Việt Nam có 3 tỉnh thành ven biển miền Trung từng sáp nhập trong 14 năm rồi lại chia tách
Đến nay, 3 tỉnh thành này đều đạt được nhiều thành tựu về phát triển kinh tế - xã hội.
Năm 1975, ba tỉnh Quảng Bình, Quảng Trị và Thừa Thiên Huế được hợp nhất thành tỉnh Bình Trị Thiên với diện tích khoảng 18.300km2. Khi thành lập, Bình Trị Thiên có 23 đơn vị hành chính, trong đó trung tâm hành chính đặt tại TP. Huế, hai thị xã là Đông Hà và Đồng Hới cùng 20 huyện.
Sau 14 năm, vào tháng 4/1989, theo nguyện vọng của Đảng bộ và nhân dân, Trung ương Đảng quyết định tách Bình Trị Thiên thành ba tỉnh, thành là Quảng Bình, Quảng Trị và Thừa Thiên Huế (nay là TP. Huế).
Tỉnh Quảng Bình thuộc vùng Duyên hải Bắc Trung Bộ, có diện tích 7.998,76km2, chiếm 2,41% diện tích toàn quốc, với dân số trung bình năm 2022 là 913.862 người. Hiện nay, Quảng Bình có 8 đơn vị hành chính cấp huyện, bao gồm 5 huyện/thị xã ven biển, 2 huyện vùng núi và TP. Đồng Hới là trung tâm tỉnh.
Với vị trí địa lý đặc biệt, Quảng Bình là khu vực hẹp nhất của Việt Nam, giữ vai trò quan trọng trong giao thương Bắc - Nam với các tuyến giao thông trọng điểm như Quốc lộ 1A, đường Hồ Chí Minh, đường sắt Bắc - Nam.
Ngoài ra, tỉnh cũng đóng vai trò quan trọng trong vận tải hàng hóa và hành khách trên tuyến Đông - Tây nhờ Quốc lộ 12A kết nối với Lào, Thái Lan và Myanmar. Hệ thống cảng biển gồm cảng Gianh, cảng Nhật Lệ và cảng Hòn La giúp Quảng Bình phát triển mạnh mẽ về logistics và kinh tế biển.
Quảng Trị là địa phương nằm ở vị trí chuyển tiếp giữa hai miền Bắc - Nam, hiện có 1 thành phố, 1 thị xã, 8 huyện và 125 đơn vị hành chính cấp xã.
Tỉnh sở hữu lợi thế địa lý kinh tế quan trọng, là điểm đầu trên tuyến đường huyết mạch của hành lang kinh tế Đông - Tây, kết nối với Lào, Thái Lan, Myanmar qua cửa khẩu quốc tế Lao Bảo và liên kết với các cảng biển như Cửa Việt, Chân Mây, Đà Nẵng, Vũng Áng. Đây là điều kiện thuận lợi để Quảng Trị mở rộng hợp tác kinh tế trong khu vực, phát triển thương mại, dịch vụ và du lịch.
Với lợi thế giao thương quốc tế, Quảng Trị đang hướng đến trở thành trung tâm trung chuyển hàng hóa quan trọng của miền Trung.
TP. Huế (trước là tỉnh Thừa Thiên Huế) nằm ở cửa ngõ phía Nam của vùng Bắc Trung Bộ, có diện tích 5.048,2km2, được chia thành 9 đơn vị hành chính cấp quận huyện, gồm 2 quận, 3 thị xã và 4 huyện.
Theo quyết định của Trung ương, từ ngày 1/1/2025, tỉnh Thừa Thiên Huế chính thức trở thành Thành phố Huế, là thành phố thứ 6 trực thuộc Trung ương. Sau khi nâng cấp, TP. Huế vẫn giữ nguyên 9 đơn vị hành chính, trong đó huyện Phú Lộc có diện tích lớn nhất, còn quận Thuận Hóa có dân số đông nhất.
Việc trở thành thành phố trực thuộc Trung ương giúp Huế nâng cao vị thế, phát triển mạnh mẽ trong lĩnh vực du lịch, văn hóa, dịch vụ và kinh tế, đưa thành phố trở thành một trung tâm động lực quan trọng của miền Trung.
Sau hơn 30 năm tách ra từ Bình Trị Thiên, Quảng Bình, Quảng Trị và TP. Huế đã có những bước phát triển vượt bậc. Quảng Bình chú trọng đầu tư hạ tầng giao thông để nâng cao vai trò hành lang kinh tế Bắc - Nam và Đông - Tây. Quảng Trị tận dụng vị trí chiến lược để đẩy mạnh giao thương quốc tế, phát triển thương mại và logistics. TP. Huế hướng tới đô thị di sản trực thuộc Trung ương, trở thành trung tâm văn hóa, du lịch và kinh tế quan trọng của miền Trung. Ba địa phương này không chỉ mang giá trị lịch sử - văn hóa sâu sắc mà còn giữ vai trò chiến lược trong sự phát triển của vùng Bắc Trung Bộ và cả nước.
