Hồ nước lớn nhất trên thế giới, nơi cung cấp 90% trứng cá tầm toàn cầu đang 'biến mất' nhanh chóng
Biến đổi khí hậu và các hoạt động của con người đang khiến mực nước biển Caspi giảm đi đáng kể.
Biển Caspi là biển nội hải lớn nhất hành tinh và cũng là hồ lớn nhất thế giới, đóng vai trò quan trọng trong đời sống của hàng triệu người dân sinh sống tại 5 quốc gia ven biển là Kazakhstan, Iran, Azerbaijan, Nga và Turkmenistan. Với diện tích rộng lớn tương đương bang Montana của Mỹ và đường bờ biển trải dài hơn 6.437km, biển Caspi không chỉ là nguồn cung cấp thủy sản quý giá mà còn là yếu tố quan trọng trong nông nghiệp, du lịch và công nghiệp năng lượng của khu vực.
Các hoạt động của con người như xây dựng đập, khai thác tài nguyên quá mức, gây ô nhiễm môi trường và biến đổi khí hậu đang đe dọa nghiêm trọng đến sự tồn tại của biển Caspi. Việc can thiệp vào hệ sinh thái tự nhiên này đã làm mất đi sự cân bằng vốn có, khiến mực nước biển ngày càng giảm và gây ra nhiều hậu quả khó lường.
Trong khi biến đổi khí hậu khiến mực nước biển toàn cầu dâng cao thì biển Caspi lại phải đối mặt với một tình cảnh trái ngược. Sự cân bằng mong manh giữa lượng nước đổ vào và bay hơi của những hồ nước này đang bị phá vỡ, dẫn đến tình trạng mực nước giảm đáng kể.
Biến đổi khí hậu đang đóng vai trò ngày càng quan trọng trong việc làm suy giảm mực nước của biển Caspi. Sự gia tăng nhiệt độ toàn cầu dẫn đến tăng cường quá trình bay hơi, đồng thời làm cho lượng mưa trở nên thất thường hơn, khiến cho lượng nước bổ sung vào biển giảm đi.
Nếu tình trạng biến đổi khí hậu tiếp tục diễn ra, biển Caspi đối mặt với nguy cơ "bốc hơi" nghiêm trọng. Nghiên cứu của Prange cho thấy mực nước biển có thể giảm 8-18m vào cuối thế kỷ. Theo Joy Singarayer, Giáo sư cổ khí tượng học ở Đại học Reading, khu vực phía Bắc nông hơn của biển Caspi, chủ yếu bao quanh Kazakhstan có thể sẽ đối mặt với tình trạng biến mất hoàn toàn.
Việc Biển Caspi ngày càng thu hẹp đang gây ra một cuộc khủng hoảng nghiêm trọng đối với các quốc gia ven biển. Ngành đánh bắt cá vốn là nguồn sinh kế của nhiều người sẽ bị ảnh hưởng nặng nề khi các ngư trường thu hẹp. Ngành du lịch cũng sẽ suy giảm do mất đi những bãi biển đẹp và các hoạt động giải trí trên biển. Ngoài ra, giao thông vận tải hàng hải sẽ gặp nhiều khó khăn khi tàu thuyền không thể vào được các cảng nông như Aktau.
Môi trường sinh thái của Biển Caspi cũng đang bị đe dọa nghiêm trọng. Hàng trăm loài động thực vật quý hiếm, trong đó có loài cá tầm hoang dã - nguồn cung cấp trứng cá muối nổi tiếng thế giới, đang đứng trước nguy cơ tuyệt chủng. Khu vực này chính là nơi đã cung cấp 90% trứng cá tầm trên toàn cầu. Sự suy giảm của biển Caspi không chỉ gây ảnh hưởng đến đa dạng sinh học mà còn làm mất cân bằng hệ sinh thái của khu vực.
