Cầu đường bộ kết nối 2 tỉnh trong lịch sử có tên Nghệ Tĩnh: Từng là cầu lớn thứ 2 cả nước, có ý nghĩa đặc biệt với người dân địa phương

Theo thông tin từ Sở Nội vụ tỉnh Nghệ An, sau ngày đất nước thống nhất, thực hiện Nghị quyết của Quốc hội khóa V ngày 24/12/1975, hai tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh được hợp nhất thành tỉnh Nghệ Tĩnh.

Đến ngày 12/8/1991, tại kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa VIII đã ban hành Nghị quyết tách tỉnh Nghệ Tĩnh, khôi phục lại hai tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh. Cùng với đó, Ban Tổ chức chính quyền của tỉnh Nghệ Tĩnh cũng được phân tách, hoạt động độc lập theo từng tỉnh.

Hai tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh cùng thuộc vùng văn hóa xứ Nghệ, nhưng bị chia cắt bởi sông Lam – con sông rộng lớn chảy qua khu vực Bến Thủy trên tuyến Quốc lộ 1A, với bề rộng khoảng 650m. Sau khi chiến tranh kết thúc, do điều kiện kinh tế và kỹ thuật còn hạn chế, việc di chuyển giữa hai bờ chủ yếu bằng phà hoặc cầu phao, gây nhiều bất tiện trong lưu thông. Để đáp ứng nhu cầu đi lại và thúc đẩy phát triển kinh tế giữa hai tỉnh, cầu Bến Thủy đã được xây dựng.

Cầu Bến Thủy 1, sau này được gọi tên để phân biệt với cầu Bến Thủy 2, là cây cầu bắc qua sông Lam, nối phường Bến Thủy (TP. Vinh, Nghệ An) với thị trấn Xuân An (huyện Nghi Xuân, Hà Tĩnh).

Công trình được khởi công xây dựng từ năm 1986, khi Nghệ An và Hà Tĩnh vẫn đang hợp nhất thành tỉnh Nghệ Tĩnh. Trước thời điểm này, việc di chuyển qua sông Lam chủ yếu dựa vào các chuyến đò, phà hoặc cầu phao.

Ngày 19/5/1990, nhân dịp Kỷ niệm 100 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh, cầu Bến Thủy 1 chính thức được khánh thành và đưa vào sử dụng. Đây là cây cầu đường bộ đầu tiên bắc qua sông Lam, đồng thời là cây cầu lớn thứ hai được xây dựng sau ngày đất nước hòa bình (30/4/1975), chỉ sau cầu Thăng Long (Hà Nội).

>> Chính thức hợp long cây cầu dài nhất trên đoạn đường hơn 2.000 tỷ đi qua 4 tỉnh phía Nam do liên danh Đèo Cả triển khai

Cầu được xây dựng theo công nghệ cũ, với kết cấu dàn thép, tổng chiều dài 630,5m, rộng 12m, gồm 13 nhịp. Kể từ khi đi vào hoạt động, cầu Bến Thủy 1 đã trải qua nhiều đợt sửa chữa, nâng cấp nhằm đảm bảo an toàn và đáp ứng nhu cầu lưu thông ngày càng cao. Hiện nay, cầu có lưu lượng phương tiện giao thông lớn, đóng vai trò quan trọng trên tuyến Quốc lộ 1A, kết nối không chỉ Nghệ An – Hà Tĩnh mà còn góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của khu vực Bắc Trung Bộ.

Qua hơn 35 năm vận hành, cầu Bến Thủy 1 đã nhiều lần được gia cố, sửa chữa do tác động của dòng chảy, tình trạng xói lở lòng sông, ảnh hưởng đến các mố, trụ cầu. Dù đã có thêm cầu Bến Thủy 2 để hỗ trợ phân luồng giao thông, cầu Bến Thủy 1 vẫn giữ nguyên giá trị lịch sử và trở thành một biểu tượng quan trọng trong đời sống người dân Nghệ An – Hà Tĩnh.

Không chỉ là tuyến giao thông huyết mạch, cầu Bến Thủy 1 còn là chứng nhân lịch sử, gắn liền với những giai đoạn phát triển của hai tỉnh. Với vị trí chiến lược và giá trị văn hóa, cây cầu này không chỉ đơn thuần là công trình giao thông mà còn là niềm tự hào của người dân đôi bờ sông Lam.