Đề xuất về '3 chữ' đang trói buộc cả ngành vàng Việt Nam

Bộ Tài chính đang chủ trì soạn thảo dự thảo Luật Đầu tư kinh doanh, thay thế cho Luật Đầu tư 2020. Dự thảo có nhiều điều chỉnh quan trọng liên quan đến ngành nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện, dự án phải chấp thuận chủ trương đầu tư, ưu đãi đầu tư, đầu tư ra nước ngoài…

Sáng nay (24/9), Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), Bộ Tài chính tổ chức hội thảo góp ý dự thảo Luật đầu tư kinh doanh.

Doanh nghiệp vàng kêu “vướng” vì 3 chữ trong luật

Ông Đậu Anh Tuấn - Phó Tổng Thư ký, Trưởng Ban Pháp chế VCCI - cho biết việc sửa đổi toàn diện Luật Đầu tư, thay thế bằng một đạo luật mới với tên gọi mới, là bước đi rất kịp thời, cần thiết.

Đại diện VCCI ghi nhận một số nội dung cải cách đáng khích lệ trong dự thảo, như: cắt giảm mạnh mẽ các ngành, nghề kinh doanh có điều kiện; đơn giản hoá, thu hẹp diện dự án phải thực hiện thủ tục xin chấp thuận chủ trương đầu tư; phân cấp mạnh mẽ về thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư; cho phép nhà đầu tư nước ngoài thành lập doanh nghiệp trước khi có dự án cụ thể, tạo sự bình đẳng giữa nhà đầu tư trong nước và nước ngoài...

Góp ý tới cơ quan soạn thảo, ông Nguyễn Quốc Hùng - Hiệp hội kinh doanh vàng Việt Nam - cho biết, lĩnh vực kinh doanh vàng thời gian qua gặp nhiều bất cập do cơ chế quản lý chưa phù hợp. Về sản xuất và phân phối vàng miếng, hiện nay Ngân hàng Nhà nước nắm quyền sản xuất, trong khi doanh nghiệp chỉ có thể làm trung gian phân phối.

"Một doanh nghiệp có hệ thống cửa hàng khắp các thành phố lớn, muốn mua vàng từ SJC để bán cho người tiêu dùng thì tại sao lại phải xin cấp phép? Hoạt động này không ảnh hưởng đến quốc phòng, an ninh hay sức khỏe cộng đồng, nhưng vẫn bị coi là ngành nghề kinh doanh có điều kiện, rất vô lý”, ông Hùng đặt vấn đề.

Đối với xuất nhập khẩu vàng, ông Hùng nhấn mạnh thực tế suốt hơn chục năm qua, chưa có doanh nghiệp nào được cấp phép nhập khẩu vàng nguyên liệu. Điều này khiến thị trường khan hiếm, giá vàng trong nước cao hơn thế giới từ 2 triệu đồng/chỉ đến 20 triệu đồng/lượng.

"Doanh nghiệp muốn có nguyên liệu để chế tác cũng không thể nhập, muốn xuất khẩu cạnh tranh với Thái Lan, Singapore hay Indonesia thì lại phải xin phép, trong khi nhiều mặt hàng khác được khuyến khích xuất khẩu. Chính sự trói buộc này khiến ngành chế tác vàng Việt Nam khó phát triển, bỏ lỡ cơ hội tạo ra nguồn thu ngoại tệ và thương hiệu quốc gia”, ông Hùng phân tích.

Ông Hùng cũng đề cập đến các nghiệp vụ phái sinh trong phòng ngừa rủi ro giá vàng, và cho rằng đây là giao dịch tài chính bình thường, song hiện lại bị xếp vào nhóm ngành nghề kinh doanh có điều kiện, yêu cầu xin ý kiến Thủ tướng và Ngân hàng Nhà nước. “Cách quản lý xin–cho như vậy đang làm khó cho doanh nghiệp,” ông khẳng định.

Từ những bất cập trên, đại diện hiệp hội đề nghị cần thu hẹp phạm vi ngành nghề kinh doanh có điều kiện trong lĩnh vực vàng. “Chỉ cần điều chỉnh từ kinh doanh vàng thành sản xuất vàng miếng là có thể tháo gỡ nhiều điểm nghẽn” ông Hùng nhấn mạnh.

Có nên bỏ thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư?

Ông Nguyễn Quốc Hiệp - Chủ tịch Hiệp hội Nhà thầu xây dựng Việt Nam (VACC), Chủ tịch GP.Invest - đánh giá cao nỗ lực của Bộ Tài chính trong việc xây dựng dự thảo luật lần này. Ông cho rằng nhiều nội dung đã đi đúng hướng, phù hợp mong muốn của cộng đồng doanh nghiệp, đặc biệt trong việc giảm thủ tục, gỡ khó cho đầu tư.

Tại dự thảo Luật Đầu tư kinh doanh, Bộ Tài chính đề xuất sửa đổi, bổ sung quy định về thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư. Theo đó, các dự án thuộc diện phải thực hiện chấp thuận chủ trương đầu tư sẽ thu hẹp, và chỉ thực hiện chấp thuận chủ trương đầu tư đối với các dự án ảnh hưởng lớn đến môi trường hoặc tiềm ẩn khả năng ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường; dự án ảnh hưởng đến quốc phòng, an ninh; dự án đầu tư trong các lĩnh vực quan trọng như cảng biển, sân bay…

Chủ tịch VACC đồng tình với việc đơn giản hóa nội hàm của chấp thuận chủ trương đầu tư, tuy nhiên cũng bày tỏ lo ngại, nếu bỏ quy định này với các dự án có sử dụng đất thì sẽ dẫn tới vướng mắc lớn, đặc biệt ở khâu giải phóng mặt bằng.

Theo ông Hiệp, với các dự án đấu thầu hoặc đã có quyền sử dụng đất thì có thể không cần chấp thuận chủ trương. Nhưng đối với những dự án nhà đầu tư trực tiếp đăng ký tại địa phương, tỉnh phải có căn cứ đồng ý để nhà đầu tư tiến hành thương lượng, giải phóng mặt bằng - khâu phức tạp nhất.

Ông Hiệp kiến nghị giữ quy định chấp thuận chủ trương đầu tư với dự án có sử dụng đất, nhưng cần quy định rõ nội hàm, đơn giản hóa thủ tục và đặc biệt phải có thời hạn xử lý rõ ràng để tránh tình trạng cơ quan chức năng “lách luật”, kéo dài hồ sơ..”