Ấn Độ cấm xuất khẩu gạo, Thủ tướng yêu cầu nghiên cứu giải pháp đảm bảo lợi ích cho người dân

Ngày 21/9/2022, Văn phòng Chính phủ đã có công văn về việc Ấn Độ cấm xuất khẩu gạo và tác động đến việc sản xuất và xuất khẩu gạo của Việt Nam.

Công văn nêu thông tin báo chí phản ánh việc Tổng cục Ngoại thương Ấn Độ ban hành lệnh cấm xuất khẩu đối với mặt hàng gạo tấm (có hiệu lực từ sau ngày 15/9). Đồng thời, Ấn Độ áp thuế xuất khẩu 20% đối với các mặt hàng gạo trắng và gạo lứt (chiếm 60% tổng kim ngạch xuất khẩu gạo của Ấn Độ).

Nguyên nhân chính là do Chính phủ Ấn Độ đang ngày càng lo ngại về nguồn cung suy giảm và lạm phát giá lương thực…

Về vấn đề này, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính có ý kiến chỉ đạo như sau:

Các đồng chí Bộ trưởng các Bộ: Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Công Thương, Tài chính nghiên cứu bài báo nêu trên để theo chức năng, nhiệm vụ được giao chủ động theo dõi, bám sát tình hình để thực hiện các biện pháp, giải pháp phù hợp, kịp thời theo thẩm quyền và quy định pháp luật, bảo đảm an ninh lương thực, hiệu quả công tác điều hành xuất khẩu gạo, ổn định thị trường giá cả lúa gạo và lợi ích người nông dân; kịp thời báo cáo đề xuất Thủ tướng Chính phủ nội dung vượt thẩm quyền của các bộ.

Đây không phải là lần đầu tiên Ấn Độ áp thuế với sản phẩm nông nghiệp. Trước đó, vào tháng 5, lúa mì và đường đã nằm trong danh sách hạn chế xuất khẩu, do lo ngại nắng nóng ảnh hưởng đến tình hình sản xuất khắp cả nước.

Các lệnh hạn chế xuất khẩu gạo của Ấn Độ được cho sẽ khó có thể sớm được dỡ bỏ, thậm chí cho tới vụ Thu năm tới. Bởi Ấn Độ là quốc gia 1,4 tỷ dân, an ninh lương thực không bao giờ là bài toán dễ dàng với quốc gia này.

Trong khi trước đó, sản lượng lúa mì tại Ấn Độ cũng đã xuống mức thấp nhất trong vòng 14 năm do hạn hán, mất mùa. Sản lượng gạo vụ mùa vừa qua được cho là vẫn đủ cho nhu cầu trong nước, nhưng bị tụt giảm khoảng 10 - 12 triệu tấn so với vụ mùa trước.

Theo Bloomberg, trong khi giá lúa mì và ngô trên thị trường thế giới đã tăng mạnh kể từ khi cuộc xung đột Nga - Ukraine bùng phát, giá gạo lại không bị ảnh hưởng nhiều, nhờ lượng dự trữ dồi dào. Tuy nhiên, tình hình sẽ sớm thay đổi sau động thái mới của New Delhi.

Trong quá khứ, khi Ấn Độ cấm xuất khẩu gạo vào năm 2007, giá gạo trên thị trường thế giới đã tăng lên mức đỉnh mới, hơn 1.000 USD/tấn. Ước tính, giá gạo trắng xuất khẩu có thể vượt mức 400 USD/tấn, từ mức 350 USD/tấn hiện nay, theo các chuyên gia của Ấn Độ. Động thái mới của Ấn Độ chắc chắn sẽ có tác động với nhiều quốc gia trên thế giới, trong đó có Việt Nam.

Sau khi Ấn Độ ban hành lệnh cấm xuất khẩu gạo đã khiến nguồn cung bị hạn hẹp và tăng giá bán. Tuy nhiên, điều này đã tạo cơ hội cho xuất khẩu gạo của Việt Nam. 

Giá gạo Việt Nam liên tục tăng trong thời gian vừa qua. Trong phiên giao dịch ngày 22/9, giá chào bán gạo xuất khẩu tăng mạnh. Hiện giá gạo 5% tấm ở mức 400 USD/tấn, gạo 25% tấm và 100% tấm giữ ổn định ở mức 378 USD/tấn và 383 USD/tấn.

Riêng giá gạo thơm cũng tăng lên mức 470 USD đến 480 USD/tấn, trong khi năm 2019 và 2020 có giá bán từ 570 USD đến 580 USD/tấn.

Theo đánh giá của các doanh nghiệp xuất khẩu gạo, việc Ấn Độ cấm xuất khẩu gạo là cơ hội cho gạo Việt song chưa thể bứt phá. 

Đừng quá kỳ vọng vào doanh nghiệp buôn gạo...