5 năm nữa, tỉnh rộng nhất Việt Nam sẽ có thêm 9 bến cảng, quy mô gần 16.000 tỷ

Theo Báo Xây dựng, Cục Hàng hải và Đường thủy Việt Nam vừa trình Bộ Xây dựng Dự thảo Quy hoạch chi tiết phát triển vùng đất, vùng nước cảng biển Nghệ An giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Theo quy hoạch, cảng biển Nghệ An bao gồm các khu bến: Nam Cửa Lò, Bắc Cửa Lò, Đông Hồi, Bến Thủy, Cửa Hội, cùng các bến phao, khu neo đậu chuyển tải, khu chờ cầu và khu tránh, trú bão.

Mục tiêu đến năm 2030, cảng biển này sẽ đáp ứng sản lượng hàng hóa thông qua từ 22,25-26,75 triệu tấn, trong đó hàng container chiếm khoảng 0,18-0,24 triệu TEU; lượng hành khách dự kiến từ 17.600-21.700 lượt khách.

Toàn khu vực sẽ có tổng cộng 9 bến cảng với 27-29 cầu cảng, tổng chiều dài cầu cảng từ 5.151-5.676m (chưa bao gồm các công trình khác).

Về tầm nhìn đến năm 2050, quy hoạch định hướng phát triển thêm các bến cảng mới để đáp ứng nhu cầu hàng hóa tăng trưởng bình quân 3,6-4,5%/năm.

Tổng nhu cầu sử dụng đất đến năm 2030 ước tính khoảng 290,3ha (không bao gồm diện tích các khu công nghiệp, logistics gắn với cảng); nhu cầu sử dụng mặt nước khoảng 24.852ha (bao gồm cả vùng nước trong phạm vi quản lý nhưng không bố trí công trình hàng hải).

>> Từ năm sau, thành phố giàu nhất Việt Nam sẽ áp dụng bảng giá đất mới

Tổng nhu cầu vốn đầu tư hệ thống cảng biển Nghệ An đến năm 2030 dự kiến khoảng 15.993 tỷ đồng, trong đó: 1.943 tỷ đồng dành cho hạ tầng hàng hải công cộng và 14.050 tỷ đồng cho phát triển các bến cảng.

Số liệu thống kê cho thấy, năm 2024, sản lượng hàng hóa thông qua cảng biển Nghệ An đạt 14,31 triệu tấn, chiếm 12,3% tổng sản lượng hàng hóa của nhóm cảng biển số 2. Trong đó, hàng khô, hàng rời chiếm ưu thế với 11,97 triệu tấn (tương đương 83,64%); còn lại là hàng container và hàng lỏng với 2,34 triệu tấn. Giai đoạn 2020-2024, tốc độ tăng trưởng hàng hóa trung bình đạt 6,4% mỗi năm.

Hiện cảng biển Nghệ An có 25 cầu cảng cố định với tổng chiều dài khoảng 3.649m và 1 bến phao.

Khu vực đã tiếp nhận tàu hàng rời đến 70.000 tấn tại cảng chuyên dụng Vissai (Bắc Cửa Lò) và tàu tổng hợp, container đến 30.000 tấn tại khu vực Nam Cửa Lò.

Dù sản lượng hàng hóa tăng qua từng năm (từ 11,6 triệu tấn năm 2020 lên 14,31 triệu tấn năm 2024) nhưng vẫn chỉ đạt 71,55% so với dự báo tại Quy hoạch chi tiết nhóm cảng biển Bắc Trung Bộ đến năm 2020, tầm nhìn đến 2030.

Cụ thể, năm 2024, khu bến Nam Cửa Lò đạt 4,85 triệu tấn, tương ứng 88,18% công suất quy hoạch đến năm 2020 (5,5 triệu tấn). Trong khi đó, khu bến Bắc Cửa Lò vượt quy hoạch khi đạt 8,65 triệu tấn, so với chỉ tiêu 6,25 triệu tấn.

Tuy nhiên, việc triển khai nạo vét vẫn còn gặp vướng mắc do chậm trễ trong thỏa thuận vị trí đổ bùn đất nạo vét, ảnh hưởng đến tiến độ duy tu tuyến luồng hàng hải.

Cụ thể, tuyến luồng hàng hải Cửa Lò đã được phê duyệt nạo vét đến cao độ -9m nhưng vẫn chưa được triển khai.

Cục Hàng hải và Đường thủy Việt Nam cho biết, nguyên nhân chính là do quy hoạch cảng biển chưa đồng bộ về thời điểm với các quy hoạch ngành khác, gây khó khăn trong công tác phối hợp.

Ngoài ra, nguồn lực đầu tư từ Nhà nước còn hạn chế, chưa đáp ứng được nhu cầu phát triển hạ tầng hàng hải công cộng. Một số nhà đầu tư tư nhân cũng chưa đáp ứng đầy đủ về năng lực tài chính, công nghệ và quản lý, dẫn đến hiệu suất khai thác tại một số bến cảng còn thấp.