ĐBQH đề xuất nghiêm cấm hành vi sử dụng AI giả mạo khuôn mặt, giọng nói

Chiều 7/11, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội, Thượng tướng Trần Quang Phương, Quốc hội tiến hành thảo luận tại hội trường về dự án Luật An ninh mạng và dự án Luật Bảo vệ bí mật nhà nước (sửa đổi).

Trong quá trình thảo luận, nhiều đại biểu Quốc hội đề xuất cần bổ sung quy định nghiêm cấm việc sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để tạo dựng, chỉnh sửa, lan truyền thông tin sai sự thật hoặc giả mạo danh tính, nhằm vu cáo, lừa đảo, xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân hoặc gây tổn hại đến an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội.

Phát biểu tại buổi thảo luận, đại biểu Lê Thị Ngọc Linh, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Cà Mau, nhấn mạnh việc bổ sung quy định cấm sử dụng trí tuệ nhân tạo để tạo dựng, chỉnh sửa hoặc lan truyền các đoạn clip, hình ảnh, âm thanh, văn bản có nội dung vu cáo, bôi nhọ, giả mạo danh tính, đặc điểm nhận dạng, giọng nói hoặc hình ảnh của người khác là vô cùng cần thiết và phù hợp với tình hình thực tế hiện nay.

“Thời gian qua người dân, cử tri rất quan tâm đến nội dung này. Hiện nay, các đối tượng tội phạm sử dụng nhiều công cụ trí tuệ nhân tạo để thực hiện hành vi phạm pháp ngày càng tinh vi và nguy hiểm”, đại biểu phân tích.

Chung quan điểm, đại biểu Lê Thị Thanh Lam, Đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Cần Thơ, cho rằng sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ số, đặc biệt là AI, đã làm xuất hiện nhiều hình thức vi phạm mới như lừa đảo, giả mạo khuôn mặt, giọng nói, hình ảnh. Những hành vi này rất khó nhận diện, gây ảnh hưởng trực tiếp đến an ninh mạng và quyền lợi của người dân.

Bà dẫn chứng một số vụ việc điển hình như đối tượng mạo danh cơ quan chức năng yêu cầu cụ bà 75 tuổi tại Đà Nẵng chuyển toàn bộ số tiền tiết kiệm, hay trường hợp người nông dân ở Phú Thọ bị lừa chuyển hết tiền bán trâu.

Những vụ việc này cho thấy tội phạm công nghệ cao đang lợi dụng sự thiếu hiểu biết về an toàn mạng của người dân. Mặc dù nhiều vụ đã được lực lượng chức năng ngăn chặn kịp thời, song xu hướng lạm dụng AI để cá nhân hóa hành vi lừa đảo đang gia tăng.

“Do đó, tôi đề nghị tại Điều 9 - Các hành vi bị nghiêm cấm về an ninh mạng, cần bổ sung quy định cấm sử dụng AI giả mạo khuôn mặt, giọng nói và các công nghệ giả mạo khác nhằm mạo danh tổ chức, cá nhân để lừa đảo, xuyên tạc hoặc gây nhầm lẫn, xâm hại quyền và lợi ích hợp pháp của người dân”, đại biểu Lê Thị Thanh Lam nêu rõ.

Đại biểu Tô Văn Tám, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Ngãi cũng bày tỏ quan điểm tương đồng khi cho rằng trí tuệ nhân tạo mang lại nhiều lợi ích trong học tập, nghiên cứu và công tác, nhưng đồng thời đang bị lợi dụng để tạo dựng clip, hình ảnh, giả giọng nói nhằm bôi nhọ, xúc phạm, thậm chí khủng bố người khác. Vì vậy, ông đề nghị bổ sung hành vi sử dụng trí tuệ nhân tạo để xuyên tạc, bôi nhọ người khác vào nhóm các hành vi bị nghiêm cấm trong dự thảo luật.

Theo Báo cáo tóm tắt thẩm tra dự án Luật An ninh mạng của Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại, một số ý kiến đề nghị rà soát, bổ sung đầy đủ các hành vi bị nghiêm cấm về an ninh mạng (Điều 9), đặc biệt là hành vi sử dụng trí tuệ nhân tạo để tạo dựng, chỉnh sửa, lan truyền thông tin sai sự thật, giả mạo danh tính nhằm vu cáo, lừa đảo, gây tổn hại an ninh quốc gia, trật tự xã hội.

Báo cáo cũng lưu ý không quy định trùng lặp các hành vi đã được điều chỉnh trong Bộ luật Hình sự nhằm đảm bảo tính chặt chẽ và thống nhất của hệ thống pháp luật.