Một doanh nghiệp bất ngờ xin tham gia hạng mục quan trọng của dự án đường sắt 67 tỷ USD, kiến nghị Chính phủ nhiều vấn đề then chốt

Ngày 27/11/2025, tại cuộc họp với Chính phủ, CTCP Vận tải đường sắt Việt Nam (TRV) bày tỏ mong muốn tham gia sâu vào các hạng mục hạ tầng cốt lõi của dự án đường sắt tốc độ cao (vốn đầu tư 67 tỷ USD), đặc biệt là thiết bị thông tin tín hiệu và hệ thống điện. Đây là các cấu phần quyết định mức độ an toàn, ổn định và khả năng khai thác - vốn được xem là “trái tim” của hạ tầng đường sắt tốc độ cao.

Thông tin thêm từ Báo Xây dựng, trong công văn số 185/2025/KH-TRV gửi Chính phủ, doanh nghiệp đề xuất được đóng góp vào những hạng mục then chốt của các dự án đường sắt quốc gia, trong đó ưu tiên nhất là tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam và tuyến Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng. Đơn vị mong muốn đảm nhiệm vai trò sản xuất, tiếp nhận và chuyển giao công nghệ đối với hệ thống tín hiệu điện tử, điện khí hóa và các thiết bị phục vụ vận hành.

Dù chỉ được thành lập từ năm 2017, TRV cho biết năng lực kỹ thuật của công ty được kế thừa từ hơn 25 năm kinh nghiệm của đội ngũ cán bộ trong ngành đường sắt. Doanh nghiệp hiện sở hữu một hệ sinh thái gồm nhiều đơn vị thành viên hoạt động trong sản xuất toa xe, nghiên cứu công nghệ, vận tải và hậu cần.

TRV cũng khẳng định đã chuẩn bị đầy đủ nguồn nhân lực, cơ sở kỹ thuật và kinh nghiệm để đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn, chất lượng và yêu cầu quốc tế, qua đó từng bước làm chủ công nghệ thay vì phụ thuộc hoàn toàn vào nhà thầu nước ngoài.

Bên cạnh đó, doanh nghiệp cũng kiến nghị Chính phủ xem xét cho phép đầu tư hạ tầng kỹ thuật phục vụ lắp đặt, kiểm định và bảo trì thiết bị tín hiệu - điện khí hóa. TRV mong muốn được tham gia đào tạo nhân lực chuyên ngành tín hiệu - điện tốc độ cao, phối hợp với các trường đại học và tổ chức trong - ngoài nước nhằm hình thành lực lượng kỹ sư chất lượng cao cho giai đoạn triển khai dự án.

Để thực hiện các mục tiêu trên, TRV đề nghị được bố trí quỹ đất khoảng 20ha tại vị trí phù hợp để xây dựng tổ hợp công nghiệp sản xuất và kiểm định thiết bị tín hiệu, điện và toa xe. Công ty cũng đề xuất miễn thuế nhập khẩu máy móc, thiết bị và linh kiện phục vụ sản xuất - lắp đặt - bảo trì hệ thống tín hiệu và điện khí hóa trong những năm đầu; đồng thời tiếp cận nguồn vốn ưu đãi của Nhà nước. Doanh nghiệp nhận định các chính sách hỗ trợ nghiên cứu - chế tạo thiết bị công nghệ cao là cần thiết để đảm bảo quá trình làm chủ công nghệ diễn ra bền vững.

Trước đó, trong cuộc họp với Thủ tướng Phạm Minh Chính vào cuối tháng 4, người đứng đầu Chính phủ đã giao nhiệm vụ cho Bộ Xây dựng để phối hợp cùng các doanh nghiệp như VNPT, Viettel nghiên cứu, tiếp nhận và làm chủ công nghệ thông tin, tín hiệu và hệ thống điều khiển của các dự án đường sắt.

Về phía Viettel, Tập đoàn này đã có sự chuẩn bị từ nhiều năm trước. Năm 2018, khi các dự án đường sắt đô thị tại Hà Nội được đẩy mạnh triển khai, Viettel từng đề nghị Bộ Giao thông vận tải (cũ) cho phép xây dựng hệ thống viễn thông phủ sóng tuyến Cát Linh - Hà Đông. Đến năm 2024, Viettel đã phủ sóng băng rộng di động 100% các tuyến đường sắt, đường cao tốc và quốc lộ, đảm bảo không để mất sóng quá 1km liên tục.

Trong khi đó, Vinaphone đã phủ sóng 5G trên nhiều tỉnh, thành phố. Năm 2025, VNPT đặt mục tiêu mở rộng vùng phủ 5G gấp 3 lần, tiến tới bao phủ 99% dân số.