Elon Musk tiết lộ ý tưởng kỳ dị nhất từ trước đến nay: Tinh chỉnh ánh sáng Mặt Trời

Trong thế kỷ 21, ít có vấn đề nào gây lo ngại và tranh luận sâu sắc như hiện tượng ấm lên toàn cầu, hậu quả của việc các khí nhà kính như CO₂ giữ lại nhiệt lượng từ Mặt Trời. Khi những nỗ lực cắt giảm khí thải vẫn còn chậm chạp, giới khoa học bắt đầu tìm đến một ý tưởng táo bạo đó là giảm bớt lượng ánh sáng Mặt Trời chiếu xuống Trái Đất, hay còn gọi là kỹ thuật Quản lý Bức xạ Mặt Trời (Solar Radiation Management - SRM).

Về bản chất, SRM không phải là một công nghệ cụ thể mà là tập hợp nhiều phương pháp nhằm giảm lượng năng lượng Mặt Trời được hấp thụ bởi bề mặt Trái Đất, từ đó giúp hạ nhiệt độ trung bình toàn cầu.

Tỷ phú Elon Musk, người đứng sau hàng loạt dự án vũ trụ đầy tham vọng, mới đây cũng bày tỏ sự quan tâm đến chủ đề này. Trên nền tảng X, ông viết: “Một chuỗi vệ tinh AI quy mô lớn, chạy bằng năng lượng Mặt Trời, có thể giúp ngăn chặn sự ấm lên toàn cầu bằng cách tinh chỉnh phần nào năng lượng Mặt Trời chiếu tới Trái Đất”.

Dù Musk không xác nhận có kế hoạch triển khai dự án, phát biểu này cho thấy ông đánh giá cao giải pháp sử dụng vệ tinh, một hướng đi được cho là khả thi và ít rủi ro hơn so với các biện pháp như phun hạt aerosol vào tầng bình lưu hay phun muối biển vào khí quyển.

Thực tế, ý tưởng “che bớt nắng” không mới. Nhiều startup khí hậu đã thử nghiệm công nghệ tương tự. Chẳng hạn, Stardust Solutions đã huy động được 60 triệu USD để nghiên cứu việc phun hạt aerosol lên tầng bình lưu bằng máy bay hoặc bóng khí tượng. Một công ty khác là Reflect Orbital lại chọn hướng đi độc đáo hơn đó là phóng hàng nghìn vệ tinh gương lên quỹ đạo, vừa giúp phản chiếu bớt ánh sáng, vừa có thể chiếu sáng nhân tạo cho các khu vực trên mặt đất khi Mặt Trời lặn theo hợp đồng thương mại.

Tuy nhiên, tham vọng làm mát Trái Đất không hề đơn giản. Các nhà khoa học vẫn tranh cãi gay gắt về tác động tiềm ẩn của việc can thiệp vào bức xạ Mặt Trời, từ thay đổi mô hình thời tiết, mưa gió cho tới hệ sinh thái toàn cầu. Câu hỏi “ai có quyền quyết định điều chỉnh ánh sáng Mặt Trời” cũng là vấn đề gây tranh cãi không kém.

Ngay cả với SpaceX, công ty đang vận hành mạng lưới vệ tinh Starlink lớn nhất thế giới, thì việc hiện thực hóa một dự án SRM quy mô hành tinh vẫn là thách thức khổng lồ, cả về kỹ thuật lẫn đạo đức.

Dù vậy, phát biểu của Elon Musk vẫn mang trọng lượng nhất định. Ông không công bố bất kỳ kế hoạch cụ thể nào, nhưng ngầm khẳng định niềm tin rằng công nghệ vũ trụ, đặc biệt là vệ tinh, có thể là chìa khóa cho cuộc chiến chống lại biến đổi khí hậu.