Đặc khu duy nhất của TP. Hồ Chí Minh được kỳ vọng trở thành 'đảo xanh'
Với vẻ đẹp nguyên sơ có phần huyền bí, Côn Đảo ngày càng thu hút du khách trong và ngoài nước. Tuy nhiên, điều này cũng đặt ra không ít thách thức, đặc biệt là áp lực lên môi trường sinh thái, hệ thống hạ tầng đô thị và công tác xử lý rác thải, nước thải.
Theo Nhân dân đưa tin, sáng 7/8 đã diễn ra Hội thảo khoa học “Khởi động các chương trình chuyển đổi xanh tại Đặc khu Côn Đảo” do Viện Nghiên cứu phát triển TP. Hồ Chí Minh tổ chức.
Hội thảo đưa ra nhiều vấn đề “nóng” để các chuyên gia cùng thảo luận, đóng góp ý kiến nhằm đưa Đặc khu Côn Đảo trở thành "Hòn đảo di sản carbon thấp đẳng cấp quốc tế", phát triển bền vững.
Côn Đảo là đặc khu duy nhất trực thuộc TP. Hồ Chí Minh, bao gồm 16 hòn đảo lớn nhỏ với tổng diện tích gần 76 km² đất liền và khoảng 200 km² vùng biển. Nơi đây được các chuyên gia đánh giá là một trong những khu vực sở hữu hệ sinh thái biển đảo nguyên sơ và quý hiếm hàng đầu tại Việt Nam.
Đặc biệt, Côn Đảo còn là địa điểm duy nhất trong cả nước nơi loài rùa biển quý hiếm (vích) lên bờ đẻ trứng hằng năm với mật độ cao.
Với vẻ đẹp nguyên sơ có phần huyền bí, Côn Đảo ngày càng thu hút du khách trong và ngoài nước. Trong 6 tháng đầu năm 2025, nơi đây đã đón khoảng 400.000 lượt khách, vượt xa các năm trước, cho thấy sức hút ngày càng lớn của đặc khu này. Theo thông tin từ Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam, tính đến tháng 2/2025, Côn Đảo có 145 cơ sở lưu trú hoạt động.
Du lịch phát triển mạnh đã góp phần tạo nguồn thu đáng kể và mở ra nhiều cơ hội việc làm cho người dân địa phương. Tuy nhiên, điều này cũng đặt ra không ít thách thức, đặc biệt là áp lực lên môi trường sinh thái, hệ thống hạ tầng đô thị và công tác xử lý rác thải, nước thải.
Trước thực trạng đó, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Phan Thị Thục Anh - Phó Hiệu trưởng kiêm Giám đốc Trung tâm đổi mới sáng tạo, Trường đại học VinUni, xác định 4 trụ cột chính của Côn Đảo là giao thông xanh, năng lượng xanh, kinh tế biển xanh, du lịch chất lượng cao.
Đặc biệt, tháng 9 năm nay, Côn Đảo sẽ được hòa lưới điện quốc gia đánh dấu bước chuyển mình quan trọng nhất trong lịch sử hiện đại của đặc khu này. Từ đó, Tiến sĩ Vũ Minh Tâm (Trường Đại học VinUni) nhấn mạnh vai trò của giải pháp giao thông trong định hướng phát triển này và cho rằng, giao thông xanh kết hợp với chuyển đổi số là yếu tố then chốt.
Tiến sĩ Vũ Minh Tâm đề xuất lộ trình chuyển đổi toàn bộ phương tiện tại Côn Đảo sang xe điện trước năm 2030, đồng thời xây dựng hệ thống trạm sạc và thay pin, triển khai các tuyến xe buýt điện mới, phát triển nguồn năng lượng tái tạo như điện gió và điện mặt trời tại các công sở, khách sạn.
Đại diện Trung tâm Quản lý Giao thông công cộng (Sở Xây dựng TP. Hồ Chí Minh) cũng nhận định mục tiêu xây dựng một hệ thống giao thông thông minh, xanh, phù hợp với điều kiện sinh thái và dân cư của Côn Đảo. Trung tâm đã đề xuất mở thêm các tuyến xe buýt điện và hiện đang phối hợp với các đơn vị liên quan để rà soát quy hoạch hạ tầng giao thông, bến bãi... nhằm hướng tới đầu tư, cải tạo đồng bộ và lựa chọn nhà đầu tư phù hợp cho việc triển khai hệ thống này.
Trước những đóng góp của các chuyên gia, lãnh đạo Đặc khu Côn Đảo ghi nhận và hy vọng các nhà đầu tư luôn sẵn sàng, chung tay cùng đưa Côn Đảo phát triển mạnh mẽ, chính quyền cũng sẽ có những chính sách, cơ chế ưu đãi phù hợp hỗ trợ cho các nhà đầu tư theo quy định của pháp luật.
Thời gian qua, chính quyền và người dân địa phương không ngừng nỗ lực hướng đến mục tiêu xây dựng Côn Đảo xanh. Trong năm 2024, Ban Quản lý Khu du lịch quốc gia Côn Đảo đã phối hợp với Tổ chức Quốc tế về Bảo tồn Thiên nhiên tại Việt Nam (WWF-Việt Nam) triển khai nhiều hoạt động tuyên truyền về du lịch xanh. Nổi bật là ban hành hướng dẫn cụ thể nhằm giảm thiểu việc sử dụng nhựa dùng một lần đến các cơ sở kinh doanh dịch vụ trên địa bàn.
Theo thông tin từ Cục Du lịch Quốc gia, đến tháng 2/2025, đã có 80 cơ sở lưu trú áp dụng các biện pháp hạn chế rác thải nhựa, thay thế hoàn toàn vật dụng làm từ nhựa, nilon và các sản phẩm sử dụng một lần. Toàn bộ nhà hàng thuộc các cơ sở lưu trú đều nghiêm túc thực hiện cam kết không sử dụng nhựa dùng một lần, không cung cấp khăn giấy ướt.
Bên cạnh đó, các doanh nghiệp lữ hành cũng tích cực hưởng ứng chiến dịch "Vì Côn Đảo xanh", tổ chức các tour du lịch kết hợp hoạt động bảo vệ môi trường như nhặt rác, trồng cây và truyền thông về việc hạn chế sử dụng nhựa. Nhiều hành động thiết thực đã được thực hiện như tặng túi vải, cung cấp bình nước cá nhân cho khách mượn thay vì dùng chai nhựa.
