Cơn lốc xoáy kinh hoàng 'càn quét' 352km trong 3,5 giờ khiến 700 người chết, 2.000 người bị thương, 15.000 ngôi nhà bị phá hủy

Trận lốc xoáy nổi tiếng với tên gọi “Tri-State Tornado” (Lốc xoáy ba bang) xảy ra vào ngày 18/3/1925, là một trong những cơn lốc tàn khốc nhất lịch sử nước Mỹ. Cơn lốc này quét qua ba bang miền Trung Tây: Missouri, Illinois và Indiana, với quãng đường di chuyển khoảng 352km trong gần 3,5 giờ, trở thành trận lốc dài nhất từng được ghi nhận.

Khi đi qua Murphysboro, Illinois, lốc xoáy phá hủy khoảng 1.200 tòa nhà và khiến 234 người thiệt mạng. Tại thị trấn Gorham, hầu hết các công trình bị san phẳng hoặc hư hỏng nặng. Với sức gió cực mạnh, cơn lốc ba bang đã lấy đi sinh mạng của 695 người và làm hơn 2.000 người bị thương, trở thành trận lốc có số người chết cao nhất trong lịch sử Mỹ. Tổng cộng, khoảng 15.000 ngôi nhà bị hư hại nặng nề, gây ra hậu quả lâu dài đối với các cộng đồng bị ảnh hưởng.

Trận lốc xoáy này được phân loại ở mức EF5, mức cao nhất trên thang đo Fujita Nâng cao, với sức gió vượt hơn 480 km/h. Đây là một thảm họa thiên nhiên lớn, trở thành chủ đề nghiên cứu quan trọng trong lĩnh vực khí tượng học và các hiện tượng thời tiết cực đoan.

“Lốc xoáy ba bang” nổi bật nhờ di chuyển liên tục với tốc độ từ 95-117km/h trong hơn ba giờ rưỡi, để lại vệt tàn phá dài hơn 350km. Chỉ trong vòng 40 phút, cơn lốc đã phá hủy năm thị trấn và khiến 541 người thiệt mạng tại bang Illinois.

Thông thường, lốc xoáy hình thành từ các cơn bão siêu tế bào (supercell), mỗi cơn bão có thể tạo ra một hoặc nhiều lốc xoáy. Chúng thường chỉ tồn tại vài phút và di chuyển khoảng 5-6km trước khi tan biến. Tuy nhiên, theo kết quả điều tra của Cục Thời tiết Mỹ (tiền thân của Cơ quan Thời tiết Quốc gia), “lốc xoáy ba bang” hoạt động liên tục 350km mà không gián đoạn, được coi là một hiện tượng độc nhất vô nhị. Cơ quan này mô tả đây là một "Hiện tượng hiếm gặp, chỉ xảy ra vài trăm năm một lần".

Ngoài trận lốc xoáy năm 1925, nước Mỹ còn chứng kiến nhiều thảm họa lốc xoáy nghiêm trọng khác trong gần một thế kỷ qua. Vào ngày 5/4/1936, thành phố Tupelo, bang Mississippi, bị tàn phá bởi một cơn lốc, khiến 216 người thiệt mạng. Thảm họa này gây thiệt hại khoảng 3 triệu USD, phá hủy hệ thống cung cấp nước và làm hư hại bệnh viện, buộc những người bị thương phải điều trị tại các cơ sở y tế tạm thời trước khi được chuyển bằng tàu hỏa đến các bệnh viện gần đó. Chỉ một ngày sau, Gainesville, Georgia, lại hứng chịu một trận lốc xoáy khác, khiến 203 người tử vong. Cơn lốc tiếp tục tấn công khu thương mại của thành phố, gây ra các vụ cháy lớn, trong đó một nhà máy may bị phá hủy, làm 60 người thiệt mạng. Trận lốc này xảy ra trong thời kỳ Thế chiến II, khiến người dân Shinnston ban đầu tưởng rằng thành phố bị đánh bom, và do mất điện, bệnh viện trong khu vực phải sử dụng nến để chăm sóc bệnh nhân.

Khoảng chín năm sau, vào ngày 8/6/1953, khu vực Flint, quận Beecher, bang Michigan, bị một cơn lốc nghiêm trọng tấn công, trở thành thảm họa thiên nhiên nghiêm trọng nhất trong thế kỷ 20 tại bang này. Cơn lốc khiến 116 người thiệt mạng và 844 người bị thương, là một trong tám trận lốc cùng xảy ra ở Michigan trong cùng ngày. Trận lốc gần đây nhất ghi nhận vào ngày 22/5/2011 tại Joplin, Missouri, có chiều rộng hơn 1 km và tốc độ gió đạt tới 322 km/h, cướp đi sinh mạng của 161 người. Những thảm họa này một lần nữa nhấn mạnh sức tàn phá khủng khiếp của thiên nhiên và tầm quan trọng của cảnh báo thời tiết kịp thời để giảm thiểu thiệt hại về người và tài sản.

Tổng hợp