Không tính Vinfast vào tài sản của ông Phạm Nhật Vượng, Forbes đang tự phá vỡ quy tắc của mình?

Đêm qua, theo giờ Việt Nam, bảng xếp hạng những người giàu có nhất thế giới do Forbes thực hiện bất ngờ có sự thay đổi lớn. Tỷ phú Phạm Nhật Vượng đang ở vị trí thứ 30 với khối tài sản 39 tỷ USD bị tính toán lại, giảm tài sản xuống còn 6,8 tỷ USD và xếp vị trí thứ 396 trong danh sách những người giàu nhất hành tinh.

Cập nhật tài sản này khiến những người theo dõi dấy lên sự nghi ngờ, và đặt câu hỏi tại sao?

Quy tắc tính tài sản của Forbes

Forbes - bảng xếp hạng các tỷ phú thế giới - lấy tiêu chí đánh giá thông qua khối tài sản mà các tỷ phú đang có. Tài sản được tính là khối tài sản ròng bao gồm cổ phần trong các công ty đại chúng và tư nhân...

Theo quy tắc, một trong những cách chính mà Forbes tính toán giá trị ròng là ước tính giá trị cổ phần của một cá nhân trong các công ty đại chúng. Điều này được thực hiện bằng cách nhân số lượng cổ phiếu sở hữu với giá cổ phiếu hiện tại của mỗi công ty. Forbes thu thập thông tin này từ các nguồn đáng tin cậy như báo cáo tài chính, hồ sơ pháp lý và dữ liệu thị trường.

Thậm chí ngay đầu trang cập nhật, Forbes còn ghi rõ “trong trường hợp một cá nhân sở hữu cổ phần trong một công ty tư nhân chiếm từ 20% giá trị tài sản ròng trở lên của họ, giá trị của công ty sẽ được điều chỉnh theo chỉ số thị trường cụ thể theo ngành hoặc khu vực do các đối tác của chúng tôi cung cấp tại Hệ thống nghiên cứu FactSet”.

Forbes đang tự phá vỡ quy tắc của mình qua cách cập nhật tài sản tỷ phú Phạm Nhật Vượng?

Ngày 15/8/2023 Vinfast – hãng xe điện của Việt Nam – chính thức được niêm yết cổ phiếu trên sàn giao dịch chứng khoán Mỹ - Nasdaq với mã chứng khoán VFS. Sự kiện này đã được chuẩn bị từ rất lâu trước đó và gây ra nhiều tiếng vang, ghi dấu ấn ngành công nghiệp ô tô Việt Nam trên trường Quốc tế.

Vinfast lên sàn bằng hình thức sáp nhập với Black Spade - một hình thức thông thường tại Mỹ. Hồ sơ sáp nhập ghi ró định giá Vinfast trong thương vụ sáp nhập là 27 tỷ USD. Ngay khi lên sàn, cổ phiếu VFS đã được rất nhiều nhà đầu tư săn đón, giá tăng vọt, cũng có nhưng phiên giảm sâu. Vốn hóa Vinfast liên tục thay đổi.

Diễn biến giá cổ phiếu VFS từ khi lên giao dịch trên Nasdaq.

Sàn giao dịch chứng khoán Mỹ Nasdaq được xem là sàn giao dịch chứng khoán lơn nhất thế giới, tính minh bạch và công bằng lại càng khiến nhà đầu tư yên tâm. Với mỗi biến động giá cổ phiếu, vốn hóa Vinfast được Nasdaq cập nhật liên tục.

Ngay khi Vinfast lên sàn, Forbes đã cập nhật tài sản tỷ phú Phạm Nhật Vượng thông qua số cổ phần sở hữu tại Vinfast, tài sản tỷ phú Phạm Nhật Vượng liên tục tăng/giảm theo diễn biến giá cổ phiếu VFS, và lên cao nhất ở vị trí thứ 16 với tổng tài sản 66 tỷ USD trước khi giảm về số 30 khi VFS giảm điểm phiên 29/8.

Tỷ phú Phạm Nhật Vượng lúc ở vị trí số 16 trên bảng xếp hạng Forbes.

Thế nhưng bất ngờ, ngày 30/8 vừa qua Forbes “quay lưng” lại với cả cách xếp hạng và công thức tính mà mình áp dụng lâu nay, loại bỏ Vinfast ra khỏi khối tài sản của tỷ phú Phạm Nhật Vượng.

Từ vị trí 30 thời điểm kết thúc phiên giao dịch ngày 30/8, tỷ phú Phạm Nhật Vượng bị xếp hạng lại, rơi xuống vị trí thứ 396 với tổng tài sản còn 6,8 tỷ USD. Tại sao?

Lý giải nguyên nhân, Forbes cho rằng đang “lấy trung bình giá trị của các công ty xe điện như Tesla, Lucid, Rivian… để ra con số 2.3 tỷ USD định giá cho Vinfast”. Liệu cách giải thích này có thể được chấp nhận? Liệu Forbes thay đổi cả quy tắc lâu nay mình định ra có khiến người theo dõi danh sách tỷ phú này đồng tình?

Ở một lý giải khác, Forbes cho biết đã trao đổi với các nhà chuyên môn và thấy Vinfast chỉ mới giao dịch lượng cổ phiếu rất ít trên sàn, chiếm khoảng 1% tổng số cổ phần của công ty khiến giá cổ phiếu biến động manh. Tuy vậy lý giải này có phần không hợp lý. Với mỗi doanh nghiệp lên sàn, đều có những quy tắc riêng, bộ hồ sơ Vinfast nộp lên Ủy ban chứng khoán Mỹ cũng đã nêu rõ vấn đền này. Việc hạn chế giao dịch của các cổ đông lớn, cổ đông chiến lược ngay khi doanh nghiệp lên sàn cũng là chiến lược giúp doanh nghiệp giữ chân nhà đầu tư.

"Sơ yếu lý lịch" do Forbes giới thiệu, vẫn ghi nhận sự kiện Vinfast đưa cổ phiếu lên sàn Nasdaq thông qua niêm yết Spac và khiến ông trở thành một trong những người giàu nhất Châu Á. Cũng giới thiệu kỹ Vinfast đang tiến hành xây dựng nhà máy sản xuất xe SUV tại Bắc Carolina.

Không chỉ số liệu từ sàn Nasdaq, mà Companiesmarketcap – trang thống kê số liệu vốn hóa thị trường của các doanh nghiệp, vẫn cập nhật giá trị vốn hóa Vinfast đạt 95,83 tỷ USD - xếp thứ 5 trong số những nhà sản xuất xe hơi trên toàn thế giới.

Companiesmarketcap cập nhật vốn hóa Vinfast tụt xuống vị trí thứ 5 trong số các nhà sản xuất xe hơi trên thế giới.

Vậy tại sao Forbes lại quay lưng với chính những quy tắc mình đặt ra, và đang không theo cả những thống kê chung về vốn hóa của Vinfast do các tổ chức uy tín xếp hạng?

Tỷ phú Phạm Nhật Vượng đánh mất 27 tỷ USD trong đêm qua