Lại có vụ xây nhầm nhà trên đất người khác ở TPHCM

Sáng 20/9, phóng viên báo Tiền Phong đã có mặt tại con hẻm (lối đi chung) thuộc nhánh đường ĐX 066, phường Chánh Hiệp, TPHCM, nơi có căn nhà xây dựng nhầm trên đất người khác, dẫn tới xảy ra tranh chấp để tìm hiểu vụ việc.

Theo ghi nhận, tại vị trí kể trên có hơn 10 thửa đất được phân lô, trong đó thửa đất của phía gia đình xây nhầm nằm ở lô góc với diện tích hơn 190m2, thửa đất của gia đình bị xây nhầm nằm sát bên với diện tích hơn 71m2. Phía gia đình xây nhầm đã dành toàn bộ diện tích đất của nhà mình để làm sân và mái che, trong khi căn nhà được xây lấn hoàn toàn sang đất của hàng xóm.

Theo trình bày của bà Võ Thu Thảo (33 tuổi, quê tỉnh Vĩnh Long), vào năm 2024, vợ chồng bà mua lô đất thuộc thửa 813, tờ bản đồ 82 tại địa chỉ kể trên với diện tích 71,4m2. Mãi đến giữa tháng 6/2025, bà Thảo mới có điều kiện và lên kế hoạch xây nhà.

Tuy nhiên, khi gia đình bà Thảo đến kiểm tra đất chuẩn bị xây nhà thì phát hiện vị trí đất của mình đã bị người khác xây nhà. Sau khi tìm hiểu, bà Thảo mới biết người xây nhà trên đất mình là chủ lô đất liền kề.

Sau khi phát hiện vụ việc, bà Thảo đã gặp bà Nguyễn Thị Hạnh (55 tuổi) là chủ hộ xây nhầm đất để nói chuyện, bàn cách khắc phục.

Sau nhiều lần trao đổi qua lại, hai bên đã đưa ra những phương án giải quyết. Phía gia đình xây nhà nhầm đất xin thời gian để tháo dỡ hoặc nhờ đơn vị thi công di dời công trình về đúng vị trí đất.

Sau nhiều lần hứa hẹn, chưa thấy công trình di dời, đến ngày 18/9, gia đình bà Thảo đã gửi đơn đề nghị UBND phường Chánh Hiệp can thiệp.

"Gia đình đã kiên nhẫn chờ đợi vì biết họ cũng khổ khi xây nhầm đất, nhưng vì thời gian kéo dài, trong khi đang cần xây nhà nên buộc phải nhờ cơ quan chức năng can thiệp”- bà Thảo chia sẻ.

Trao đổi với phóng viên, lãnh đạo UBND phường Chánh Hiệp cho biết đã nhận đơn của bà Võ Thu Thảo về việc gia đình bà bị người khác xây nhầm nhà trên đất của mình. Sau khi tiếp nhận đơn, lãnh đạo phường Chánh Hiệp đã phân công cán bộ chuyên môn đến khảo sát thực địa để nắm tình hình.

Theo lãnh đạo phường Chánh Hiệp, chính quyền chỉ có thẩm quyền mời các bên để tổ chức hòa giải, hướng dẫn các thủ tục liên quan. Về vấn đề tranh chấp dân sự như trên, trong trường hợp không thể hòa giải, phường sẽ hướng dẫn các bên khởi kiện ra tòa để được giải quyết.

Khi được hỏi về trách nhiệm quản lý trật tự xây dựng trên địa bàn, để công trình làm sai vị trí, lãnh đạo phường Chánh Hiệp cho rằng cần phải xem xét nguyên nhân dẫn đến sự việc như cố ý xây dựng trái phép, sai phép hay bị nhầm lẫn thật, từ đó sẽ có biện pháp xử lý phù hợp theo quy định. Dự kiến, UBND phường sẽ gửi giấy mời cho hai bên liên quan để hòa giải, tìm hướng giải quyết vào thứ Tư tuần tới (tức ngày 24/9-PV).

Vụ việc dưới góc nhìn pháp lý

Liên quan đến vụ việc xây nhà nhầm trên đất người khác, dưới góc nhìn pháp lý, luật sư Phạm Thanh Hữu thuộc Đoàn Luật sư TPHCM chia sẻ, khi phát hiện người khác xây nhầm nhà trên đất của mình, trước hết cần nói ngay cho họ biết là họ đã xây dựng nhầm. Chủ đất đưa Giấy chứng nhận của thửa đất hoặc giấy tờ có liên quan (đối với trường hợp thửa đất đó chưa được cấp Giấy chứng nhận) để họ biết và dừng lại hoạt động xây nhà nhằm tránh thiệt hại thêm cho họ.

Đồng thời, chủ đất không nên tự ý tháo dỡ việc xây dựng của bên xây nhầm nhằm tránh xảy ra các xung đột không cần thiết, có thể dẫn đến xung đột, gây thiệt hại cho sức khỏe và tính mạng, cũng như xảy ra rủi ro pháp lý cho chính chủ đất.

Trong trường hợp đã nói rõ mà bên xây nhầm nhà trên đất vẫn tiếp tục xây dựng thì cần thông báo cho Chủ tịch UBND xã, phường (nơi có đất) biết và đề nghị tổ chức hòa giải theo quy định.

Trong trường hợp Chủ tịch UBND xã, phường đã tổ chức hòa giải nhưng bất thành thì chủ đất cần phải khởi kiện ra Tòa án nhân dân (nơi có đất) để được bảo đảm quyền lợi hợp pháp của mình. Khi bản án có hiệu lực pháp luật của Tòa án, chủ đất làm văn bản yêu cầu Cơ quan thi hành án dân sự thực hiện việc thi hành án theo bản án.

Trường hợp Tòa án tuyên “người xây nhà nhầm phải tháo dỡ công trình xây dựng để trả lại mặt bằng cho chủ đất” và cơ quan thi hành án đã áp dụng biện pháp cưỡng chế nhưng người xây nhà nhầm vẫn không thực hiện theo đúng bản án đã có hiệu lực thì có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về Tội không chấp hành bản án theo Điều 380, Bộ luật Hình sự năm 2015.

Tội “Không chấp hành án” được quy định, người nào có điều kiện mà không chấp hành bản án hoặc quyết định của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật mặc dù đã bị áp dụng biện pháp cưỡng chế theo quy định của pháp luật hoặc đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này mà còn vi phạm, thì bị phạt tù từ 3 tháng đến 2 năm.

Cũng theo Điều 380, phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, bị phạt tù từ 2 năm đến 5 năm: Chống lại chấp hành viên hoặc người đang thi hành công vụ; Dùng thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt; Tẩu tán tài sản. Ngoài ra, người phạm tội có thể bị phạt tiền từ 5 triệu đồng đến 50 triệu đồng.