Đột quỵ tăng mạnh khi trời lạnh, tuyệt đối đừng làm 3 điều này lúc thức dậy kẻo lại hối hận

Theo VTV, tỷ lệ đột quỵ trong mùa lạnh có thể tăng từ 20-30%, đặc biệt là vào buổi sáng sớm khi nhiệt độ thấp và nhiều yếu tố nguy cơ kết hợp. Mỗi năm, trên toàn cầu có khoảng 12,2 triệu người bị đột quỵ não, trong đó 16% là người trẻ từ 15 đến 49 tuổi. Tại Việt Nam, mỗi năm có gần 200.000 ca đột quỵ và con số này có xu hướng tăng cao hơn vào mùa đông lạnh giá.

Theo thông tin từ Bệnh viện TWQĐ 108, Bác sĩ Nguyễn Ngọc Uyển, Khoa Cấp cứu, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 cho biết, các nghiên cứu quốc tế đã chỉ ra tiếp xúc với thời tiết lạnh là một yếu tố nguy cơ quan trọng, làm tăng khả năng xảy ra cả hai loại đột quỵ: nhồi máu não và chảy máu não.

Nguyên nhân chủ yếu là sự thay đổi về nhiệt độ và mùa, làm ảnh hưởng đến các yếu tố nguy cơ như huyết áp cao, đường huyết, mỡ máu và rung nhĩ. Điều này làm gia tăng nguy cơ đột quỵ. Các chuyên gia cũng lưu ý rằng đột quỵ thường xảy ra vào sáng sớm mùa đông, khi cơ thể chuyển từ trạng thái nghỉ ngơi sang vận động.

Sự thay đổi này kích thích cơ thể tiết ra hormone, gây ra hai tác động chính: Tăng nhịp tim và huyết áp, đồng thời làm tăng trương lực động mạch. Khi huyết áp tăng, nhu cầu oxy của cơ tim cũng tăng theo, dễ dẫn đến tình trạng tổn thương các mảng xơ vữa động mạch. Nếu những mảng này bị vỡ, tiểu cầu sẽ kích hoạt và hình thành cục máu đông, gây tắc nghẽn mạch máu não, từ đó dẫn đến đột quỵ thiếu máu não cấp.

Hạn chế ra ngoài trời lạnh đột ngột

Theo quan niệm của Đông y, đột quỵ thường được gọi là "trúng phong", nguyên nhân chủ yếu đến từ hai yếu tố: nội phong và ngoại phong. Ở người cao tuổi hoặc những người có bệnh lý nền như tăng huyết áp, nội phong xuất hiện do cơ thể suy yếu, khiến các cơ quan trong cơ thể hoạt động mất cân bằng.

Trong khi đó, ngoại phong phát sinh từ các yếu tố bên ngoài như thời tiết lạnh hoặc gió mạnh. Vì vậy, việc ra ngoài trời lạnh đột ngột, đặc biệt vào sáng sớm, có thể khiến cơ thể dễ bị ảnh hưởng bởi ngoại phong, làm tăng nguy cơ đột quỵ.

Không tập thể dục quá sớm

Theo bác sĩ Đoàn Dư Mạnh, Hội Bệnh Mạch Máu Việt Nam, việc tập thể dục quá sớm trong mùa lạnh là một sai lầm thường gặp. Khi vừa thức dậy và rời khỏi chăn ấm, cơ thể vẫn chưa thích nghi với nhiệt độ lạnh ngoài trời, khiến mạch máu co lại và dẫn đến tăng huyết áp. Đặc biệt vào buổi sáng sớm, khi cơ thể còn trong trạng thái nghỉ ngơi, máu thường dày hơn. Nếu huyết áp tăng đột ngột do tiếp xúc với không khí lạnh, nguy cơ vỡ mạch máu não (xuất huyết não) hoặc tắc nghẽn mạch máu do huyết khối sẽ gia tăng.

Một câu chuyện thực tế vào tháng 4/2023 tại Trung tâm Đột quỵ, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Phú Thọ đã cho thấy rõ sự nguy hiểm này. Một bệnh nhân nam 53 tuổi đã bị đột quỵ sau khi tập thể dục lúc 4h sáng. Dù đã thức dậy và tập thể dục như thường lệ, sau 30 phút, ông đột ngột bị nói khó và yếu nửa người trái. Kết quả chụp CT cho thấy bệnh nhân bị chảy máu não. Rất may, bệnh nhân vẫn còn nhận thức và được cấp cứu kịp thời.

Để bảo vệ sức khỏe, đặc biệt trong mùa lạnh, nên tránh tập thể dục quá sớm và ưu tiên luyện tập vào những khung giờ ấm áp hơn trong ngày.

Không tắm ngay khi mới ngủ dậy

Khi vừa thức dậy, cơ thể vẫn chưa hoàn toàn thích nghi với môi trường bên ngoài, đặc biệt là khi thời tiết lạnh. Các mạch máu trong cơ thể còn co lại do tác động của nhiệt độ thấp, khiến quá trình lưu thông máu bị chậm lại, làm tăng nguy cơ tắc nghẽn mạch máu và dẫn đến các tình trạng nguy hiểm như nhồi máu cơ tim. Do đó, việc tắm ngay sau khi ngủ dậy, đặc biệt vào mùa lạnh, là điều cần tránh.

Các chuyên gia khuyến nghị, vào mùa đông, bạn nên tắm vào những khung giờ ấm áp nhất trong ngày, như từ 9h30 đến 10h30 hoặc từ 13h đến 16h. Đây là những thời điểm nhiệt độ bên ngoài cao hơn, cơ thể có thể dễ dàng thích nghi với sự thay đổi nhiệt độ, giảm thiểu nguy cơ hạ thân nhiệt đột ngột, tụt huyết áp hoặc thậm chí đột quỵ.

Bên cạnh đó, hãy lưu ý sử dụng nước ấm khi tắm, tránh tắm quá lâu và luôn giữ ấm cơ thể sau khi tắm để bảo vệ sức khỏe trong mùa lạnh.

Bí quyết chăm sóc sức khỏe vào mùa lạnh

Theo khuyến nghị từ các chuyên gia, việc giữ ấm cơ thể, duy trì chế độ ăn uống đủ dinh dưỡng và tập luyện khoa học là những yếu tố quan trọng giúp nâng cao sức đề kháng trong mùa lạnh.

Vào buổi sáng sớm, khi vừa thức dậy, bạn nên tránh ra ngoài ngay lập tức. Thay vào đó, hãy mở hé cửa để không khí trong phòng lưu thông và làm ấm cơ thể dần dần. Việc này giúp cơ thể có thời gian thích nghi với nhiệt độ bên ngoài trước khi ra ngoài, tránh sốc nhiệt.

Nếu bạn có thói quen tập thể dục buổi sáng, hãy nhớ khởi động kỹ lưỡng để đảm bảo an toàn. Đặc biệt, những người mắc bệnh tăng huyết áp cần tránh tập luyện khi huyết áp đang cao. Nếu cảm thấy cơ thể bất thường, hãy dừng ngay lập tức và nghỉ ngơi.

Đối với người cao tuổi hoặc những người có bệnh lý nền, chỉ nên tập thể dục khi trời đã có ánh nắng, khi không khí đã ấm lên. Việc lựa chọn thời điểm và mức độ tập luyện phù hợp với sức khỏe là rất quan trọng, tránh vận động khi thời tiết quá lạnh hoặc quá nóng.

Ngoài ra, khi ra ngoài, đừng quên mặc đủ ấm để phòng tránh nhiễm lạnh. Trước khi bắt đầu tập luyện, bạn nên uống nước ấm để bổ sung độ ẩm cho cơ thể và giúp tuần hoàn máu được lưu thông tốt hơn. Đây là những biện pháp hiệu quả để bảo vệ sức khỏe và tránh những rủi ro trong thời tiết lạnh giá.

>> Bộ Y tế cảnh báo tỷ lệ nam giới đột quỵ nhiều gấp 4 lần nữ