Được WTO ‘chống lưng’, nền kinh tế lớn nhất Đông Nam Á nêu yêu sách với EU

Nhật báo Jakarta Globe ngày 26/8 đưa tin Indonesia – nền kinh tế lớn nhất Đông Nam Á đã kêu gọi Liên minh châu Âu (EU) dỡ bỏ các hạn chế nhập khẩu dầu diesel sinh học sau phán quyết của một ban hội thẩm thuộc Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO).

Chỉ vài ngày trước, một ban hội thẩm WTO đã ủng hộ lập luận của chính quyền Jakarta rằng các biện pháp chống trợ cấp mà EU áp đặt lên dầu diesel sinh học nhập khẩu từ Indonesia không phù hợp với quy tắc của tổ chức này ở một số khía cạnh quan trọng.

Vào tháng 8/2019, EU bắt đầu áp thuế chống trợ cấp từ 8% đến 18% đối với dầu diesel sinh học nhập khẩu từ Indonesia. WTO cho phép các quốc gia áp loại thuế này chỉ khi họ đã tiến hành điều tra và chứng minh rằng Chính phủ nước ngoài thực sự trợ cấp cho hàng xuất khẩu. Các loại thuế này chủ yếu nhằm bù đắp khoản trợ cấp, qua đó tạo sân chơi bình đẳng cho nhà sản xuất trong nước và các đối thủ nước ngoài.

Một cuộc điều tra của Ủy ban châu Âu cho rằng các nhà sản xuất dầu diesel sinh học Indonesia đã nhận được rất nhiều hình thức trợ cấp, từ các khoản tài trợ, ưu đãi thuế cho đến khả năng tiếp cận nguyên liệu thô dễ dàng hơn – tất cả đã giúp “xứ sở vạn đảo” bán sản phẩm với giá thấp hơn. Ủy ban này cũng cáo buộc rằng các sản phẩm nhập khẩu được trợ cấp này có thể đe dọa các nhà sản xuất của EU.

Các biện pháp thuế chống trợ cấp đã khiến Indonesia khởi kiện EU vào năm 2023. Sau đó, một ban hội thẩm của WTO kết luận rằng phía Liên minh châu Âu đã không tiến hành một cuộc điều tra khách quan, đặc biệt liên quan đến việc liệu nhập khẩu từ Indonesia có thể gây tổn hại đáng kể cho các nhà sản xuất dầu diesel sinh học của châu Âu hay không.

Phán quyết của WTO vẫn có thể bị kháng cáo. Tuy nhiên, cơ quan xét xử kháng cáo của tổ chức thương mại này hiện đã ngừng hoạt động. Tính đến ngày 26/8/2025, EU vẫn chưa đưa ra tuyên bố chính thức nào về phán quyết của WTO. Trong khi đó, Bộ trưởng Thương mại Indonesia Budi Santoso cho biết quốc gia Đông Nam Á này đã giành chiến thắng trong vụ kiện.

“Chiến thắng này cho thấy Chính phủ Indonesia luôn tuân thủ các quy tắc thương mại quốc tế mà không ban hành các chính sách gây méo mó thương mại toàn cầu như những gì EU đã cáo buộc chúng ta”, ông Budi nói trong một thông cáo báo chí hôm thứ Hai (25/8).

“Chúng tôi kêu gọi EU ngay lập tức gỡ bỏ các biện pháp chống trợ cấp vốn không phù hợp với quy định của WTO”.

Trong khi đó, Bộ trưởng Điều phối các vấn đề Kinh tế Indonesia Airlangga Hartarto gần đây đã gọi EU là “thị trường then chốt đối với sản phẩm dầu cọ và dầu diesel sinh học của Indonesia”. Ông cũng bày tỏ tin tưởng rằng phán quyết của ban hội thẩm có thể tạo động lực thúc đẩy xuất khẩu của Indonesia.

Dữ liệu do Hiệp hội Các nhà sản xuất dầu cọ Gapki công bố cho thấy Indonesia chưa xuất khẩu dầu diesel sinh học nào tính đến tháng 6 năm nay. Tổng kim ngạch xuất khẩu dầu cọ đạt gần 17,3 tỷ USD, tăng so với mức 12,8 tỷ USD trong nửa đầu năm 2024. Theo Gapki, xuất khẩu dầu cọ sang EU của Indonesia đã tăng thêm 10.000 tấn chỉ riêng trong tháng 6/2025.

Thông tin mới nhất này được đưa ra không lâu sau khi Indonesia tiết lộ rằng EU sẽ mua 1 triệu tấn dầu cọ thô mỗi năm với mức thuế suất bằng 0. Hạn ngạch thuế quan này là một phần của thỏa thuận thương mại tự do sắp tới.

Theo Jakarta Globe