Thị trường tài sản mã hóa Việt Nam trước năm 2026: 5 ứng viên nào sáng cửa được cấp phép?

Công ty Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) vừa công bố báo cáo cập nhật triển vọng ngành ngân hàng.

Trong đó, nhóm phân tích nhận định Thị trường tài sản mã hóa - “Mỏ vàng” trăm tỷ đô chưa khai phá đang mở ra cơ hội tăng trưởng thu nhập hấp dẫn cho ngành ngân hàng.

Theo VDSC, năm 2025 đánh dấu một bước ngoặt lớn khi Chính phủ ban hành Nghị quyết số 5/2025/NQ-CP về việc triển khai thí điểm thị trường tài sản mã hóa tại Việt Nam, chính thức đưa tài sản số ra khỏi “vùng xám” pháp lý và tích hợp vào thị trường tài chính trong nước.

Văn bản này được đánh giá là cột mốc có ý nghĩa chiến lược trong hành trình mở rộng chuỗi giá trị dịch vụ tài chính của ngành ngân hàng.

VDSC nhấn mạnh, nhờ sở hữu nguồn lực tài chính mạnh, mạng lưới khách hàng rộng và hạ tầng công nghệ tài chính phát triển của các ngân hàng, bên cạnh các loại hình doanh nghiệp khác, là cần thiết để có thể tối ưu hóa vận hành của thị trường tài sản mã hóa.

Ngoài ra, do quy mô thị trường này rất lớn, với giá trị giao dịch tiền mã hóa của người Việt năm 2023 ước đạt 120 tỷ USD (theo Chainalysis), các ngân hàng thương mại sở hữu công ty dịch vụ tài sản mã hóa được cấp phép trong giai đoạn thí điểm sẽ có tiềm năng gia tăng lợi nhuận đáng kể trong 5 năm tới, thông qua đầu tư dài hạn hoặc công ty liên kết.

Nghị quyết 5 được ban hành ngày 9/9/2025, có hiệu lực cùng ngày và sẽ thí điểm trong 5 năm. Nghị quyết quy định việc triển khai thí điểm các hoạt động chào bán, phát hành tài sản mã hóa (tokenized assets), tổ chức giao dịch tài sản mã hóa và cung cấp các dịch vụ liên quan như tự doanh, lưu ký, cung cấp nền tảng phát hành tài sản mã hóa.

Thị trường giao dịch tài sản mã hóa tại Việt Nam sẽ hoạt động theo hướng tập trung (CEX). Các nhà đầu tư trong nước đang có tài sản mã hóa cùng nhà đầu tư nước ngoài được mở tài khoản tại tổ chức cung cấp dịch vụ tài sản mã hóa do Bộ Tài chính cấp phép để lưu ký, mua, bán tài sản mã hóa tại Việt Nam.

Nghị quyết cũng quy định Bộ Tài chính phối hợp với Ngân hàng Nhà nước và Bộ Công an để lựa chọn tối đa 5 tổ chức cung cấp dịch vụ tài sản mã hóa. Dự kiến trước năm 2026 sẽ có những doanh nghiệp đầu tiên được cấp phép hoạt động giao dịch tài sản mã hóa tại Việt Nam.

Trên thực tế, Nhà nước đã chính thức công nhận tài sản số khi Quốc hội thông qua Luật Công nghiệp Công nghệ số vào tháng 7/2025. Với quan điểm điều hành chính sách cởi mở hơn, nhiều doanh nghiệp mới đã nhanh chóng được thành lập để chuẩn bị tham gia vào thị trường đầy tiềm năng này.

Tính đến ngày 6/10, đã có 9 doanh nghiệp liên quan đến tài sản mã hóa được thành lập, trong đó ít nhất 3 doanh nghiệp có liên quan gián tiếp đến các ngân hàng Techcombank (TCB), VPBank (VPB), HDBank (HDB).

Bên cạnh đó, MBBank (MBB) cũng thể hiện rõ định hướng tham gia thị trường khi ký kết biên bản ghi nhớ hợp tác (MoU) với Dunamu, đơn vị vận hành sàn Upbit của Hàn Quốc nhằm chuyển giao công nghệ và hỗ trợ thành lập sàn giao dịch tài sản mã hóa.

Ngược lại, một số ngân hàng thương mại Nhà nước vẫn tỏ ra thận trọng, mới chỉ dừng lại ở việc nghiên cứu, chờ khung pháp lý rõ ràng hơn trước khi triển khai.

Theo thống kê của Triple-A, có hơn 21% dân số Việt Nam sở hữu tiền số vào năm 2023, tỷ lệ cao thứ hai thế giới chỉ sau UAE. Còn theo Chainalysis, giá trị giao dịch tài sản mã hóa của người Việt Nam đạt khoảng 120 tỷ USD trong năm 2023 và phần lớn các giao dịch này diễn ra trên các sàn giao dịch ở nước ngoài.

Việc hợp thức hóa tài sản mã hóa tại Việt Nam, theo VDSC, không chỉ giúp hạn chế tình trạng “chảy máu ngoại tệ” mà còn tạo nguồn thu lớn cho Nhà nước thông qua thuế giao dịch và các tổ chức cung cấp dịch vụ tài sản mã hóa liên quan đến phí giao dịch hay lưu ký.

VDSC cho rằng: “Quy định về vốn điều lệ và cơ cấu cổ đông có thể không phải là rào cản lớn nhất cho các doanh nghiệp lớn trong việc gia nhập thị trường này, thay vào đó, rào cản kỹ thuật như năng lực công nghệ (hạ tầng blockchain, bảo mật an ninh mạng,...) và nhân lực trình độ chuyên môn cao (chuyên gia blockchain) có thể là nút thắt các doanh nghiệp cần phải tập trung giải quyết trước khi được cấp phép từ Bộ Tài chính. Điều này đòi hỏi sự đầu tư lớn vào hạ tầng công nghệ cũng và hợp tác”.

Do đó, VDSC kỳ vọng những doanh nghiệp có lợi thế về nền tảng công nghệ (TCEX với sự am hiểu về blockchain và fintech) hoặc hợp tác với đối tác quốc tế về chia sẻ công nghệ và hạ tầng (như trường hợp của SSID và MBB) sẽ là những ứng cử viên sáng giá đầu tiên được cấp phép.