Hạ tầng thoát nước Hà Nội không còn phù hợp với 'trận mưa rào thông thường'

"Cứ mưa rào là ngập"

Trao đổi với PV Tiền Phong, TS Trương Văn Quảng, Phó Viện trưởng Viện Kiến trúc Quy hoạch đô thị và Nông thôn - VIUP cho biết, cho đến nay trên địa bàn thành phố Hà Nội chỉ có 4 quận trung tâm cũ là Hoàn Kiếm, Đống Đa, Ba Đình, Hai Bà Trưng được đầu tư hệ thống thoát bằng dự án.

Toàn bộ khu vực này có bán kính 77,5 km2 nằm phạm vi bảo vệ của hệ thống hạ tầng thuộc dự án thoát nước Hà Nội giai đoạn 1 và giai đoạn 2, hoàn thành trong các năm từ 2010 - 2015.

Tuy nhiên, theo ông Quảng, với sự phát triển của đô thị và thay đổi của thời tiết, đến nay sau 10 năm sử dụng, hệ thống hạ tầng của dự án thoát nước Hà Nội cũng không còn đáp ứng được với các trận mưa rào.

Từ năm 2008, thành phố Hà Nội còn sáp nhập, mở rộng ra toàn bộ tỉnh Hà Tây cũ nhưng hệ thống hạ tầng thoát nước cho khu vực phía Tây và phía Nam đến thời điểm này "vẫn là tự chảy".

Cũng theo ông Quảng, những năm vừa qua, thành phố có cập nhật, bổ sung các dự án thoát nước cho khu vực phía Tây, nhưng hiện nay các dự án thoát nước vẫn chưa được đầu tư hoặc xây dựng chậm. Điều này dẫn đến thực trạng "cứ mưa rào là khu vực phía Tây bị ngập nặng, kéo dài".

PGS-TS Trần Đức Hạ - nguyên Viện trưởng Viện nghiên cứu Cấp thoát nước và môi trường - Hội Cấp thoát nước Việt Nam cũng cho rằng, quy hoạch thoát nước của Hà Nội chưa đồng bộ, mới chỉ có 4 quận nội thành cũ được đầu tư hệ thống đường ống, trạm bơm thoát nước. Còn quản lý quy hoạch đô thị nhiều bất cập, phát triển các khu đô thị, nhà cao tầng thiếu kiểm soát, trong khi diện tích cây xanh, không gian công cộng, hồ điều hòa, hệ thống thoát nước không được quan tâm, đầu tư…,

Trạm bơm chưa hiệu quả vì "tắc" kênh dẫn nước

Trao đổi với PV Tiền Phong, đại diện Công ty TNHH MTV Thoát nước Hà Nội (Công ty Thoát nước Hà Nội) cho biết, hiện hệ thống hạ tầng thoát nước tại các quận nội thành do công ty quản lý đáp ứng cho các trận mưa có cường độ tấp cập đến 50mm/h; với các trận mưa vượt mức này thành phố sẽ xuất hiện các điểm ngập úng.

Đánh giá các trận mưa do ảnh hưởng các cơn bão số bão số 3; bão số 5; bão số 9, bão số 10 (trong tháng 9), đại diện Công ty Thoát nước Hà Nội cho biết "đều vượt năng lực của hệ thống thoát nước thành phố".

Với các cơn mưa xảy ra trong ngày 30/9 (ảnh hưởng bão số 10), Công ty Thoát nước Hà Nội cho biết, đã vượt quá năng lực thiết kế của hệ thống thoát nước thành phố đến hơn 8 lần. Cụ thể, hệ thống thoát nước trên địa bàn thành phố đáp ứng cho các trận mưa có tổng lượng mưa 310mm/ ngày (6,4mm/h); nhưng trận mưa ngày 30/8 đã đạt 500mm trong 10 giờ (tức 50mm/h) vượt hơn 8 lần công suất của hệ thống thoát nước thành phố đáp ứng được.

Đề cập đến việc thoát nước cho khu vực phía Tây Hà Nội, ông Trịnh Ngọc Sơn, Phó Giám đốc Công ty Thoát nước Hà Nội cho biết, theo Quy hoạch Thoát nước trên địa bàn thành phố đã được điều chỉnh, bổ sung, toàn bộ khu vực phía Tây Hà Nội gồm các quận huyện cũ như Cầu Giấy, Nam Từ Liêm, Bắc Từ Liêm, Hoài Đức, Hà Đông… nằm trong các dự án thoát nước thuộc lưu vực sông Nhuệ.

Cụ thể, nước mưa tại các khu vực này sẽ xây dựng hệ thống kênh, mương, cống ngầm chảy ra sông Nhuệ. Theo quy hoạch, khi nước sông Nhuệ dâng cao, thành phố sẽ vận hành 3 trạm bơm là: Yên Nghĩa, Đào Nguyên (bơm nước ra sông Đáy) và Chèm (bơm nước ra sông Hồng) để tiêu thoát nước.

Tuy nhiên, hiện nay, thành phố Hà Nội mới xây dựng được trạm bơm Yên Nghĩa với công suất 120 m3/h; còn trạm bơm Đào Nguyên và trạm bơm Chèm chưa xây dựng. Thậm chí, tại trạm bơm Yên Nghĩa mặc dù nhà máy đã xây dựng xong với 10 tổ máy, công suất 120 m3 (lớn nhất Hà Nội hiện nay) nhưng do hệ thống kênh dẫn nước La Khê thi công chưa xong, nên các trận mưa vừa qua nhà máy chỉ hoạt động được từ 50 đến 70% công suất.

“Khi nước sông Nhuệ dâng cao đã làm cho nước tại các khu đô thị, khu dân cư: Thiên đường Bảo Sơn, An Khánh, Mỹ Đình, Hà Đông… không thể chảy ra sông. Thậm chí, nếu nước sông Nhuệ dâng cao hơn mức bình thường từ 5 đến 6 mét, có hiện tượng nước sông dâng tràn ngược vào các khu dân cư, đường giao thông…” - ông Sơn nêu thực tế.

Theo ông Trịnh Hồng Sơn, tình trạng ngập tại khu vực phía Tây Hà Nội chỉ được giải quyết có hiệu quả khi trạm bơm Yên Nghĩa hoạt động đủ công suất, trạm bơm Đào Nguyên và trạm bơm Chèm thi công xong.