ phần của Avante Global Limited chuyển sang cho Công ty TNHH Đầu tư và Phát triển BĐS Trung Sơn A rồi sau đó là bà Trần Thị Phơ; các cổ đông còn lại chuyển cổ phần sang cho CTCP Đầu tư Phát triển 56, nâng tỷ lệ tại Trí Đức lên 70%.

>> Thêm doanh nghiệp từng do thiếu gia Bùi Cao Nhật Quân làm lãnh đạo, nợ gấp 28 lần vốn chủ