Chỉ số lạm phát ưa thích của Fed hạ nhiệt, kinh tế Mỹ ngày càng khó đoán
Cục Dự trữ Liên bang quyết định tạm dừng việc cắt giảm lãi suất để chờ những tín hiệu rõ ràng hơn từ chính sách của Tổng thống Trump.
Lạm phát hạ nhiệt, kinh tế thiếu định hướng
Chỉ số lạm phát ưa thích của Fed tiếp tục hạ nhiệt trong tháng 4 khi chi tiêu giảm tốc. Tuy nhiên, triển vọng kinh tế đang ngày càng trở nên khó đoán do các chính sách thay đổi liên tục từ Tổng thống Trump.
Theo báo cáo công bố hôm thứ Sáu, chỉ số chi tiêu tiêu dùng cá nhân (Personal Consumption Expenditures) tăng 2,1% so với cùng kỳ năm trước, thấp hơn mức 2,3% trước đó và gần sát với mục tiêu 2% của Fed. Tính theo tháng, giá tiêu dùng chỉ tăng 0,1% sau khi đứng yên trong tháng 3.
Chỉ số PCE lõi – thước đo quan trọng loại trừ giá thực phẩm và năng lượng, vốn được Fed theo dõi sát sao để đánh giá lạm phát cơ bản – cũng chỉ tăng 0,1% trong tháng 4. So với cùng kỳ năm ngoái, chỉ số này tăng 2,5%, thấp hơn mức 2,6% ghi nhận trong tháng 3. Sau khi điều chỉnh theo lạm phát, chi tiêu cá nhân chỉ tăng 0,1% trong tháng 4, giảm mạnh so với mức tăng 0,7% của tháng trước. Thu nhập cá nhân tăng mạnh, nhưng phần lớn do chi trả bảo hiểm xã hội tăng.
Dữ liệu của Bộ Thương mại được ghi nhận trong thời gian Tổng thống Trump liên tục thay đổi chính sách thuế: ban đầu ông áp thuế cao lên hầu hết các đối tác thương mại lớn của Mỹ, nhưng sau đó lại nhanh chóng rút lại khi thị trường trái phiếu gặp biến động. Ông sau đó đã đạt được các thỏa thuận tạm thời với một số nước như Anh, nhưng cũng tiếp tục đe dọa áp thuế mới lên hàng nhập khẩu từ EU – rồi lại hoãn áp dụng chỉ vài ngày sau đó.
Diễn biến mới nhất là một tòa phúc thẩm Liên bang hôm thứ Năm đã quyết định tạm thời duy trì hiệu lực các mức thuế của ông Trump, sau khi một tòa cấp thấp hơn tuyên bố chúng là bất hợp pháp vào đầu tuần.
Sự bất ổn trong chính sách khiến cả doanh nghiệp và người tiêu dùng lo ngại, gây khó khăn cho việc đánh giá mức độ tăng giá và nguy cơ suy giảm kinh tế. Chuỗi bán lẻ Costco cho biết họ đang đẩy sớm việc nhập hàng để né thuế, và sẽ chỉ tăng giá "nếu không còn lựa chọn". Trong khi đó, Walmart đã cảnh báo sẽ phải tăng giá.
Thuế quan gây xáo trộn chuỗi cung ứng
Phần lớn các nhà kinh tế từng dự đoán áp lực giá sẽ rõ ràng hơn vào mùa hè, kèm theo tốc độ tăng trưởng chững lại. Nhưng khi quy mô và phạm vi của chính sách thuế quan liên tục thay đổi, các dự báo cũng phải liên tục điều chỉnh.
“Chúng tôi biết là giá cả sẽ tăng. Vấn đề là chưa ai biết nó sẽ tăng đến mức nào và kéo dài bao lâu”, Stephen Stanley, chuyên gia kinh tế trưởng tại Santander Mỹ, nhận định. “Điều này khiến hầu như tất cả mọi người rơi vào trạng thái lưỡng lự, kể cả Fed”.
Lạm phát do thuế quan có thể bùng lên trong mùa hè, Fed vẫn thận trọng chờ đợi
Ông Stephen Stanley dự báo lạm phát do thuế quan sẽ tăng rõ rệt vào tháng 6 và 7, trước khi hạ nhiệt trong những tháng sau. Ông cho rằng nền kinh tế có thể suy yếu trong ngắn hạn vì tác động từ thuế, nhưng sẽ phục hồi vào năm 2026 với mức tăng trưởng khoảng 2,5%.
“Nếu chúng ta có thể khép lại chương thuế quan này, tôi nghĩ kinh tế sẽ vận hành ổn định”, ông Stanley nói. “Doanh nghiệp có khả năng thích nghi tốt ngay cả khi kết quả không như kỳ vọng, miễn là họ biết điều gì đang chờ phía trước, họ sẽ tiếp tục tiến lên. Hiện tại, có quá nhiều bất định khiến mọi người không thể đưa ra quyết định”.
Tác động của thuế quan đã được thể hiện rõ trong các số liệu thương mại: báo cáo công bố hôm thứ Sáu cho thấy lượng nhập khẩu các mặt hàng tiêu dùng trong tháng 4 đã giảm gần 20% - mức giảm theo tháng lớn nhất từng được ghi nhận. Thâm hụt thương mại hàng hóa cũng giảm gần một nửa, còn khoảng 88 tỷ USD.
Triển vọng kinh tế còn phụ thuộc vào mức độ cắt giảm thuế và chi tiêu của Đảng Cộng hòa, cũng như chính sách trục xuất người nhập cư, vốn có thể làm giảm nguồn cung lao động và ảnh hưởng đến thị trường việc làm.
Fed thận trọng giữa áp lực lạm phát và việc làm
Dữ liệu được công bố hôm thứ Sáu đã củng cố lập trường thận trọng của Fed trong việc cắt giảm lãi suất. Các quan chức cho rằng nền kinh tế hiện vẫn khá ổn định, nên chưa cần vội vàng hành động. Dù người tiêu dùng bắt đầu chịu áp lực, tỷ lệ sa thải vẫn thấp, khiến Fed tin rằng thị trường lao động chưa rơi vào khủng hoảng.
Tuy nhiên, điều đáng lo ngại là doanh nghiệp có thể cắt giảm chi phí và nhân sự nếu giá cả tiếp tục tăng và nhu cầu giảm sút. Cho đến khi điều đó xảy ra, Fed có khả năng sẽ giữ nguyên chính sách. Điều này khiến Fed tiếp tục trở thành mục tiêu chỉ trích của Tổng thống Trump, người đang gây sức ép muốn giảm chi phí vay ngay. Tại một cuộc gặp kín hôm thứ Năm, ông Trump nói với Chủ tịch Fed Jerome Powell rằng việc không cắt giảm lãi suất là sai lầm. Ông Powell không chia sẻ quan điểm chính sách cụ thể, nhưng nhấn mạnh rằng mọi quyết định sẽ phụ thuộc hoàn toàn vào dữ liệu kinh tế mới và triển vọng thực tế.
Theo The New York Times
Được ông Trump mời tới Nhà Trắng, Chủ tịch Fed nhất quyết không bàn về lãi suất
Fed cảnh báo lạm phát có thể nóng lên, nhấn mạnh chưa thể giảm lãi suất
