EU 'tuýt còi' nhiên liệu bay, hàng không Việt Nam xoay xở thế nào?

Từ tháng 1 năm nay, Liên minh châu Âu (EU) bắt đầu áp dụng chính sách ReFuelEU để giảm sự phụ thuộc vào nhiên liệu có lượng khí thải carbon cao. Theo quy định của Nghị viện châu Âu, mọi chuyến bay cất cánh từ hơn 350 sân bay ở EU bắt buộc nạp ít nhất 2% nhiên liệu hàng không bền vững (SAF) bên cạnh nhiên liệu thông thường.

Tỷ lệ pha trộn SAF sẽ tăng dần lên 6%, 20% và 70% tương ứng vào các năm 2030, 2035 và 2050. Đây là một phần trong lộ trình toàn cầu hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Cuối cùng, ReFuelEU sẽ bắt buộc nhiên liệu máy bay pha trộn với một mức tối thiểu SAF tổng hợp, có chứa carbon thu giữ từ khí quyển.

SAF giảm lượng khí thải CO2 trong suốt vòng đời tới 80% so với nhiên liệu truyền thống. Ảnh: Urbanacres.

SAF được sản xuất từ nguyên liệu tái tạo và có nguồn gốc bền vững. SAF đáp ứng các tiêu chuẩn hàng không quốc tế nghiêm ngặt, đảm bảo sử dụng an toàn trên các chuyến bay thương mại. Ngoài ra, SAF có thể được phối trộn với nhiên liệu Jet A-1 ở các mức độ khác nhau, mà không yêu cầu phải điều chỉnh máy bay hoặc động cơ.

Với Việt Nam, Vietnam Airlines là hãng hàng không đang khai thác nhiều đường bay đi/đến châu Âu, quy định về SAF tác động như thế nào đến chi phí nhiên liệu của hãng hàng không này?

Tại Đại hội cổ đông thường niên năm 2025 diễn ra ngày 25/6, ông Lê Hồng Hà - Tổng Giám đốc Vietnam Airlines - cho biết, Vietnam Airlines có nhiều đường bay đến châu Âu nên chịu tác động trực tiếp từ chính sách ReFuelEU về sử dụng SAF.

Ông Lê Hồng Hà - Tổng Giám đốc Vietnam Airlines. Ảnh: VNA.

Theo ông Hà, việc sử dụng SAF trong năm 2025 khiến chi phí nhiên liệu của hãng tăng gần 6% trên các đường bay châu Âu, tương đương 5-6 triệu USD, tức hơn 100 tỷ đồng. Do giá SAF cao gấp 2-3 lần nhiên liệu thông thường, nguồn cung còn hạn chế nên chi phí này dự kiến sẽ tiếp tục tăng theo lộ trình mở rộng mạng bay.

"Chúng tôi đang thực hiện nghiêm túc các quy định về SAF, phù hợp với cam kết của Việt Nam tại Hội nghị thượng đỉnh về biến đổi khí hậu của Liên Hợp Quốc năm 2021 (COP26) và trách nhiệm của hãng hàng không quốc gia trong tiến trình phát triển bền vững. Hiện tại, phần chi phí phát sinh từ SAF được đưa vào cơ cấu giá vé các chặng bay từ châu Âu, tương tự như các hãng hàng không quốc tế khác" - ông Hà nói.

Tổng Giám đốc Vietnam Airlines đánh giá, quy định về SAF là thách thức không chỉ riêng Vietnam Airlines mà là bài toán của toàn ngành hàng không. Để thực hiện thành công, cần sự phối hợp của nhiều bên, từ chính sách hỗ trợ sản xuất SAF, đến việc tăng nguồn cung và kiểm soát giá, sự chia sẻ chi phí từ hành khách, cũng như nỗ lực tối ưu hóa vận hành của các hãng hàng không.

Việc sử dụng SAF là thách thức của toàn ngành hàng không Việt Nam nói riêng và toàn cầu nói chung. Ảnh: Photoshop.

Được biết, ngoài châu Âu, các yêu cầu bắt buộc sử dụng SAF cũng sẽ có hiệu lực trong vài năm tới tại các trung tâm hàng không lớn như Singapore, Brazil, Nhật Bản, Trung Quốc...

Tại Nghị quyết lần thứ 41 năm 2022, Đại hội đồng Tổ chức Hàng không dân dụng quốc tế (ICAO) khuyến khích tất cả các quốc gia tham gia tự nguyện vào giai đoạn thí điểm và giai đoạn đầu tiên của cơ chế giảm và bù đắp carbon.

Cục Hàng không Việt Nam mới đây đề nghị Bộ Xây dựng cho phép và giao cơ quan này thông báo tới ICAO về việc tham gia cơ chế, áp dụng với các chuyến bay quốc tế, giai đoạn tự nguyện từ 1/1/2026.

>> Hãng hàng không Quốc gia Việt Nam đón tin vui