Đêm trước quyết định lãi suất, ông Trump thành công 'cài người' Nhà Trắng vào Fed: Chuyện gì xảy ra?

Mới đây, Thượng viện Mỹ đã phê chuẩn đề cử của Tổng thống Donald Trump - đưa Stephen Miran gia nhập Hội đồng Thống đốc Cục Dự trữ Liên bang (Fed), chỉ một ngày trước khi cơ quan này nhóm họp để bàn việc cắt giảm lãi suất.

Với tỷ lệ sít sao 48-47, cuộc bỏ phiếu diễn ra muộn tối thứ Hai (15/9) đã giúp Miran kịp thời tham dự cuộc họp được giới tài chính chờ đợi của Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC) tại Washington D.C., bắt đầu từ ngày 16/9.

Cuộc bỏ phiếu gần như chia theo đúng ranh giới giữa hai Đảng. Chỉ có một ngoại lệ: Thượng nghị sĩ Cộng hòa Lisa Murkowski (bang Alaska) đã cùng phe Dân chủ bỏ phiếu phản đối việc đưa Miran gia nhập Hội đồng Thống đốc Fed.

Miran cho biết sau khi được phê chuẩn, ông dự định xin nghỉ phép không lương tại cương vị Chủ tịch Hội đồng Cố vấn Kinh tế Nhà Trắng. Tuy nhiên, ông chưa cam kết sẽ từ chức hoàn toàn khỏi vị trí chính trị này.

Chính khả năng kiêm nhiệm này làm dấy lên lo ngại trong hàng ngũ Dân chủ và nhiều nhà kinh tế rằng tính độc lập của Fed đang bị đe dọa, nếu một quan chức Nhà Trắng đồng thời giữ cương vị Thống đốc – vốn được coi là “độc lập” – của Ngân hàng Trung ương.

Thị trường hiện kỳ vọng Fed sẽ công bố đợt hạ lãi suất đầu tiên kể từ tháng 12/2024, dù còn nhiều câu hỏi về mức cắt giảm. Chủ tịch Fed Jerome Powell lâu nay vẫn chống lại sức ép của Tổng thống Trump trong việc giảm lãi suất. Tuy nhiên, tháng trước ông ám chỉ những yếu tố kinh tế, trong đó có sự bất ổn do các mức thuế quan do chính quyền ông Trump áp dụng, có thể khiến Fed hạ lãi suất tại cuộc họp tháng 9.

Dù vậy, Miran khó có khả năng trở thành lá phiếu quyết định trong đợt bỏ phiếu tuần này. Tại cuộc họp gần nhất hồi cuối tháng 7, FOMC đã bỏ phiếu 9-2 giữ nguyên lãi suất. Song ông có thể là tiếng nói bất đồng nếu Ủy ban, như dự đoán, chỉ hạ 0,25 điểm phần trăm – trong khi ông có thể muốn giảm sâu hơn 0,5 điểm.

Tổng thống Trump cũng đang thúc ép Fed hành động mạnh tay hơn. Trên mạng xã hội Truth Social hôm thứ Hai, ông viết: Chủ tịch Powell “PHẢI CẮT GIẢM LÃI SUẤT, NGAY BÂY GIỜ, VÀ MẠNH HƠN SO VỚI DỰ TÍNH. THỊ TRƯỜNG NHÀ Ở SẼ BÙNG NỔ!!!”.

Giới chỉ trích cảnh báo chỉ riêng việc Miran vừa là Cố vấn kinh tế hàng đầu của Nhà Trắng, vừa ngồi ghế Thống đốc Fed đã đủ làm suy yếu tính độc lập của Ngân hàng Trung ương trước chính quyền của ông Trump.

“Chỉ cần một ngày vừa giữ chức Kinh tế trưởng của Tổng thống, vừa làm Thống đốc Fed được cho là độc lập, cũng đã là quá nhiều”, Thượng nghị sĩ Elizabeth Warren (Dân chủ, bang Massachusetts), thành viên cấp cao Ủy ban Ngân hàng Thượng viện nhận xét.

Những lo ngại mới này nối dài nỗi sợ vốn tồn tại từ lâu, xuất phát từ chiến dịch mạnh tay của ông Trump nhằm buộc Ngân hàng Trung ương cắt giảm lãi suất bằng mọi cách. Tổng thống Trump đã chọn Miran để lấp chỗ trống do cựu Thống đốc Adriana Kugler bất ngờ từ chức hồi tháng 8. Miran sẽ giữ ghế này đến ngày 31/1/2026 – thời điểm kết thúc nhiệm kỳ của bà Kugler.

“Tôi được đề cử cho phần còn lại của nhiệm kỳ kéo dài bốn tháng rưỡi. Nếu sau này tôi được đề cử và phê chuẩn cho nhiệm kỳ dài hơn chỉ vài tháng này, tôi chắc chắn sẽ từ chức ở Nhà Trắng”, Miran nói tại buổi điều trần phê chuẩn.

Cuộc bỏ phiếu phê chuẩn Miran diễn ra cùng lúc Tổng thống Trump cũng đang tìm cách sa thải Thống đốc Fed Lisa Cook, với cáo buộc gian lận thế chấp do chính quyền của ông đưa ra. Bà Cook – người phụ nữ da màu đầu tiên giữ cương vị Thống đốc Fed đã bác bỏ các cáo buộc và đệ đơn kiện để ngăn việc bị bãi nhiệm.

Trùng thời điểm Thượng viện bỏ phiếu thông qua Miran, một tòa phúc thẩm liên bang đã ra phán quyết rằng ông Trump không thể sa thải bà Cook trước cuộc họp FOMC, mở đường cho bà tham dự phiên họp này.

Tham khảo CNBC