Masan (MSN) nâng sở hữu tại CrownX - ‘kỳ lân’ 7 tỷ USD đang chờ IPO

Theo báo cáo tài chính 6 tháng đầu năm 2025, CTCP Tập đoàn Masan (HoSE: MSN) đã nâng tỷ lệ sở hữu tại CTCP The CrownX (viết tắt: CrownX) từ 84,9% lên 92,8%.

Trước đó vào năm 2021, Masan cũng từng tăng tỷ lệ sở hữu tại CrownX từ 80,2% lên 84,9%. Ban lãnh đạo Masan khi ấy tin tưởng rằng giao dịch này là cách sử dụng tối ưu lượng tiền mặt của công ty, đồng thời kỳ vọng vào quỹ đạo lợi nhuận và tăng trưởng của CrownX.

Động thái gia tăng sở hữu mới nhất cho thấy Masan tiếp tục củng cố quyền kiểm soát tại CrownX – nền tảng được thành lập trên cơ sở sáp nhập Masan Consumer Holdings (MCH) và WinCommerce (WCM), hiện đang đóng góp phần lớn doanh thu và lợi nhuận cho tập đoàn.

Ảnh minh họa

Trong 6 tháng đầu năm 2025, CrownX ghi nhận doanh thu 30.617 tỷ đồng, tăng 5,1% so với cùng kỳ; EBITDA (lợi nhuận trước lãi vay, thuế và khấu hao) đạt 4.154 tỷ đồng, tăng 6,9%.

Trong đó, MCH đóng góp 13.764 tỷ đồng doanh thu và 3.254 tỷ đồng EBITDA, đều giảm khoảng 1% so với cùng kỳ. Theo Masan, MCH đang đối mặt với thách thức ngắn hạn do những thay đổi mang tính cấu trúc trong ngành bán lẻ Việt Nam. Việc áp dụng các quy định thuế mới đối với hộ kinh doanh cá thể đã gây ra sự gián đoạn tạm thời ở kênh GT – nơi MCH có tỷ trọng hiện diện lớn. Công ty ước tính khoảng 30.000 hộ kinh doanh cá thể bị ảnh hưởng.

WinCommerce – đơn vị sở hữu chuỗi bán lẻ WinMart ghi nhận 17.915 tỷ đồng doanh thu, tăng 13,4% và EBITDA đạt 676 tỷ đồng, tăng 60,6%. Hiện nay, WinCommerce đang vận hành 4.146 cửa hàng trên toàn quốc, tiếp tục giữ vững vị thế là nhà bán lẻ hiện đại có quy mô điểm bán lớn nhất Việt Nam.

CrownX - "kỳ lân" 7 tỷ USD của Masan

Masan đã ấp ủ ý định IPO CrownX từ nhiều năm nay. Vào giữa tháng 5/2021, CrownX đã phát hành 4.278.260 cổ phiếu cho các nhà đầu tư nước ngoài gồm Alibaba, Thunbergia và Credit Suisse. Số cổ phiếu này tương đương 5,5% vốn điều lệ của CrownX và giúp công ty huy động được 8.800 tỷ đồng, tương đương 400 triệu USD tại thời điểm đó, với giá CrownX gần 7 tỷ USD.

Masan từng tiết lộ rằng một phần trong thỏa thuận là cam kết với nhóm nhà đầu tư ngoại sẽ “nỗ lực tối đa để thực hiện IPO CrownX trước ngày 11/6/2026” và có thể gia hạn tối đa 1 năm theo quyết định của Masan. Trong trường hợp CrownX không thực hiện IPO theo các điều kiện đã thỏa thuận, số cổ phần của nhà đầu tư ngoại sẽ được mua lại với mức giá đã thống nhất từ trước.

Năm 2022, tập đoàn cho biết đang xem xét niêm yết CrownX tại New York, Hong Kong, Singapore hoặc Việt Nam. Đến ĐHĐCĐ thường niên 2023, lãnh đạo Masan cho biết việc IPO CrownX có thể bị lùi đến năm 2024 hoặc năm 2025. Đến hiện tại, thông tin về thương vụ này vẫn khá "yên ắng".

Tuy nhiên, tập đoàn đang lên kế hoạch chuyển sàn niêm yết cho CTCP Hàng tiêu dùng Masan (Masan Consumer – UPCoM: MCH) sang HoSE trong năm nay. Kết phiên ngày 7/8, công ty này có vốn hóa khoảng 116.000 tỷ đồng, tương đương với vốn hóa của Tập đoàn Masan.