Bao thuốc lá nào cũng cảnh báo độc hại, sao vẫn có hàng triệu người Việt hút?

Thạc sĩ, bác sĩ Phan Thị Hải, Phó Giám đốc Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá (Bộ Y tế), cho biết năm 2020, điều tra cho thấy tỷ lệ nam giới Việt hút thuốc là 42,3%; 13% thanh thiếu niên độ tuổi 15-24 có hút thuốc. Còn ở lứa tuổi học sinh 13-15 tuổi, tỷ lệ này là 1,9% năm 2022.

Việt Nam được xếp vào nhóm 15 nước có tỷ lệ hút thuốc lá cao nhất thế giới.

Câu hỏi đặt ra là, tại sao có Luật Phòng chống tác hại của thuốc lá, siết chặt quảng cáo thuốc lá, trên mỗi vỏ bao thuốc đều in hình cảnh báo tác hại ghê gớm, nhưng vẫn có hàng triệu người Việt hút thuốc?

Theo bác sĩ Hải, thuốc lá là sản phẩm gây nghiện, người đã dùng thuốc lá lâu năm rất lệ thuộc vào việc sử dụng thuốc lá để có chất nicotine hàng ngày, thường xuyên. Nhiều người hút 1-2 bao thuốc một ngày để giữ nồng độ nicotine theo mức độ nghiện của bản thân.

Đồng quan điểm, ông Nguyễn Tuấn Lâm, đại diện Tổ chức Y tế thế giới (WHO) tại Việt Nam, cho hay bản chất nicotine trong thuốc lá điếu hay thuốc lá điện tử đều là chất gây nghiện mạnh. Nhiều bạn trẻ khi bắt đầu hút thuốc chưa có hiểu biết đầy đủ về tác hại của thuốc lá.

Vì thế, dù họ được cảnh báo, nhắc nhở, giáo dục nhưng giới trẻ thường chủ quan, nghĩ rằng việc đó chưa cần lo lắng bởi đó là chuyện tương lai. Họ bắt đầu hút thuốc lá điếu, thuốc lá điện tử, rồi dần dần nghiện và khó từ bỏ.

Theo các chuyên gia, giá thuốc lá rẻ do mức thuế thấp cũng là nguyên nhân khiến tỷ lệ hút thuốc ở Việt Nam vẫn ở mức cao. 

Mỗi bao thuốc lá bán lẻ ở Việt Nam chỉ khoảng từ 6.000-20.000 đồng, được bán khắp nơi trong tận ngõ ngách. Ông Nguyễn Tuấn Lâm cho hay giá thuốc lá tại Việt Nam hiện đứng thứ 157 trên tổng số 161 quốc gia. Giá bán rẻ, mức thuế tiêu thụ đặc biệt được đánh vào sản phẩm thuốc lá cũng rất thấp, chỉ khoảng khoảng 75% giá xuất xưởng, tương đương 38,8% giá bán lẻ, thấp hơn rất nhiều so với mức khuyến cáo 70-75% của Tổ chức Y tế thế giới (WHO).

Bà Hải cũng nêu quan điểm, thu nhập người Việt tăng đều qua hàng năm, trong khi giá thuốc lá rẻ nên nhiều người, kể cả thanh thiếu niên và những người lao động nghèo, người có thu nhập thấp có thể dễ dàng tiếp cận.

Minh An