ĐBQH: cần chính sách phát triển sàn giao dịch trong nước để phát triển kinh tế số

Sáng ngày 26/10, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 8, Quốc hội tiến hành thảo luận ở tổ về đánh giá kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2024; dự kiến kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2025.

Chủ trì phiên thảo luận tổ tại Đoàn đại biểu Quốc hội TP Hà Nội có Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy Bùi Thị Minh Hoài - Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội TP Hà Nội; Phó Bí thư Chủ tịch HĐND TP Nguyễn Ngọc Tuấn - Phó Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội TP Hà Nội; Phó Trưởng đoàn chuyên trách Đoàn đại biểu Quốc hội TP Hà Nội Phạm Thị Thanh Mai.

Dự cuộc thảo luận tổ có Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch UBND TP Hà Nội Trần Sỹ Thanh và các đại biểu Đoàn đại biểu Quốc hội TP Hà Nội.

Kinh tế phục hồi, vẫn phải quan tâm hơn chất lượng doanh nghiệp

Thảo luận tại tổ, đại biểu Hoàng Văn Cường (Đoàn đại biểu Quốc hội TP Hà Nội) nhận định, năm 2024 có nhiều biến động nhưng nước ta đã đạt được nhiều thành tựu so với thế giới, có nhiều chỉ tiêu quốc tế đạt mức cao như chỉ tiêu chỉ số tín nhiệm tăng lên BB+, thậm chí có tổ chức xếp hạng BA. Chỉ số hạnh phúc cũng tăng 11 bậc đứng 54/147; chỉ tiêu đổi mới sáng tạo tăng 4 bậc, đứng thứ 44/122 thể hiện tiến bộ rõ. Chỉ tiêu Chính phủ điện tử tăng 15 bậc, xếp thứ 71/193; chỉ tiêu an toàn an ninh mạng được xếp hạng cao, thứ 17/191. "Như vậy, chúng ta có tiến bộ lớn so với sự phát triển chung của thế giới"- đại biểu nói.

Đồng thời đại biểu cho rằng, với mức tăng trưởng quý 3/2024 đạt 7,4%, cả 9 tháng đạt 6,82%, cho thấy nền kinh tế có thể phục hồi lại được như trước khi diễn ra dịch Covid-19, tạo đà cho quý 4 tăng trưởng và mục tiêu đặt ra GDP năm 2024 từ 6,5% đến 7% hoàn toàn có thể đạt được.

Cùng với đó, đại biểu Quốc hội Hoàng Văn Cường cũng chỉ ra, một số lĩnh vực khá ổn định như nông, lâm nghiệp, nhưng không vượt trội so với năm trước. Lĩnh vực dịch vụ cũng chỉ tương đương năm trước, nên thành quả tăng trưởng chủ yếu là công nghiệp và công nghiệp chế biến, chế tạo. Điều đó chứng tỏ nền kinh tế đang phụ thuộc khá lớn vào đóng góp chủ yếu từ nhóm doanh nghiệp FDI.

Đại biểu cho rằng, một vấn đề đáng suy nghĩ khác là số doanh nghiệp thành lập mới và quay lại hoạt động tăng 9,7%, nhưng số doanh nghiệp rút khỏi thị trường tăng đến 21%, cho thấy sự phục hồi vẫn còn nhiều vấn đề đang lưu ý. Từ đó, đòi hỏi phải có giải pháp tăng năng lực của doanh nghiệp trong nước, trong đó, chọn ra số doanh nghiệp trụ cột trong nước để có giải pháp tạo đột phá.

Cùng quan điểm này, đại biểu Quốc hội Tạ Thị Yên (Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Điện Biên cho rằng, tỷ lệ số doanh nghiệp đã rút lui khỏi thị trường cũng cần được xem xét, đánh giá nghiêm khắc hơn về nguyên nhân, cả về chủ quan và khách quan, để có hướng giải quyết. “Liệu việc cho thành lập doanh nghiệp dễ dãi quá có phải là nguyên nhân không?” - đại biểu Tạ Thị Yên đặt câu hỏi.

Trong khi đó, đại biểu Quốc hội Trần Thị Hiền (Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Hà Nam) cho hay, đến tháng 9/2024 có hơn 183.000 doanh nghiệp thành lập mới và quay trở lại hoạt động nhưng cũng có gần 164.000 doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường và tăng 21,5% so với cùng kỳ năm 2023; đó là chưa kể còn số lượng hàng chục nghìn doanh nghiệp phải tạm ngừng kinh doanh. Riêng năm 2022 và 2023, số lượng doanh nghiệp tạm ngừng hoạt động tăng khá đột biến và tương ứng là 73.800 và 89.000 doanh nghiệp và 9 tháng đầu 2024 đã hơn 86.000 doanh nghiệp tạm ngừng hoạt động.

“Đây là những vấn đề đề nghị Chính phủ quan tâm hơn đến các yếu tố chất lượng chứ không chỉ phát triển về số lượng” - đại biểu Trần Thị Hiền nêu quan điểm.

Hàng giá rẻ trên sàn giao dịch sẽ triệt tiêu hàng hóa trong nước?

Dự báo thời gian tới, đại biểu Hoàng Văn Cường (Đoàn đại biểu Quốc hội TP Hà Nội) cho rằng, có nhiều vấn đề cần quan tâm. Đơn đặt hàng 9 tháng qua tăng nhanh, nhưng từ tháng 9 lại giảm do xu thế nhập khẩu thế giới phục vụ cho nhu cầu tiêu dùng cuối năm đã đủ, dự báo quý 1/2025 chỉ số đặt hàng sẽ giảm. Bên cạnh đó, trụ cột tăng trưởng phụ thuộc xuất khẩu, đầu tư, tiêu dùng. Trong 9 tháng qua, tiêu dùng bình quân tăng 8,8%, nhưng so với giai đoạn trước dịch luôn ở mức trên 10%, trong số 8,8% phải tính đến đóng góp của ngành du lịch thời gian qua đã phục hồi, tăng trưởng mạnh.

Điều này cho thấy chỉ số tăng trưởng tiêu dùng phụ thuộc vào du lịch, sức mua sắm của người dân trong nước còn hạn chế, dù đã tăng tiền lương nhưng hầu như chưa tác động đến sức tiêu dùng. Đồng thời, còn có thể do năng lực tiêu dùng thấp hoặc do mua online, nhất là xuyên biên giới, chúng ta không đánh giá được.

Theo đại biểu, gần đây có quảng cáo của sàn giao dịch Tamu rất rầm rộ, giảm giá mạnh đến 70%, đây là sự cảnh báo rất lớn, có thể người dân tập trung mua và dẫn đến quan ngại hàng giá rẻ sẽ triệt tiêu hàng hóa trong nước. "Chúng ta cần có hành động, không thể cấm nhưng phải có kiểm soát về chất lượng hàng hóa"- đại biểu nêu ý kiến.

Đồng thời đại biểu cho rằng, cần xem chính sách miễn thuế nhập khẩu với hàng hóa giá trị dưới 1 triệu đồng, bởi thể loại hàng hóa này đang tràn lan. Đồng thời, cần tính đến tăng cường năng lực cho các sàn thương mại điện tử trong nước. "Hoạt động thương mại điện tử có đến trên 95% là sàn giao dịch nước ngoài, cần có chính sách gây dựng sàn trong nước. Tôi cho rằng, gắn liền với kiểm soát nguồn gốc xuất xứ hàng hóa, cần có chính sách phát triển sàn giao dịch trong nước để phát triển kinh tế số” - đại biểu Hoàng Văn Cường nêu quan điểm.

Trong khi đó, theo đại biểu Trần Quốc Tuấn (Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Trà Vinh), trong 9 tháng doanh thu thương mại điện tử ước đạt khoảng 28 tỷ USD, tăng 36%, thuộc nhóm nước có tốc độ tăng trưởng hàng đầu thế giới. Điều này cho thấy, kinh doanh qua mạng xã hội, qua các sàn giao dịch thương mại điện tử tăng rất nhanh. Vấn đề đặt ra là hàng hóa kinh doanh trên sàn giao dich thương mại điện tử là hàng hóa gì, nguồn gốc xuất xứ ở đâu? Tỷ lệ hàng Việt Nam chiếm bao nhiêu trong số tiền 28 tỷ USD đó? Đây là vấn đề được đại biểu Quốc hội và các nhà quản lý đang rất lo lắng.

Theo các đại biểu, việc hàng hóa được kinh doanh dễ dàng trên sàn thương mại điện tử đã tạo ra tâm lý dễ dãi đối với người tiêu dùng trong nước. Điều này có 2 mặt, mặt tích cực đối với người tiêu dùng đó là rất dễ mua sắm, muốn mua món đồ gì cũng có, chỉ cần thực hiện vài thao tác trên điện thoại thông minh, lướt tiktok hay lên sàn thương mại điện tử Shopee hoặc Lazada… là có thể mua các sản phẩm theo ý thích với giá siêu rẻ; được giao hàng nhanh chóng, với phương thức thanh toán dễ dàng… điều này mang lại nhiều tiện lợi nên người dân rất thích. Nhưng ngược lại có mặt tiêu cực đối với doanh nghiệp, do nhiều hàng hóa trong nước ngay trong thời điểm này không thể cạnh tranh về giá cả, về mẫu mã.