Đề xuất 'không ghi tên PVN và EVN vào dự thảo cơ chế đặc thù điện hạt nhân', Chủ tịch Petrovietnam nói gì?

Sáng 17/2, Quốc hội đã tổ chức phiên thảo luận tại hội trường về các cơ chế, chính sách đặc thù cho dự án điện hạt nhân Ninh Thuận. Đây là dự án trọng điểm, có ý nghĩa chiến lược trong việc phát triển ngành điện năng của Việt Nam, nhằm đáp ứng nhu cầu điện năng ngày càng tăng trong bối cảnh nền kinh tế phát triển mạnh mẽ.

Trong phiên thảo luận, đại biểu Lê Mạnh Hùng, Chủ tịch Tập đoàn Công nghiệp Năng lượng quốc gia (Petrovietnam - PVN) và đại biểu đoàn Cà Mau, đã nêu quan điểm về tính cấp thiết của việc phát triển điện hạt nhân.

Theo ông, hiện nay, tổng công suất điện của Việt Nam đạt gần 81.000MW, trong đó điện gió và điện mặt trời chiếm khoảng 27%, tương đương 21.600MW. Tuy nhiên, dự báo đến tháng 6/2024, công suất cực đại của toàn hệ thống sẽ đạt khoảng 52.000MW, trong khi nếu loại trừ nguồn điện gió và mặt trời, công suất dự phòng sẽ rất thấp, gây rủi ro lớn cho hệ thống điện quốc gia.

Ông Hùng chỉ ra rằng, trong bối cảnh năm 2023 không dự kiến có thêm nhiệt điện than, nhu cầu tăng trưởng kinh tế với công suất cực đại ngày càng lớn đòi hỏi phải phát triển nguồn điện nền, đặc biệt là điện hạt nhân. "Việc phát triển điện hạt nhân là cấp thiết, vì đây là nguồn điện ổn định, có thể đáp ứng nhu cầu tăng trưởng dài hạn của đất nước", ông Hùng khẳng định.

Mục tiêu mà Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ đã đề ra là đưa nhà máy điện hạt nhân vào hoạt động thương mại vào năm 2030, và muộn nhất là vào năm 2031. Ông Lê Mạnh Hùng cho biết, việc triển khai dự án này là rất quan trọng nhưng cũng gặp không ít thử thách. Dự án điện hạt nhân Ninh Thuận có quy mô rất lớn và công nghệ phức tạp, do đó áp lực hoàn thành dự án đúng tiến độ là rất lớn.

Cần các cơ chế đặc thù để phát triển điện hạt nhân Việt Nam. Ảnh minh họa

Một trong những vấn đề ông Hùng bày tỏ lo ngại là việc một số ý kiến thẩm tra cho rằng không cần đưa tên các chủ thể cụ thể như Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) và PVN vào dự thảo cơ chế, đặc biệt là trong các cơ chế liên quan đến doanh nghiệp. Ông cho rằng, trong các cơ chế chính sách đặc thù, cần phải quy định rõ tên chủ đầu tư để đảm bảo tính minh bạch và rõ ràng trong việc phân công trách nhiệm, từ đó tránh tình trạng "làm không rõ người rõ việc".

"Việc đưa tên các chủ đầu tư vào dự thảo cơ chế là cần thiết, bởi các cơ chế tài chính, nguồn vốn chủ sở hữu, vốn đối ứng, vốn vay và các nhà cung cấp cần được xác định rõ ràng. Các cơ chế này sẽ giúp đẩy nhanh tiến độ và đảm bảo dự án được triển khai hiệu quả, tránh tình trạng chậm trễ, gây ảnh hưởng đến tiến độ của dự án", ông Hùng nhấn mạnh.

Ông cũng lưu ý rằng EVN và PVN đều là doanh nghiệp 100% vốn Nhà nước, vì vậy việc quy định rõ ràng các chủ thể thực hiện dự án giúp tránh ảnh hưởng đến các nhiệm vụ khác mà các tập đoàn này đang triển khai. Ông còn cho rằng, đây là dự án siêu lớn nên dự thảo cũng đưa ra các cơ chế được thực hiện song song các thủ tục. Do đó, với quan điểm "nếu không có doanh nghiệp sẽ không làm được, bởi sau khi được phê duyệt sẽ lại phải đi xin các cơ chế đó", ông Hùng mong muốn cơ quan thẩm tra, Quốc hội chia sẻ và đề nghị thống nhất với tờ trình.

Về vấn đề năng lực triển khai của các chủ đầu tư là EVN và PVN, ông Hùng khẳng định rằng ông hoàn toàn yên tâm về khả năng thực hiện dự án của hai tập đoàn này. "Phần công nghệ và thiết bị sẽ được cung cấp bởi các nhà thầu có uy tín và sẽ được giám sát chặt chẽ bởi Cơ quan Năng lượng Nguyên tử quốc tế (IAEA). Hơn nữa, EVN và PVN đã thực hiện nhiều dự án lớn trong ngành điện, như các dự án nhiệt điện và xuất khẩu trạm tăng áp quy mô lớn, vì vậy chúng tôi tin tưởng vào khả năng triển khai dự án điện hạt nhân này", ông Hùng cho biết thêm.

Trong khi đó, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho biết, sẽ tiếp thu tối đa các ý kiến đóng góp từ các đại biểu để điều chỉnh dự thảo nghị quyết theo hướng chỉ nêu chung "chủ đầu tư" thay vì ghi tên các doanh nghiệp cụ thể. Dự thảo cũng sẽ bổ sung đối tượng áp dụng là "tỉnh Ninh Thuận" và "đơn vị được giao nhiệm vụ chuẩn bị dự án", nhằm tạo sự linh hoạt và đồng thuận trong việc triển khai dự án.

Ông Diên cũng khẳng định rằng, khi các cơ chế chính sách đặc thù này được Quốc hội thông qua, chúng sẽ tạo ra những điều kiện thuận lợi cho việc triển khai đồng bộ các hạng mục công việc của dự án. Điều này sẽ góp phần đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án và đảm bảo hoàn thành đúng kế hoạch, theo chỉ đạo của Lãnh đạo Đảng và Nhà nước.

>> Vốn đầu tư 'siêu' dự án điện hạt nhân Ninh Thuận có thể lên tới 22 tỷ USD