Láng giềng Việt Nam ra mắt máy bay không người lái có thể tự phát hiện và diệt tàu ngầm, có thể tạo ra thay đổi lớn ở Biển Đông

Trung Quốc vừa chính thức trình làng mẫu máy bay không người lái (UAV) cỡ lớn mới nhất, Wing Loong X, tại Triển lãm Hàng không Dubai 2025.

Nhìn bề ngoài khá giống các dòng Wing Loong trước đây, nhưng mẫu UAV mới này được Bắc Kinh tuyên bố là thiết bị không người lái đầu tiên trên thế giới có khả năng thực hiện tác chiến chống tàu ngầm (ASW) hoàn toàn tự động.

Chiếc UAV có thể hoạt động tự động liên tục 40 giờ, đạt trần bay 10.000 mét, cho phép “lơ lửng” trên các điểm nghẽn hàng hải gần 2 ngày để liên tục nghe, theo dõi và truy tìm tàu ngầm, điều mà các phi cơ có người lái như P-8 Poseidon của Mỹ không thể duy trì do giới hạn về tổ lái và chi phí vận hành.

Điểm nổi bật nhất của Wing Loong X là khả năng thả phao thủy âm (sonobuoy), loại cảm biến nổi trên mặt biển dùng để phát hiện tiếng động dưới nước của tàu ngầm. Trước đây, chỉ máy bay có người lái mới có khả năng thả phao sonar, sau đó dữ liệu sẽ được con người phân tích để điều động tàu mặt nước hoặc trực thăng săn ngầm đến xử lý mục tiêu.

Drone đầu tiên có thể săn ngầm hoàn toàn tự động

Trung Quốc khẳng định Wing Loong X có thể tự thả phao thủy âm, tự phân tích dữ liệu âm thanh bằng AI, tự phân loại mục tiêu và thậm chí tấn công. UAV này được cho là có khả năng mang ngư lôi chống ngầm hạng nhẹ.

Nếu đúng như tuyên bố, Wing Loong X không chỉ phát hiện mà còn có thể bám đuổi và tiêu diệt tàu ngầm một cách tự động, không cần con người can thiệp. Điều này, nếu được chứng minh, sẽ tạo ra thay đổi lớn trong cán cân kiểm soát ở Biển Đông, vì Trung Quốc có thể triển khai số lượng lớn UAV loại này.

Trái ngược với máy bay P-8 Poseidon trị giá khoảng 220 triệu USD/chiếc, cần tới 10–12 chuyên viên vận hành, liên tục phải bảo dưỡng, Wing Loong X rẻ hơn nhiều, có thể triển khai theo bầy đàn, và thậm chí “hy sinh” cũng không đáng kể nếu bị bắn hạ.

Lo ngại: AI tự quyết định tấn công dưới lòng biển

Dù ấn tượng, công nghệ này gây tranh cãi lớn. Việc để AI tự nhận dạng tàu ngầm và kích hoạt ngư lôi là điều cực kỳ nhạy cảm.

Tác chiến chống ngầm luôn đối mặt với rủi ro “báo động giả”, vì cảm biến có thể nhầm cá voi, tàu hàng, hoặc tín hiệu nhiễu là tàu ngầm. Vì vậy, máy bay săn ngầm truyền thống cần tổ bay nhiều năm kinh nghiệm, đây là lĩnh vực “nghệ thuật nhiều hơn khoa học”.

Để hệ thống hoạt động tự động, UAV phải kết hợp dữ liệu radar, sonar, hồng ngoại và tình báo điện tử, đồng thời phân biệt được mục tiêu thật - giả, dự đoán chính xác hành vi của tàu ngầm.

Nếu Trung Quốc đã giải quyết được dù chỉ một phần những bài toán này, đó sẽ là bước nhảy vọt rất lớn, tất nhiên, chỉ khi các tuyên bố là thật.

Trung Quốc nổi tiếng với việc công bố các mẫu vũ khí “ý tưởng” hoặc “mô hình thử nghiệm” từ rất sớm, đôi khi chưa phải thiết bị hoàn chỉnh. Theo Army Recognition, nhiều công nghệ được trưng bày chỉ dừng ở mức nguyên mẫu hoặc mô phỏng, chứ chưa có chức năng đầy đủ.

Dù vậy, việc Trung Quốc đang theo đuổi UAV chống ngầm tự động cho thấy họ đang đánh giá nghiêm túc các mối đe dọa trên biển và chuẩn bị đối phó bằng thế hệ vũ khí mới.

Theo IE