Cảnh hoang tàn 2 khu chợ từng được kỳ vọng trở thành những trung tâm thương mại sầm uất giữa lòng TP. HCM

Tạp chí Kinh tế Sài Gòn thông tin, tại buổi họp báo thường kỳ về tình hình kinh tế - xã hội TP. HCM ngày 31/7, đại diện Sở Công Thương TP. HCM đã cung cấp thông tin về thực trạng hoạt động của các chợ truyền thống trên địa bàn. Trong số hàng loạt chợ hoạt động kém hiệu quả, hai cái tên được nhắc đến nhiều nhất là chợ Phú Hữu và chợ Tân Phú – đều từng được đầu tư bằng ngân sách Nhà nước nhưng rơi vào cảnh bỏ hoang suốt gần hai thập kỷ.

Chợ Phú Hữu, được xây dựng từ năm 2004 với tổng vốn đầu tư 1,2 tỷ đồng, quy mô hơn 2.000m2 và 160 sạp hàng. Kỳ vọng ban đầu là nơi đây sẽ trở thành trung tâm mua bán sầm uất của khu vực phía Đông TP. HCM. Thế nhưng đến nay, công trình đã bị quây tôn kín mít, không còn một bóng tiểu thương. Bên trong, mái tôn hoen gỉ, sàn phủ bụi, nhiều hạng mục hư hỏng nặng, rác thải chất đống, cỏ dại mọc um tùm, tạo nên khung cảnh hoang phế. Từ năm 2017, chợ gần như không còn hoạt động vào ban ngày, chỉ lác đác vài tiểu thương bán hàng ăn uống vào buổi tối.

Tình cảnh tương tự cũng xảy ra với chợ Tân Phú, nằm cách đó khoảng 12km. Được đầu tư hơn 2,5 tỷ đồng, xây dựng trên khu đất rộng 4.000m2 với 340 sạp, ki-ốt, chợ hoàn thành từ năm 2005 nhưng chỉ hoạt động vỏn vẹn một tháng trước khi phải đóng cửa. Lý do được xác định là vị trí xây dựng quá xa khu dân cư, hạ tầng giao thông không thuận tiện khiến việc mua bán không khả thi. Kể từ đó đến nay, chợ bị bỏ hoang hoàn toàn, gây lãng phí lớn về ngân sách và quỹ đất đô thị.

Trước tình trạng lãng phí kéo dài, Sở Công Thương TP. HCM cho biết đã nhiều lần kiến nghị chính quyền địa phương rà soát, chuyển đổi mục đích sử dụng đất đối với các chợ hoạt động không hiệu quả. Riêng với chợ Phú Hữu và Tân Phú, UBND TP. Thủ Đức (trước khi sáp nhập vào TP. HCM) đã đưa vào danh sách dự kiến giải tỏa trong giai đoạn 2025–2030.

Theo đánh giá của Sở Công Thương, sự suy thoái của chợ truyền thống không chỉ đến từ hạ tầng xuống cấp mà còn do nhiều yếu tố khác. Trong đó có sự cạnh tranh ngày càng gay gắt từ các mô hình thương mại hiện đại như siêu thị, cửa hàng tiện lợi và thương mại điện tử; công tác quản lý chậm đổi mới; đội ngũ tiểu thương già hóa, thiếu lớp kế thừa; và sự phát triển tràn lan của các chợ tự phát.

Thực trạng của chợ Phú Hữu và Tân Phú là minh chứng điển hình cho những hệ lụy khi đầu tư công thiếu tính toán về vị trí, nhu cầu thực tế và khả năng vận hành. Việc đưa hai chợ này vào diện giải tỏa trong thời gian tới là bước đi cần thiết nhằm tái cơ cấu không gian đô thị, sử dụng hiệu quả hơn quỹ đất và ngân sách công đang bị lãng phí kéo dài.