Giá cà phê tăng kỷ lục, chuyên gia khuyến cáo nhà vườn thận trọng

Ngày 11/2, giá cà phê tại Tây Nguyên đạt mức trung bình 131.000 đồng/kg, tăng 2.000 đồng/kg so với ngày trước đó. Trên sàn giao dịch London (Anh), giá cà phê Robusta dao động từ 5.573 đến 5.696 USD/tấn, tương đương 140.000-144.000 đồng/kg, tăng từ 110 đến 133 USD/tấn chỉ trong một ngày. Đặc biệt, giá cà phê Arabica trên sàn New York (Mỹ) bất ngờ tăng vọt 540 USD lên mức 9.460 USD/tấn cho kỳ hạn giao tháng 3/2025.

Theo ông Phan Minh Thông, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Phúc Sinh, giá cà phê đang tăng "điên cuồng" ngoài sức tưởng tượng, và có thể còn tiếp tục tăng. Doanh nghiệp buộc phải mua - bán theo giá thị trường thay vì chốt giá sớm.

Chuyên gia Nguyễn Quang Bình nhận định giá cà phê Arabica tăng mạnh do lo ngại mất mùa trong vụ tới và dòng tiền đầu tư tài chính đổ vào thị trường này vì mức sinh lợi cao. Trong khi đó, một số doanh nghiệp xuất khẩu cho biết Brazil - nước sản xuất cà phê Arabica lớn nhất thế giới - đang cạn kiệt nguồn cung do hết vụ thu hoạch, cộng với thời tiết khắc nghiệt có thể ảnh hưởng đến sản lượng sắp tới.

Sự tăng giá của Arabica cũng kéo theo Robusta, do khoảng cách giá giữa hai loại cà phê này vẫn chênh lệch lớn. Cùng kỳ hạn giao tháng 3/2025, giá cà phê Robusta đang thấp hơn Arabica 3.780 USD/tấn, chỉ bằng 60% giá Arabica, trong khi niên vụ trước từng có thời điểm Robusta vượt mặt Arabica.

>> Việt Nam đang sở hữu loại gỗ quý như vàng ròng, số lượng gấp 1.000 lần Trung Quốc

Nhiều nông dân vẫn giữ hàng thay vì bán ra, chờ giá tiếp tục tăng. Bà Nguyễn Thị Chiến (Đăk Hà, Kon Tum) cho biết sau khi thu hoạch, gia đình chỉ bán 1 tấn cà phê nhân với giá 115.000 đồng/kg, còn khoảng 10 tấn vẫn giữ lại dù thương lái liên tục hỏi mua. "Vụ trước, tôi bán giá 73.000 đồng/kg, tưởng trúng lớn nhưng hóa ra còn rẻ. Năm nay tôi chờ giá ổn định hơn rồi mới bán" - bà Chiến chia sẻ.

Trong khi đó, xuất khẩu cà phê từ tháng 10/2024 đến tháng 1-2025 liên tục giảm về sản lượng, góp phần giữ giá ở mức cao. Theo Hiệp hội Cà phê - Ca cao Việt Nam (VICOFA), tháng 1-2025, Việt Nam xuất khẩu 137.568 tấn cà phê nhân, đạt kim ngạch 694,93 triệu USD, giảm 38,2% về sản lượng nhưng tăng 8,8% về giá trị so với cùng kỳ năm ngoái.

Một chuyên gia cho biết trước đây, mỗi tháng Việt Nam xuất khẩu khoảng 200.000 tấn cà phê. Lượng hàng chưa bán còn nhiều, nếu tung ra ồ ạt có thể kéo giá giảm. Do đó, đây là thời điểm cần tính toán kỹ lưỡng việc bán ra.

Ông Nguyễn Ngọc Luận, Giám đốc Công ty TNHH Liên kết Thương mại Toàn cầu, nhận xét giá cà phê hiện nay rất có lợi cho nông dân. Ông dự báo từ nay đến tháng 6/2025, giá vẫn ở mức tốt, trong khi nguồn cung chưa gây áp lực dư thừa. Ngoài nỗi lo mất mùa, yếu tố mới xuất hiện là khả năng Mỹ đánh thuế hàng hóa khu vực Nam Mỹ, khiến cà phê từ Brazil, Colombia, Peru đắt hơn, tạo lợi thế cho cà phê Việt Nam.

Tuy nhiên, ông Nguyễn Hữu Long, Giám đốc Công ty CP Học viện Cà phê Việt Nam VCA (Gia Lai), lưu ý giá cà phê trong nước đang thấp hơn giá sàn London khoảng 15.000 đồng/kg, thay vì chỉ chênh 5.000 đồng/kg như trước. Ông đặt vấn đề liệu có tình trạng kiềm giá trong nước để doanh nghiệp xuất khẩu hưởng lợi?

Về chiến lược bán hàng, ông Long cho rằng khó đưa ra khuyến nghị chính xác nhưng nếu có vài tấn cà phê, ông sẽ chia ra từng đợt bán dần đến trước tháng 7-2025. Đồng quan điểm, ông Trịnh Đức Minh, Chủ tịch Hiệp hội Cà phê Buôn Ma Thuột, khuyến cáo nông dân không nên đầu cơ vì rủi ro cao. "Giá cà phê hiện tại đã gấp 2-3 lần trước đây. Khi đạt mức kỳ vọng, nên bán theo nhu cầu tài chính, tái đầu tư và chăm sóc vụ mới" - ông Minh nhấn mạnh.

Dù giá cà phê đang rất cao, khả năng nông dân mở rộng diện tích trồng trọt gần như không có vì thiếu đất. Giới chuyên gia nhận định ngành cà phê Việt Nam chưa lo khủng hoảng thừa, nhưng việc điều chỉnh kế hoạch bán ra vẫn cần được tính toán hợp lý để tối ưu lợi nhuận cho người trồng.

>> Xung đột Ukraine và Nga khiến EU ‘khó thở’: Thuế tăng, nhưng mặt hàng này của 'xứ sở bạch dương' vẫn hot