Bộ Y tế cảnh báo tỷ lệ nam giới đột quỵ nhiều gấp 4 lần nữ

Việt Nam đang phải đối mặt với thách thức ngày càng lớn của tình trạng đột quỵ

Theo thống kê từ Bộ Y tế, mỗi năm Việt Nam ghi nhận hơn 200.000 ca đột quỵ, trong đó tỷ lệ nam giới mắc bệnh cao gấp 4 lần nữ giới. Đáng lo ngại, 40% các trường hợp này dẫn đến tử vong, gây ra chi phí điều trị lớn và áp lực nặng nề lên hệ thống y tế cũng như xã hội.

Theo thông tin từ Viện Khoa học Khí tượng Thủy Văn & Biến đổi khí hậu, PGS. Nguyễn Duy Tôn, Giám đốc Trung tâm Đột quỵ thuộc Bệnh viện Bạch Mai, chia sẻ tại tọa đàm “Những đổi mới trong chăm sóc sức khỏe tim mạch và điều trị đột quỵ” (diễn ra ngày 5/12 tại Hà Nội) rằng Việt Nam đang đối mặt với ba thách thức lớn: Tỷ lệ mắc bệnh cao, tỷ lệ tử vong đáng báo động và xu hướng trẻ hóa bệnh nhân. Đây là phiên tọa đàm thứ 4 thuộc Tuần lễ Khoa học Công nghệ VinFuture 2024.

Số liệu từ Trung tâm Đột quỵ Bệnh viện Bạch Mai cho thấy, năm 2023, trung tâm tiếp nhận 13.228 ca, tăng hơn 2.000 ca so với năm 2022. Trong đó, khoảng 8% bệnh nhân là người trẻ. Mỗi ngày, trung tâm xử lý từ 50-55 ca, có ngày cao điểm lên đến 60 ca, buộc bệnh viện phải mở rộng thêm số giường điều trị.

Đáng chú ý, tỷ lệ đột quỵ ở người trẻ và trung niên hiện chiếm tới 30% và con số này tăng trung bình 2% mỗi năm. Sự gia tăng đột quỵ ở nam giới - cao gấp 4 lần nữ giới - là mối lo ngại lớn.

GS. Valery Feigin, Đại học Công nghệ Auckland (New Zealand), nhấn mạnh đột quỵ là nguyên nhân gây tử vong đứng thứ hai và đứng thứ ba trong các nguyên nhân gây tàn tật trên toàn cầu. Trong 30 năm qua, số người tử vong hoặc trở thành tàn tật do đột quỵ đã tăng 89%.

Tại các quốc gia có thu nhập thấp và trung bình như Việt Nam, tỷ lệ mắc đột quỵ gia tăng mạnh. So với New Zealand, tỷ lệ này ở Việt Nam cao gấp 4 lần.

Các yếu tố nguy cơ gây đột quỵ cũng ngày càng đa dạng và phức tạp. Trong đó, tăng huyết áp chiếm tới 60% nguyên nhân, ô nhiễm không khí chiếm 20%, còn lại đến từ lối sống không lành mạnh như hút thuốc lá, uống rượu, ăn mặn và ít vận động.

Chi phí điều trị đột quỵ toàn cầu mỗi năm lên tới 10 tỷ USD, tạo áp lực lớn lên kinh tế và y tế. Theo GS. Alta Schutte (Đại học New South Wales, Australia), 70% ca đột quỵ liên quan đến tăng huyết áp. Tuy nhiên, tại Việt Nam, tỷ lệ kiểm soát huyết áp chỉ đạt 23% ở nữ và 18% ở nam giới - con số rất thấp so với các nước phát triển.

Ngoài ra, nhiều bệnh nhân không nhận biết mình bị cao huyết áp hoặc không kiểm soát bệnh hiệu quả. Khoảng 30-40% bệnh nhân đột quỵ vẫn duy trì thói quen xấu như ăn mặn, hút thuốc lá và ít vận động.

Phòng ngừa đột quỵ - Giải pháp giảm thiểu gánh nặng đột quỵ

PGS. Nguyễn Duy Tôn cho biết, đột quỵ não chủ yếu gồm hai dạng: Nhồi máu não và xuất huyết não. Hầu hết các trường hợp đều liên quan đến các yếu tố nguy cơ như tăng huyết áp, rối loạn chuyển hóa, bệnh tim mạch, hoặc các bất thường bẩm sinh như dị dạng mạch máu não.

Việc cấp cứu kịp thời, đặc biệt là chẩn đoán nhanh và tiêu huyết khối trong 4-5 giờ đầu, đóng vai trò quyết định trong giảm thiểu tổn thương não.

Tại tọa đàm, các chuyên gia đã chia sẻ các phương pháp phòng ngừa và điều trị mới nhằm giảm gánh nặng bệnh lý. PGS. Tôn cũng đề xuất xây dựng một chương trình quốc gia về phòng chống và quản lý bệnh nhân đột quỵ với ba mục tiêu chính: giảm tỷ lệ mắc mới, giảm tử vong và giảm tỷ lệ tàn phế.

Ông bày tỏ hy vọng rằng những kế hoạch và đổi mới trong điều trị sẽ giúp cải thiện đáng kể tình hình trong 5 năm tới.

>> Chuyên gia hàng đầu quốc tế lý giải nguyên nhân đột quỵ gia tăng ở người trẻ Việt Nam