Bộ trưởng Bộ Chiến tranh triệu tập khẩn hàng trăm tướng Mỹ trên toàn thế giới, chuyện gì đây?

Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth đã ra lệnh triệu tập hàng chục, có thể lên tới hàng trăm tướng lĩnh và đô đốc quân đội Mỹ từ khắp nơi trên thế giới về dự cuộc họp khẩn cấp vào tuần tới tại căn cứ Thủy quân Lục chiến ở Virginia, theo thông tin từ bốn quan chức Mỹ hôm 25/9.

Lý do cho cuộc họp bất thường này vẫn được giữ bí mật, gây ra những lo ngại trong hàng ngũ lãnh đạo quân đội, đặc biệt trong bối cảnh ông Hegseth đã sa thải một số sĩ quan cấp cao thời gian qua.

Theo các quan chức yêu cầu giấu tên khi thảo luận về cuộc họp mật này, sự kiện được lên lịch diễn ra vào ngày 30/9 tại căn cứ Quantico, Virginia.

Quân đội Mỹ hiện có khoảng 800 sĩ quan cấp tướng, trong đó có 44 sĩ quan cấp bốn sao - cấp bậc cao nhất. Tuy nhiên, số lượng chính xác những người sẽ tham dự cuộc họp vẫn chưa được tiết lộ.

Khi được các phóng viên tại Nhà Trắng hỏi về cuộc họp này, Tổng thống Trump ban đầu tỏ ra không nắm rõ kế hoạch của Bộ trưởng Hegseth. Ông dường như hiểu rằng Bộ trưởng Quốc phòng đang mời các sĩ quan quân sự nước ngoài tham dự.

"Tôi nghĩ điều đó rất tuyệt; hãy để ông ấy thân thiện với các tướng lĩnh và đô đốc trên khắp thế giới," ông Trump trả lời. "Hãy nhớ rằng, tôi là Tổng thống của hòa bình”.

Phó Tổng thống JD Vance đã can thiệp để làm rõ rằng cuộc họp này dành cho các tướng lĩnh Mỹ và cho rằng sự việc không có gì bất thường.

"Việc các vị tướng báo cáo với Bộ trưởng Quốc phòng rồi Tổng thống đến để nói chuyện với Bộ trưởng Quốc phòng không phải là điều gì bất thường," ông Vance phát biểu. "Tôi thấy kỳ lạ khi các phương tiện truyền thông lại biến chuyện này thành một câu chuyện lớn như vậy”.

Bộ trưởng Quốc phòng Hegseth ít xuất hiện trước công chúng và hầu như không có chuyến công du nào trong mùa hè này để gặp gỡ các chỉ huy và đối tác quốc tế. Ông dự kiến sẽ bắt đầu các chuyến công du nước ngoài sớm nhất vào tháng tới.

Vào tháng 5, ông Hegseth đã ra lệnh cắt giảm 20% tướng bốn sao và 10% sĩ quan cấp tướng, tiếp tục các đợt cắt giảm và sa thải hàng loạt trong vài tháng đầu nhiệm kỳ. Ông cũng ám chỉ kế hoạch tái cấu trúc một số đơn vị chỉ huy tác chiến và giảm số lượng tướng lĩnh, đô đốc.

Đồng thời, ông Hegseth đã sa thải hơn một chục lãnh đạo quân sự, nhiều người trong số này là phụ nữ và người da màu. Danh sách các chỉ huy cao cấp đã bị sa thải bao gồm Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Charles Q. Brown Jr.; Đô đốc Lisa Franchetti - người phụ nữ đầu tiên nắm giữ vị trí chỉ Hải quan chỉ của nước Mỹ; Phó Đô đốc Shoshana Chatfield - đại diện quân đội Mỹ tại ủy ban quân sự NATO; Tướng David W. Allvin - Tham mưu trưởng Không quân; và Trung tướng Jeffrey A. Kruse - Giám đốc Cơ quan Tình báo Quốc phòng.

Người phát ngôn Lầu Năm Góc, ông Sean Parnell cho biết trong tuyên bố rằng Bộ trưởng Hegseth "sẽ phát biểu trước các nhà lãnh đạo quân sự cấp cao vào đầu tuần tới", nhưng không cung cấp thêm chi tiết.

Vai trò của Tổng thống Trump hay các trợ lý Nhà Trắng trong việc ra lệnh hoặc phê duyệt cuộc họp vẫn chưa rõ ràng, cũng như việc ông Trump có tham dự hay không. Các quan chức Quốc hội cho biết hôm thứ Năm rằng họ bất ngờ trước thông tin về cuộc họp sắp tới.

Cuộc họp bất thường

Các chỉ huy tác chiến bốn sao và tổng tham mưu trưởng quân đội thường gặp nhau ít nhất hai lần một năm tại Washington, thường trong các bữa tối làm việc với Tổng thống. Tuy nhiên, việc triệu tập số lượng lớn tướng lĩnh và đô đốc cấp thấp hơn đang nắm giữ các vị trí chỉ huy - bao gồm cả những người đang làm việc tại các khu vực xung đột ở Trung Đông, châu Phi và châu Âu - là điều chưa từng có trong lịch sử gần đây.

Hai quan chức quân sự cho biết các tướng lĩnh và đô đốc cũng sẽ đi cùng cố vấn quân sự cấp cao, mang theo góc nhìn của quân nhân cấp thấp đến cuộc họp.

Giới lãnh đạo quân sự cấp cao Lầu Năm Góc thường sử dụng cuộc gọi video để thảo luận các vấn đề nhạy cảm về hoạt động hoặc chính sách. Việc triệu tập hàng chục, thậm chí hàng trăm sĩ quan cấp cao tại cùng một địa điểm đặt ra câu hỏi về an ninh và hậu cần, theo một số sĩ quan đương nhiệm và cựu sĩ quan, là hết sức bất thường.

Lệnh triệu tập được đưa ra khi ông Hegseth vừa siết chặt các hạn chế về cách thức quan chức quân sự và cách Lầu Năm Góc tương tác với công chúng. Trong bản ghi nhớ tuần trước, ông yêu cầu việc tham gia nhiều sự kiện phải có sự chấp thuận bằng văn bản từ văn phòng báo chí của trụ sở bộ Quốc phòng. Ngoại lệ bao gồm các cuộc họp ngành do Lầu Năm Góc tổ chức và một số cuộc họp báo có sự tham gia của chính phủ nước ngoài.

Các trợ lý cấp cao của ông Hegseth cũng đang hoàn thiện bản dự thảo chiến lược quốc phòng mới. Tài liệu chưa được công bố này được cho là đặt an ninh nội địa và phòng thủ Tây Bán cầu lên hàng đầu trong các ưu tiên của Bộ Quốc phòng - cơ quan mà ông Trump hiện gọi là Bộ Chiến tranh.

Tham khảo Washington Post, The New York Times