Vùng đất này từng được bồi đắp bởi phù sa sông Hồng, sông Đáy, sông Hoàng Long, sông Đào; từng chia tách thành 3 tỉnh. Hiện nay, 3 tỉnh này đang trong diện dự kiến sẽ phải sáp nhập sau điều chỉnh đơn vị hành chính.
3 tỉnh thuộc Đồng bằng sông Hồng không chỉ có bề dày lịch sử, gắn liền với những triều đại phong kiến lẫy lừng mà còn đang có những bước phát triển mạnh mẽ về kinh tế - xã hội, góp phần quan trọng vào sự tăng trưởng của khu vực Bắc Bộ.
Hà Nam Ninh từng là tỉnh ven biển thuộc vùng Đồng bằng sông Hồng, nằm ở cửa ngõ phía Nam của Thủ đô Hà Nội. Đây là tỉnh có lịch sử đặc biệt khi 2 lần được sáp nhập rồi lại chia tách thành 3 tỉnh như hiện nay là Hà Nam, Nam Định và Ninh Bình.
