Luật Chứng khoán sửa đổi 2024: Bước tiến mới trong việc bảo vệ nhà đầu tư

Luật Chứng khoán sửa đổi 2024 đã nhận được nhiều kỳ vọng trong việc cải thiện hành vi thị trường và tăng cường trách nhiệm của các tổ chức phát hành trái phiếu. Theo báo cáo Góc nhìn tín nhiệm của CTCP Xếp hạng Tín nhiệm Đầu tư Việt Nam (VIS Rating), các điều khoản mới trong Luật sẽ siết chặt quy định đối với các tổ chức phát hành, hạn chế rủi ro cao và đảm bảo tính minh bạch trong công bố thông tin. Những sửa đổi này bao gồm việc áp dụng bắt buộc các công cụ xếp hạng tín nhiệm, bảo lãnh thanh toán từ ngân hàng và quy định rõ vai trò của các tổ chức trung gian.

Một trong những điểm nhấn của Luật là việc yêu cầu các tổ chức phát hành phải công bố đầy đủ thông tin về tình hình tài chính, tài sản đảm bảo, và các yếu tố rủi ro. Bộ Tài chính đã sửa đổi mẫu công bố thông tin vào tháng 11/2024, yêu cầu minh bạch hóa các thông tin tài chính nhằm cung cấp cái nhìn toàn diện hơn cho nhà đầu tư. VIS Rating nhận định rằng các quy định mới này sẽ nâng cao tính minh bạch và giảm thiểu rủi ro không đáng có.

Minh bạch hóa thị trường và kiểm soát rủi ro

Theo Luật sửa đổi, các tổ chức phát hành trái phiếu doanh nghiệp sẽ phải đáp ứng các tiêu chuẩn nghiêm ngặt hơn, bao gồm tỷ lệ nợ phải trả trên vốn chủ sở hữu và điều kiện về tài sản đảm bảo. Báo cáo của VIS Rating chỉ ra rằng từ năm 2021 đến 2024, hơn 40% các đợt phát hành riêng lẻ có sự tham gia của nhà đầu tư chuyên nghiệp.

Tỷ lệ nhà đầu tư cá nhân chuyên nghiệp tham gia đầu tư sơ cấp trái phiếu phát hành riêng lẻ giai đoạn 2021-2024. Nguồn: Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội, VIS Rating.

Tuy nhiên, việc thanh lý tài sản đảm bảo để thu hồi vốn trong các trường hợp vỡ nợ thường kéo dài và tỷ lệ thu hồi thường dưới 10%. Điều này càng làm nổi bật vai trò của các công cụ xếp hạng tín nhiệm và bảo lãnh thanh toán trong việc giảm thiểu rủi ro cho nhà đầu tư.

Tỷ lệ thu hồi của trái chủ khi trái phiếu có tài sản đảm bảo gặp tình trạng chậm trả gốc/lãi giai đoạn 2022-2024. Nguồn: Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội, VIS Rating.

Tăng cường vai trò của xếp hạng tín nhiệm

Xếp hạng tín nhiệm đóng vai trò trung tâm trong hệ thống bảo vệ nhà đầu tư. VIS Rating dự đoán rằng việc bắt buộc áp dụng xếp hạng tín nhiệm từ năm 2025 sẽ giúp thị trường có được đánh giá khách quan và độc lập về mức độ rủi ro, từ đó cải thiện quyết định đầu tư. Mô hình xếp hạng tín nhiệm không chỉ cung cấp thông tin chính xác về sức khỏe tài chính của tổ chức phát hành mà còn tạo động lực cho các công ty cải thiện tình hình tài chính nhằm đạt mức xếp hạng cao hơn.

Hạn chế rủi ro từ trái phiếu phát hành riêng lẻ

Luật mới quy định rằng chỉ nhà đầu tư cá nhân chuyên nghiệp mới được tham gia các đợt phát hành trái phiếu riêng lẻ, và các trái phiếu này phải được xếp hạng tín nhiệm hoặc có bảo lãnh thanh toán. Điều này giúp hạn chế sự tham gia của những nhà đầu tư không đủ năng lực tài chính và kiến thức để đánh giá rủi ro. Đồng thời, các công ty có mức độ rủi ro cao sẽ gặp khó khăn hơn trong việc huy động vốn, tạo ra môi trường đầu tư an toàn và bền vững hơn.

Tác động dài hạn và kỳ vọng tương lai

VIS Rating kỳ vọng rằng Luật Chứng khoán sửa đổi 2024 sẽ không chỉ giúp cải thiện niềm tin của nhà đầu tư mà còn thúc đẩy hoạt động phát hành trái phiếu sôi động hơn trong những năm tới. Với các quy định mới, sự tăng trưởng của thị trường trái phiếu sẽ gắn liền với tính bền vững và minh bạch, đóng góp vào sự ổn định của hệ thống tài chính Việt Nam.

Luật Chứng khoán sửa đổi không chỉ mang tính chất là một bộ khung pháp lý mà còn phản ánh cam kết của Việt Nam trong việc bảo vệ nhà đầu tư và hướng tới một thị trường tài chính minh bạch và công bằng. Đây chính là bước tiến quan trọng để tạo dựng niềm tin và nâng cao sức cạnh tranh của thị trường tài chính Việt Nam trên trường quốc tế.

>> 6.204 tỷ đồng trái phiếu doanh nghiệp được mua lại trước hạn trong tháng 11