Gạo xuất khẩu rớt giá kỷ lục, giá trong siêu thị và đại lý vẫn 'neo' cao

Từ đầu năm 2025, giá lúa và gạo xuất khẩu giảm mạnh, chạm mức thấp nhất trong nhiều năm. Theo Hiệp hội Lương thực Việt Nam, giá lúa thường tại ruộng chỉ còn 5.400 đồng/kg, lúa thơm dao động 7.000-8.500 đồng/kg, trong khi giá lúa thơm hàng tại kho giảm còn 8.000-9.500 đồng/kg, thấp hơn 40-50% so với năm ngoái.

Trên thị trường xuất khẩu, gạo 5% tấm của Việt Nam kết thúc phiên 14/2 ở mức 395 USD/tấn, thấp nhất trong nhóm bốn nước xuất khẩu gạo hàng đầu, gồm Ấn Độ, Thái Lan và Pakistan.

Năm 2024, Việt Nam từng hưởng lợi khi Ấn Độ hạn chế xuất khẩu, giúp giá gạo tăng cao, đẩy sản lượng xuất khẩu lên mức kỷ lục 9 triệu tấn. Tuy nhiên, khi Ấn Độ dỡ lệnh cấm, nguồn cung toàn cầu tăng mạnh, kéo giá giảm nhanh. Đồng thời, Indonesia – thị trường lớn thứ hai của Việt Nam – đẩy mạnh tự chủ lương thực, chỉ nhập khẩu nhỏ giọt. Philippines cũng hạn chế mua do lượng tồn kho dồi dào. Theo Tổng cục Hải quan, xuất khẩu gạo sang Indonesia tháng 1 chỉ đạt 651 tấn, giảm 98% so với cùng kỳ năm trước, khiến giá gạo trong nước giảm sâu.

Mặc dù giá lúa và gạo xuất khẩu sụt giảm, giá bán lẻ trong nước vẫn không đổi. Tại TP HCM, gạo nở duy trì ở mức 17.000 đồng/kg, gạo thơm Mỹ 19.000 đồng/kg, còn nàng hoa, tám bắc, thái sữa dao động 23.000-24.000 đồng/kg. Tại Hà Nội, giá lài nhật ở mức 22.000 đồng/kg, tám Điện Biên 19.000 đồng/kg, tám Thái 20.000 đồng/kg, trong khi ST25 dao động 25.000-30.000 đồng/kg, tùy vùng trồng.

Gạo xuất khẩu đã giảm 30-50% so với năm ngoái, giá bán lẻ tại TP. HCM và Hà Nội vẫn "neo" cao. Ảnh minh hoạ

>> Trung Quốc vung tiền gom tôm hùm Việt, thành khách VIP nhất vượt cả Mỹ

Theo ông Hoàng, chủ cửa hàng gạo tại Gò Vấp (TP HCM), giá bán lẻ chưa giảm ngay do các đại lý đã nhập hàng khi giá cao. "Khi nguồn hàng cũ tiêu thụ hết và tôi nhập lô mới với giá thấp hơn, giá bán lẻ mới có thể giảm", ông cho biết.

Ngoài ra, các chi phí vận chuyển, lưu kho, nhân công đều tăng, khiến giá khó giảm nhanh. Ông Phan Thành Trung, đại lý gạo tại quận Tân Bình, cho rằng ngay cả khi giá nhập vào có xu hướng giảm, các khoản phí cố định vẫn khiến việc hạ giá ngay là không khả thi. "Hao hụt trong quá trình bảo quản cũng là yếu tố khiến nhiều cửa hàng phải giữ giá," ông phân tích.

Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn dự kiến giảm diện tích trồng lúa xuống 7 triệu ha, giảm 132.000 ha so với năm trước. Dù năng suất tăng nhẹ lên 61,6 tạ/ha, sản lượng lúa vẫn giảm khoảng 357.000 tấn, còn 43,14 triệu tấn. Xuất khẩu gạo năm 2025 dự báo đạt 7,5 triệu tấn, giảm 1,5 triệu tấn so với năm trước, phản ánh sự dịch chuyển trong cán cân cung – cầu.

Theo Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA), nguồn cung gạo toàn cầu niên vụ 2024-2025 dự kiến đạt kỷ lục 527,6 triệu tấn nhờ sản lượng tăng ở Ấn Độ và Trung Quốc. Dù tiêu thụ cũng tăng lên 526,4 triệu tấn, cung vượt cầu giúp thị trường chuyển từ thâm hụt sang thặng dư sau ba năm thiếu hụt. Xuất khẩu gạo toàn cầu dự kiến đạt 56,3 triệu tấn, trong khi lượng tồn kho toàn cầu đạt 182,5 triệu tấn, cao nhất kể từ niên vụ 2021-2022, với phần lớn thuộc về Ấn Độ.

Thị trường lúa gạo thế giới cũng chịu tác động từ nguồn cung gia tăng. Mỹ dự báo sản lượng gạo nội địa đạt mức cao nhất trong 5 năm, trong khi Thái Lan và Pakistan mở rộng diện tích canh tác. Ngân hàng Thế giới dự đoán giá gạo có thể tiếp tục giảm trong nửa đầu năm 2025 trước khi ổn định vào cuối năm, tạo thách thức lớn cho các nước xuất khẩu, trong đó có Việt Nam.

>> Giá cà phê hôm nay 16/2/2025: Robusta tăng cả trăm USD/tấn, trong nước thêm 1.000 đồng/kg