Chuyên gia nói về thí điểm sàn giao dịch tài sản mã hóa: Mọi thứ sẽ không thể màu hồng ngay lập tức
"Trên thế giới hiện có khoảng 850 sàn giao dịch tài sản mã hóa, và Việt Nam dự kiến sẽ có 5 sàn đầu tiên được thí điểm trong giai đoạn tới,” VBA tiết lộ.
Tại Diễn đàn Kinh doanh 2026 “Không gian tăng trưởng mới: Cơ hội và chiến lược”, do Nhịp sống Kinh doanh – BizLIVE tổ chức sáng 22/10, ông Nghiêm Minh Hoàng, Chuyên gia Kinh tế - Tài chính, Hiệp hội Blockchain và Tài sản số Việt Nam (VBA) cho biết, VBA đã thúc đẩy làm việc với các cơ quan quản lý nhà nước từ nhiều năm qua để chuẩn bị khung pháp lý cho tài sản mã hóa. Tuy nhiên, khi thời điểm thí điểm sàn giao dịch tài sản mã hóa đang đến gần, hiệp hội lại có quan điểm thận trọng hơn bao giờ hết.
“Nghị quyết 05 đề cập đến 4 thực thể chính: Doanh nghiệp tham gia quản lý sàn tài sản mã hóa, cơ quan quản lý, nhà đầu tư (trong và ngoài nước), và đơn vị phát hành token, tài sản mã hóa”, ông Hoàng cho biết.
Trong đó, doanh nghiệp là thực thể tiên phong, đóng vai trò dẫn dắt và mở đường cho lĩnh vực mới mẻ này. Dù tài sản mã hóa còn khá xa lạ với công chúng trong nước, nhưng trên thực tế, đây lại là lĩnh vực đã phát triển mạnh trên thế giới.
Ông Hoàng dẫn chứng, theo Binance, Việt Nam hiện có khoảng 21 triệu tài khoản tiền số, trong khi ChainAnalysis thống kê tổng giá trị giao dịch lên tới 200 tỷ USD mỗi năm.
“Trên thế giới hiện có khoảng 850 sàn giao dịch tài sản mã hóa, và Việt Nam dự kiến sẽ có 5 sàn đầu tiên được thí điểm trong giai đoạn tới,” ông Hoàng tiết lộ. Đây được xem là cơ hội lớn cho các doanh nghiệp Việt Nam muốn tiên phong trong lĩnh vực tài sản số, đồng thời mở ra hướng đi mới trong chiến lược phát triển kinh tế số và tài chính phi tập trung (DeFi).
Cùng với đó là cơ hội ứng dụng các công nghệ quản lý, bảo mật, và liên thông sàn quốc tế, giúp Việt Nam tiến gần hơn với chuẩn mực toàn cầu.
Tuy nhiên, theo ông Hoàng, thị trường này không hề “màu hồng” và sẽ phải đối mặt với ba thách thức lớn.
Thứ nhất, về pháp lý, Chính phủ Việt Nam đã chuyển hướng từ “cấm hoàn toàn” sang “công nhận thí điểm” và đang xây dựng khung pháp lý chi tiết cho hoạt động giao dịch tài sản mã hóa. Trong Nghị quyết 05, yêu cầu vốn điều lệ tối thiểu của doanh nghiệp tham gia là 10.000 tỷ đồng, cùng với các quy định chặt chẽ về chuyển tài sản mã hóa từ nước ngoài về Việt Nam, phát hành cho nhà đầu tư nước ngoài, và đảm bảo an toàn bảo mật.
“Chúng ta chưa thể biết thị trường sẽ phản ứng thế nào. Cần ít nhất 2–3 năm để đánh giá, nên mọi thứ sẽ không thể màu hồng ngay lập tức,” ông Hoàng nhận định.
Thứ hai, về kinh nghiệm quản lý, Việt Nam gần như chưa có tiền lệ. Trong khi đó, thế giới từng chứng kiến nhiều vụ tấn công mạng lớn liên quan đến lỗi con người hơn là lỗi công nghệ.
“Nhà nước khuyến khích nhưng sẽ không bảo hộ. Doanh nghiệp và nhà đầu tư phải tự chịu rủi ro,” ông Hoàng nhấn mạnh. Thứ ba, là thách thức công nghệ, khi các doanh nghiệp phải làm chủ hàng loạt công nghệ mới, từ hạ tầng blockchain, lưu ký tài sản số đến hệ thống bảo mật vận hành liên tục 24/7.
Ông Hoàng cho biết, Nghị quyết 05 quy định rất rõ về các tiêu chuẩn kỹ thuật và nhân sự. Có hai nhóm tiêu chuẩn: Bảo mật, phải đạt cấp độ 4, tức mức cao nhất trong hệ thống tiêu chuẩn an toàn thông tin hiện nay; Nhân sự quản lý, từ giám đốc vận hành (COO) đến giám đốc công nghệ (CTO), đều phải đáp ứng yêu cầu chuyên môn và được quy ước cụ thể.
“Các định chế tài chính, công ty chứng khoán trong nước đã có kinh nghiệm công nghệ tốt, nhưng khi bước vào sàn tài sản mã hóa, nơi hoạt động liên tục, xuyên biên giới, thì quy trình quản lý con người, lưu ký và bảo mật sẽ phức tạp hơn rất nhiều,” ông Hoàng nói. Tất cả các yếu tố này sẽ được cơ quan nhà nước thẩm định nghiêm ngặt trước khi cấp phép cho doanh nghiệp tham gia thí điểm.
Đáng chú ý, ông Hoàng cho biết VBA đang kiến nghị cơ quan quản lý chú trọng đến minh bạch và tuân thủ quy định quốc tế, bởi Việt Nam hiện vẫn nằm trong “danh sách xám” của một số tổ chức quốc tế về minh bạch tài chính.
“Không chỉ riêng sàn tài sản mã hóa, mà toàn bộ nền kinh tế số của Việt Nam cần đảm bảo tính minh bạch, tuân thủ quy định quốc tế để tiến tới ra khỏi danh sách xám,” ông nhấn mạnh.
Theo ông, đây không chỉ là yêu cầu kỹ thuật mà còn là điều kiện tiên quyết để Việt Nam phát triển một thị trường tài sản số an toàn, minh bạch và hội nhập toàn cầu.
